آیه تربّص

از دانشنامه‌ی اسلامی

تربّص به معناى درنگ و ‌در اصطلاح مدتى (چهارماه و ده روز) است كه زن پس از وفات شوهرش باید صبر كند و از ازدواج بپرهیزد. از این مدت به عده وفات نیز تعبیر شده است.

آیه 234 سوره بقره/2 را كه به تشریع عده وفات پرداخته، «آیه تربّص» و یا اعتداد نامیده‌اند:

«والّذينَ يتوفَّونَ مِنكُم و يذرونَ أَزوجاً يتربَّصنَ بِأَنفُسهِنَّ أَربَعَةَ أَشهُر و عَشرًا فإِذا بَلغنَ أَجلَهُنَّ فَلاَ جُناحَ عَليكُم فِيما فَعلنَ فِى أَنفسهِنَّ بِالمَعروفِ واللّهُ بِما‌تَعمَلونَ خَبيرٌ»

کسانی که از شما بمیرند و زنانی بر جای گذارند، آن زنان باید که چهار ماه و ده روز انتظار کشند و چون مدتشان به سر آمد، اگر درباره خویش کاری شایسته و در خور کنند، بر شما گناهی نیست که خدا به کارهایی که می کنید، آگاه است

[2–234] (مشاهده آیه در سوره)


این آیه را ناسخ آیه 240 سوره بقره/2 دانسته‌اند. كه طبق آن، عده زنى كه شوهرش وفات یافته، یك سال مشخص شده است. روایتى از امام باقر علیه‌السلام نیز به این نسخ اشاره دارد.

پانویس

  1. صفوة الراسخ، ص‌ 44؛ المبسوط، سرخسى، ج‌ 6‌، ص‌ 46.
  2. قمى، ج‌ 1، ص‌ 104؛ التبیان، ج‌ 2، ص‌ 261؛ الناسخوالمنسوخ، ص 11.
  3. اطیب البیان، ج‌ 2، ص‌ 490؛ عیاشى، ج‌ 1، ص ‌129.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص378.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن