آیه 10 سوره مریم

از دانشنامه‌ی اسلامی

قَالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً ۚ قَالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا

[19–10] (مشاهده آیه در سوره)


<<9 آیه 10 سوره مریم 11>>
سوره :سوره مریم (19)
جزء :16
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

زکریا باز عرضه داشت: بارالها، برای من نشانه و حجتی بر این بشارت قرار ده، خدا فرمود: بدین نشان که تا سه شبانه‌روز با مردم تکلم نکنی (و بر سخن قادر نباشی) با آنکه تندرست هستی.

گفت: پروردگارا! برای من نشانه ای قرار ده. گفت: نشانه تو این است که سه شبانه روز در حالی که سالم هستی، قدرت سخن گفتن با مردم نخواهی داشت.

گفت: «پروردگارا، نشانه‌اى براى من قرار ده» فرمود: «نشانه تو اين است كه سه شبانه [روز] با اينكه سالمى با مردم سخن نمى‌گويى.»

گفت: اى پروردگار من، به من نشانى بنماى. گفت: نشان تو اين است كه سه شب و سه روز با مردم سخن نگويى بى‌هيچ آسيبى.

عرض کرد: «پروردگارا! نشانه‌ای برای من قرار ده!» فرمود: «نشانه تو این است که سه شبانه روز قدرت تکلّم (با مردم) نخواهی داشت؛ در حالی که زبانت سالم است!»

ترجمه های انگلیسی(English translations)

He said, ‘My Lord! Appoint a sign for me.’ He said, ‘Your sign is that you will not speak to the people for three complete nights.’

He said: My Lord! give me a sign. He said: Your sign is that you will not be able to speak to the people three nights while in sound health.

He said: My Lord! Appoint for me some token. He said: Thy token is that thou, with no bodily defect, shalt not speak unto mankind three nights.

(Zakariya) said: "O my Lord! give me a Sign." "Thy Sign," was the answer, "Shall be that thou shalt speak to no man for three nights, although thou art not dumb."

معانی کلمات آیه

سويا: سوىّ در آيه به معنى صحيح و سالم است، آن در اصل، چيزى است كه از افراط و تفريط به دور باشد مثل:‏ «الصِّراطِ السَّوِيِ»‏ (طه/ 135).

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قالَ كَذلِكَ قالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَ قَدْ خَلَقْتُكَ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ تَكُ شَيْئاً «9»

(زكريّا) چنين گفت: امّا پروردگارت فرمود: اين كار بر من آسان است، (زيرا) پيش از اين من تو را آفريدم در حالى كه چيزى نبودى.

قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا «10»

(به زكريّا) گفت: پروردگارا! براى من نشانه‌اى قرار ده. (خداوند) فرمود: نشانه‌ى تو اين است كه سه شبانه روز قدرت سخن گفتن با مردم را نخواهى داشت، (با اينكه سالم هستى.)

جلد 5 - صفحه 248

نکته ها

خداوند بر هر چيزى قادر و هر كارى براى او آسان است. چنانكه در اين آيه مى‌فرمايد: «هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ» اين كار بر من آسان است.

در آيه‌ى 22 حديد و 7 تغابن نيز مى‌خوانيم: «ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ»* در آيه‌ى 20 و 106 بقره نيز آمده است: «إِنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ»* در آيه‌ى 45 كهف نيز مى‌فرمايد: «وَ كانَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ مُقْتَدِراً» خداوند بر همه چيز تواناست.

گاهى مراد از شب در عرف عرب، شبانه روز است. «1» لذا در آيه‌ى 41 آل‌عمران مى‌خوانيم: «ثَلاثَةَ أَيَّامٍ» و در اينجا مى‌فرمايد: «ثَلاثَ لَيالٍ» و اين به خاطر آن است كه گاهى شب و روز به جاى يكديگر ذكر مى‌شوند.

