عیدی
عِیْدی، عیدانه یا نوروزی، هدیه و پیشکش مردم به یکدیگر به مناسبت عید.
در لغت‌نامه‌ها و فرهنگها در توضیح عیدی آمده است: خلعت یا پول و بخشش و دست‌لافی از زر و سیم و جز آن که در عید نوروز و نیز در اعیاد ملی و مذهبی چون مهرگان، عید فطر و عید قربان و جز اینها از جانب بزرگان به زیردستان و گاهی از سوی زیردستان به بزرگان داده می‌شود. در مفهوم اخیر بیشتر با عنوان پیشکش و تحفه و نوروزی شناخته می‌شود (نـک : آنندراج؛ لغت‌نامه ... ؛ معین؛ نفیسی، علی‌اکبر؛ نجفی، ذیل عیدانه).
عیدی‌دادن به‌ویژه در جشن نوروز (ه م) و در لحظۀ تحویل سال از رسوم باستانی ایران است که از گذشته تاکنون در سراسر ایران مرسوم بوده است. پس از عید نوروز، مهرگان (ه م) از مهم‌ترین جشنهای ایران باستان بوده که هم‌سنگ نوروز برگزار می‌شده است و در آن مردم هدایایی به‌عنوان عیدی به یکدیگر پیشکش می‌کرده‌اند. در این دو جشن، پادشاهان نیز در دربار بار عام می‌دادند، اما رسم اهدای پیشکش اهمیت بسیاری داشت و با تشریفات فراوانی انجام می‌شد (رضی، 214).
ابوریحان بیرونی دربارۀ پیدایش عیدی‌دادن در نوروز روایتهای مختلفی نقل می‌کند؛ در روایتی از قول آذرباد موبد بغداد می‌نویسد که در زمان جمشید (ه م)، نیشکر در روز نوروز یافت شد و به دستور جمشید از آن شکر ساختند؛ بدین‌سبب مردم از راه تبرک، برای یکدیگر شکر هدیه فرستادند و این کار را در مهرگان نیز تکرار کردند (ص 326-327). اما به اعتقاد برخی پژوهشگران، رسم هدیه‌دادن شکر به یکدیگر در نوروز و مهرگان از رسومی است که احتمالاً از دورۀ ساسانیان تجاوز نمی‌کند (امیری، 688). بیرونی در روایتی دیگر سبب برگزاری نوروز را پیداشدن انگشتر سلیمان نقل می‌کند و می‌نویسد که در این روز سلیمان (ه م) به خواهش پرستویی، مسیر حرکت خود را به همراه باد تغییر می‌دهد تا آشیانۀ پرستو در امان بماند. پرستو نیز برای قدردانی، یک ران ملخ به سلیمان پیشکش می‌کند و ازهمین‌رو مردم در نوروز برای یکدیگر پیشکش می‌فرستند (ص 325-326). این داستان در المحاسن و الاضداد نیز آمده است (نک : ص 281).
در برخی از داستانهای ایرانی که ریشه در فرهنگ پیش از اسلام دارند نیز می‌توان رسم عیدی‌دادن را پی گرفت. برای نمونه در سمک عیار (ه م) که داستانی بازمانده از دورۀ اشکانی است، دختر شاه چین، مه‌پری، به همراه روح‌افزایِ مطرب هنگام نوروز به باغ نوروزی می‌روند. مه‌پری از روح‌افزای طلب نوروزی می‌کند و روح‌افزای می‌گوید که نوروزی برای تو کنیزکی خریده‌ام (ارجانی، 1 / 30).