استراسبورگ
اِستراسبورگ \ [e]st[e]rāsburg\ (درفرانسوی: اِستراسبور، در آلمانـی: اِشتـراسبورگ)، شهر و مرکز استـان بـا ـ رَن در منطقۀ آلزاس واقع در شرق فرانسه. این شهر در 4 کیلومتری غرب رود راین، در مرز فرانسه و آلمان قرار دارد.
استراسبورگ علاوه بر اینکه مهمترین شهر منطقۀ آلزاس به شمار میرود، مقرّ شورای اروپا، مقرّ اسقفنشین، شهری دانشگاهی، و از مراکز ارتباطات بینالمللی است. بندری رودخانهای که در شرق استراسبورگ، بر رود راین واقع است، با آبراهههایی به رودهای رُن و مارن متصل میشود و یکی از مهمترین بندرهای بارگیری غلۀ فرانسه، و نیز محل دادوستد نفت، مواد خوراکی و تولیدات صنعتی بهشمار میآید.
استراسبورگ پس از جنگ جهانی دوم، بهواسطۀ صنایع پالایش نفت و کارخانههای ذوب فلزات و فراوری مواد خوراکی، به مرکزی صنعتی تبدیل شد. از تولیدات مهم این شهر میتوان به مصنوعات فلزی، وسایل برقی و الکترونیکی، کاغذ و لوازم خانگی اشاره کرد. رود ایل با گذر از استراسبورگ به شاخههایی تقسیم میشود و جزیرهای پدید میآورد که شهر قدیمی بر آن ساخته شده است و بناهای معروفی نیز در آن قرار دارند.
از مهمترین ساختمانهای استراسبورگ کلیسای جامع نُتردام، متعلق به سدههای 11- 15م است که در 1870م و نیز طی جنگ جهانی دوم ویران شد، ولی امروزه بهخوبی بازسازی شده است. اینکلیسا که از ماسهسنگ سرخرنگ کوهستان وُژ ساخته شده، دارای سبکهای معماری متنوع، و درعینحال، هماهنگ است. کلیسا نمایی نامتقارن (عمدتاً مربوط به سدۀ 13م)، با درگاههای زیبای مزین به تندیسهای بسیار دارد و تنها دارای یک برج است که 139 متر ارتفاع، و سرمنارهای با شکوه، متعلق به سدۀ 15م دارد. برخی تندیسهای کلیسای جامع نتردام به همراه آثاری از دیگر کلیساهای قدیمی فرانسه در موزهای در کنار این کلیسا به نمایش درآمدهاند.
شاتو دِ رُئان ــ کاخ پیشین اسقفنشین، متعلق به سدۀ 18م ــ اکنون محل سهموزۀ غنیاست. بخشیاز شهر که لا پُتیت ـ فرانس (فرانسۀ کوچک) نامیده میشود، خیابانهای قدیمی، خانههای چوبی و آبراهههای زیبایی دارد که بهخوبی حفظ شدهاند.
استراسبورگ که در آغاز، دهکدهای سِلتی بود، در دورۀ رومیان به شهری نظامی تبدیل شد و در سدۀ 5 م، فرانکها ــ که آن را اِستراتِبورگوم مینامیدند و نام کنونی آن نیز برگرفته از همان است ــ آن را تصرف کردند. در 842 م، شارل دوم (ملقب به طاس)، پادشاه فرانکهای غربی، و لویی یکم (ملقب به ژرمن)، پادشاه فرانکهای شرقی، در استراسبورگ سوگند اتحاد یاد کردند که متن آن، معروف به «سوگندنامۀ استراسبورگ»، کهنترین سند نوشته شده به زبان فرانسوی کهن است. پس از جنگِ قدرتی که در سدههای میانه بین شهروندان و اسقفها رخ داد، استراسبورگ از شهرهای آزاد امپراتوری مقدس روم شد.
در 1681م، لویی چهاردهم، پادشاه فرانسه، شهر را در زمان صلح تصرف کرد و با پیمان رِیسوِیک (1697م) به این عملِ خودسرانه جنبۀ قانونی داد. در 1792م روژه دو لیل، شاعر، موسیقیدان و سرباز فرانسوی، در استراسبورگ، «لا مارسِیِز» ــ سرود ملی کنونی فرانسه ــ را برای ارتش راین سرود. در جنگ فرانسه و آلمان در (1870-1871م)، آلمانیها پس از 50 روز محاصره، استراسبورگ را تصرف، و به آلمان منضم کردند. پس از جنگ جهانی اول، این شهر به فرانسه برگردانده شد، ولی در جنگ جهانی دوم، با حملههای هوایی بهشدت آسیب دید و آلمانیها دوباره آن را اشغال کردند (1940-1944م). استراسبورگ در 1979م، همزمان با آغاز به کار پارلمان اروپا در این شهر، موقعیتی بینالمللی یافت.
جمع (برآورد 2005م): ح 000‘ 273 تن.