در تفاسير مجمع‌البيان و طبرى والميزان، درباره‌ى حضرت زكريّا آمده است: هنگام تلاوت آيات الهى و ذكر خدا، زبانش باز مى‌شد، ولى هنگام گفتگو با مردم زبانش بند مى‌آمد.

حضرت زكريّا براى تميز بين حقّ و باطل، بين وحى الهى و توهّمات شيطانى، از خداوند طلبِ نشانه كرد. «2»

پیام ها

1- قوانين طبيعى وعلل مادّى، هرگز قدرت خدا را محدود نمى‌كند. «هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ»

2- تفكّر در خلقت و پديده‌ها، هر شك و ترديدى در قدرت خدا را برطرف مى‌كند. خَلَقْتُكَ‌ ... وَ لَمْ تَكُ شَيْئاً

3- انبيا در فكر رسيدن به مراحل بالاترى از يقين بودند. ابراهيم از خدا نشانه مى‌خواهد كه‌ «لِيَطْمَئِنَّ قَلْبِي» «3» زكريّا نيز از خداوند نشانه‌اى خاص درخواست مى‌كند. «اجْعَلْ لِي آيَةً»

4- تمام حركات ما با اراده‌ى الهى است، اگر او نخواهد با سلامتى كامل هم قدرت سخن نداريم. «أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ»


«1». تفسير الميزان.

«2». تفسير الميزان.

«3». بقره، 260.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌5، ص: 249

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا «10»

خلاصه زكريا از اين بشارت مسرور، لكن ندانست كه نزديك باشد يا مدتى ديگر ظهور خواهد يافت لذا:

قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً: گفت پروردگارا مقرر فرما براى من علامتى كه وقت حصول آن را دانسته باشم. قالَ آيَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ‌: فرمود خداى تعالى زكريا را بواسطه ملكى كه نشانه تو بر اين مولود اينست كه سخن نتوانى گفت با مردمان. ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا: سه شب و روز در حالتى كه صحيح و سليم باشى بدون مرضى، يعنى قادر نباشى بر تكلم در حالتى كه سوى الخلق و تندرست باشى نه آن كه عدم قدرت تو بر تكلم به جهت علتى باشد، و مؤيد آن اينكه ابن عباس نقل نموده كه سه روز زبان او گرفته شد بدون مرضى و علتى‌ «2».

بنابراين با سلامتى آلات، نتوانستن تكلم، نباشد مگر فعل الهى و معجزه براى زكريا بر حسب دعا و طلب او، و آيه شريفه نيز دلالت دارد بر آن، زيرا تخصيص داده آن حضرت را به ترك تكلم با مردمان، پس به طريق مفهوم دلالت دارد بر آنكه با غير مردم بالضروره قادر بود، يعنى با خداى خود كه ذكر الهى نمودى و آيات تورات را قرائت كردى.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


يا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ اسْمُهُ يَحْيى‌ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ مِنْ قَبْلُ سَمِيًّا «7» قالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلامٌ وَ كانَتِ امْرَأَتِي عاقِراً وَ قَدْ بَلَغْتُ مِنَ الْكِبَرِ عِتِيًّا «8» قالَ كَذلِكَ قالَ رَبُّكَ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَ قَدْ خَلَقْتُكَ مِنْ قَبْلُ وَ لَمْ تَكُ شَيْئاً «9» قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِي آيَةً قالَ آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَيالٍ سَوِيًّا «10» فَخَرَجَ عَلى‌ قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ فَأَوْحى‌ إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَ عَشِيًّا «11»

ترجمه‌

اى زكريا ما مژده ميدهيم تو را به پسرى كه نام او يحيى است قرار نداديم از براى او پيش از اين همنامى‌

گفت پروردگار من از كجا ميباشد براى من پسرى با آنكه بوده است زنم نازا و بتحقيق رسيده‌ام من از پيرى به نهايت ناتوانى‌

گفت اينچنين گفت پروردگار تو آن بر من آسان است و بتحقيق آفريدم تو را پيش از اين با آنكه نبودى چيزى‌

گفت پروردگار من قرار ده براى من علامتى گفت علامت تو آنستكه سخن نميگوئى با مردم سه شب با آنكه سالم باشى‌

پس بيرون آمد بر قومش از محراب پس اشاره كرد بآنها كه تسبيح گوئيد بامداد و شبانگاه.

تفسير

- دعاى حضرت زكريّا باجابت رسيد و خطاب از جانب رب الارباب بتوسط ملائكه باو شد كه ما بشارت ميدهيم تو را بوجود پسرى كه خودمان قبلا اسم او را يحيى گذارديم براى آنكه دلش بمحبّت و اطاعت خدا زنده است و كسى را موسوم باين اسم تاكنون ننموديم و اين موجب مزيد افتخار او است كه خداوند خودش براى او اسم گذارده آنهم اسمى كه دلالت بر فضل او ميكند و سابقه ندارد حضرت زكريّا از شدّت فرح و خوشحالى از اين بشارت استبعاد عادى نمود و عرضه داشت از كجا و كى چنين پسرى براى من بوجود ميآيد با آنكه زن من نازا است و خودم بمنتهاى پيرى و ضعف و ناتوانى رسيده‌ام خداوند فرمود امر از قرارى است كه گفت پروردگارت چنين فرزندى دادن بچنين پدر و مادرى براى من آسان است مگر نه اين بود كه تو را از كتم عدم بعرصه وجود آوردم حال نميتوانم قوّت تو را زياد كنم و نقص رحم زوجه‌ات را بر طرف نمايم در مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه خداوند پنج سال بعد از بشارت يحيى را بزكريّا عطا فرمود و اين دلالت دارد بر آنكه اسباب و وسائل و وسائط ظاهريّه در قدرت خداوند مدخليّتى ندارد خدا هر وقت هر كار بخواهد ميكند ولى بايد مصلحت باشد و حضرت زكريا

جلد 3 صفحه 463

هم ميدانست كه اين امور براى خدا اهميّتى ندارد ولى اين سؤال تعجّب آميز را نمود براى آنكه بمذاق عامّه مشى نموده باشد و جوابى كه آنها را قانع نمايد بشنود و بگويد در هر حال چون وقت اين عطا معلوم نبود و حضرت زكريا كمال اشتياق را بوجود چنين پسرى داشت عرض كرد پروردگارا علامتى براى من قرار بده كه بدانم وقت آن شده كه چنين موهبتى بمن بفرمائى خداوند فرمود علامتش آنستكه سه شبانه روز نميتوانى با مردم سخن بگوئى با آنكه سالم باشى و مرضى بخودت و زبانت عارض نشده باشد گفته‌اند شبى با عيالش هم بستر شد صبح كه خواست صحبت كند ديد زبانش بند آمده ولى ميتواند ذكر بگويد و دعا كند و زبور بخواند فهميد وعده خداوند انجاز شده از معبد خود بيرون آمد و به بنى اسرائيل كه منتظر اقامه جماعت بودند با سر و دست اشاره نمود كه نماز را فرادى بخوانيد در صبح و شام كه معمولا بجماعت ميخوانديد يا آنكه مانند من تسبيح بگوئيد و بنابر معناى اوّل مراد از تسبيح نماز است براى اشتمال نماز بر تسبيح و ذكر و بنابر احتمال دوم مراد متابعت قوم است با او در ذكر براى آنكه مأمور باين امر بوده و اينكه اينجا از سه شبانه روز بليالى تعبير شده و در سوره آل عمران بايام براى آنستكه معلوم شود مراد شبانه روز است نه روز تنها يا شب تنها چنانچه متعارف است كه ميگويند فلانى سه روز آنجا ماند يا سه شب آنجا ماند با آنكه سه شبانه روز مانده است و كلمه عتيّا مصدر است بمعناى عتوّ كه از حد در گذشتن است و محراب بر جايگاه عبادت اطلاق ميشود اعمّ از مسجد و محراب آن و مصلّى براى آنكه جايگاه حرب با شيطان است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


قال‌َ رَب‌ِّ اجعَل‌ لِي‌ آيَةً قال‌َ آيَتُك‌َ أَلاّ تُكَلِّم‌َ النّاس‌َ ثَلاث‌َ لَيال‌ٍ سَوِيًّا «10»

زكريّا عرض‌ كرد پروردگار ‌من‌ قرار ده‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌من‌ يك‌ ‌آيه‌ و نشاني‌ ‌که‌ بدانم‌ ‌آن‌ وقتي‌ ‌که‌ ‌اينکه‌ ولد ‌را‌ چه‌ موقعي‌ عنايت‌ مي‌فرمايي‌ خداوند فرمود نشاني‌ تو اينكه‌ تكلّم‌ نميكني‌ ‌با‌ مردان‌ سه‌ روز ‌با‌ اينكه‌ صحيح‌ و سليم‌ بدون‌ مرض‌ و آفتي‌ باشي‌ قال‌َ رَب‌ِّ اجعَل‌ لِي‌ آيَةً تقاضا كرد ‌که‌ موقع‌ ولادت‌ يحيي‌ ‌را‌ بداند ‌که‌ آيا ‌در‌ همين‌ موقع‌ ‌است‌ ‌ يا ‌ طولي‌ دارد و مدتي‌ لازم‌ دارد خطاب‌ شد باو قال‌َ آيَتُك‌َ أَلّا تُكَلِّم‌َ النّاس‌َ ثَلاث‌َ لَيال‌ٍ سَوِيًّا ‌که‌ ‌اينکه‌ امريست‌ خارق‌ عادت‌ ‌که‌ انسان‌ ‌با‌ اينكه‌ هيچ‌ آفتي‌ ‌در‌ لسانش‌ نباشد و هيچگونه‌ مرضي‌ و كسالتي‌ نداشته‌ ‌باشد‌ نتواند تكلم‌ كند ‌با‌ اينكه‌ نماز ميكرد و قرائت‌ زبور ميكرد و تسبيح‌ و تحميد الهي‌ مي‌نمود لكن‌ ‌با‌ ديگران‌ نميتوانست‌ تكلّم‌ كند سه‌ روز ‌با‌ اينكه‌ همه‌ روزه‌ ميآمد موعظه‌ و نصيحت‌ و بيان‌ احكام‌ ميكرد و ‌اينکه‌ نشانه موقع‌ ولادت‌ يحيي‌ قرار داده‌ شد.

423

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 10)- زکریا با شنیدن سخن فوق بسیار دلگرم و خوشحال شد و نور امید سر تا پای وجودش را فرا گرفت اما از آنجا که این پیام از نظر او بسیار سر نوشت ساز و پر اهمیت بود از خدا تقاضای نشانه‌ای بر این کار کرد و «گفت: پروردگارا! نشانه‌ای برای من قرار ده» (قالَ رَبِّ اجْعَلْ لِی آیَةً).

بدون شک زکریا به وعده الهی ایمان داشت ولی برای اطمینان بیشتر- همان گونه که ابراهیم مؤمن به معاد تقاضای شهود چهره معاد در این زندگی کرد تا قلبش اطمینان بیشتری یابد- زکریا از خدا تقاضای چنین نشانه و آیتی نمود.

«خدا به او فرمود: نشانه تو آن است که سه شبانه روز تمام (در حالی که زبانت سالم است) قدرت سخن گفتن با مردم را نخواهی داشت» تنها زبانت به ذکر خدا و مناجات با او گردش می‌کند (قالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَیالٍ سَوِیًّا).

این نشانه آشکاری است که انسان با داشتن زبان سالم و قدرت بر هر گونه نیایش با پروردگار، در برابر مردم توانایی سخن گفتن را نداشته باشد.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع