آیه 12 سوره آل عمران

از دانشنامه‌ی اسلامی

قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَتُحْشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ

[3–12] (مشاهده آیه در سوره)


<<11 آیه 12 سوره آل عمران 13>>
سوره :سوره آل عمران (3)
جزء :3
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

بگو به آنان که کافر شدند که به زودی مغلوب شوید و به جهنّم محشور گردید که بسیار بد جایگاهی است.

به کافران بگو: به زودی شکست می خورید و به سوی دوزخ محشور می شوید، و آن بد آرامگاهی است.

به كسانى كه كفر ورزيدند بگو: «به زودى مغلوب خواهيد شد و [سپس در روز رستاخيز] در دوزخ محشور مى‌شويد، و چه بد بسترى است.»

به كافران بگوى: به زودى مغلوب خواهيد شد و در جهنّم، آن آرامگاه بد، گرد خواهيد آمد.

به آنها که کافر شدند بگو: «(از پیروزی موقت خود در جنگ اُحُد، شاد نباشید!) بزودی مغلوب خواهید شد؛ (و سپس در رستاخیز) به سوی جهنم، محشور خواهید شد. و چه بد جایگاهی است!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Say to the faithless, ‘You shall be overcome and mustered toward hell, and it is an evil resting place.’

Say to those who disbelieve: You shall be vanquished, and driven together to hell; and evil is the resting-place.

Say (O Muhammad) unto those who disbelieve: Ye shall be overcome and gathered unto Hell, an evil resting-place.

Say to those who reject Faith: "Soon will ye be vanquished and gathered together to Hell,-an evil bed indeed (to lie on)!

معانی کلمات آیه

تحشرون: حشر بمعنى جمع كردن است. «حشر الناس: جمعهم».

جهنّم: محل عذاب آخرت. گويند لفظ عجمى است و در اصل كهنام بوده (قاموس قرآن).

مهاد: آماده شده. مهد: آماده كردن و آماده شده، «مهد الفراش: بسطه و وطأه».

نزول

محل نزول:

اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است.

شأن نزول:

«شیخ طوسى» گوید: ابن عباس و قتادة و ابن اسحق گويند: اين آيه هنگامى كه قريش در جنگ بدر كشته شدند، نازل گرديد و پيامبر در آن وقت در سوق قينقاع يهوديان را جمع كرد و آن‌ها را به اسلام دعوت نمود و آن‌ها را به آنچه بر سر قريش در جنگ بدر آمده بود، تهديد كرد ولى آن‌ها در جواب گفتند: ما مانند قريش نيستيم كه از جنگ سر درنياوريم اگر با ما به جنگ بپردازى خواهى دريافت كه ما كيستيم سپس اين آيه نازل گرديد.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«12» قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلى‌ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمِهادُ

به كسانى كه كافر شدند بگو: به زودى شكست مى‌خوريد و به سوى جهنّم رانده مى‌شويد و چه بد جايگاهى است.

نکته ها

چنانكه در تفاسير، مجمع‌البيان وكبير ومراغى آمده است وقتى مسلمانان در سال دوم هجرى در جنگ بدر پيروز شدند، گروهى از يهود گفتند: اين پيروزى نشانه‌ى صداقت محمّد صلى الله عليه و آله است، چون در تورات آمده است، او كسى است كه بر دشمنانش پيروز مى‌شود.

گروهى ديگر از يهود گفتند: عجله نكنيد! شايد در جنگ‌هاى ديگر شكست بخورد.

وقتى در سال سوم، جنگ احد پيش آمد و مسلمانان شكست خوردند، اين گروه از يهوديان خوشحال شدند.

آيه نازل شد كه زود قضاوت نكنيد، در آينده‌ى نزديك شما شكست مى‌خوريد. طولى نكشيد كه مسلمانان، يهود بنى‌قريظه و بنى‌نضير مدينه را درهم شكستند و در فتح مكّه نيز مشركان را از بين بردند؛ شايد آيه اشاره به شكست تمام كفار جهان يا ظهور حضرت مهدى باشد.

پیام ها

1- دلدارى مؤمنان و تهديد كفّار، نشانه رهبرى صحيح و ايمان به هدف است.

«قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ»

2- يكى از معجزات قرآن، پيشگويى‌هاى صادق آن است. «سَتُغْلَبُونَ»

3- حق، پيروز و كفر، محكوم به شكست است. «سَتُغْلَبُونَ»

4- با شايعات وتبليغات دشمن، مقابله كنيد. «ستغلبون»

جلد 1 - صفحه 476

5- از شكست‌هايى نگران باشيد كه به جهنّم منتهى مى‌شود، والّا در هر جنگى احتمال شكست وجود دارد. «سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلى‌ جَهَنَّمَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلى‌ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمِهادُ «12»

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 26

چون حق تعالى ذكر شآمت عاقبت مكذّبان سابقه را فرمود؛ در عقب آن كفار قريش را تحذير فرمايد:

قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا: بگو اى پيغمبر مر كسانى را كه كافر شدند از صناديد قريش و شماتت نمودند در واقعه احد، سَتُغْلَبُونَ‌: زود باشد كه مغلوب شوند در دنيا به نصرت مؤمنان بر آنها وَ تُحْشَرُونَ إِلى‌ جَهَنَّمَ‌: و جمع كرده شوند در آخرت به سوى عذاب جهنم، وَ بِئْسَ الْمِهادُ: و بد آرامگاهى است جهنم، يا بد چيزى تمهيد كرده‌اند براى نفوس خود.

«ابن عباس» گويد: مراد اين جماعت، يهود «بنى نضير و بنى قريظة» مى‌باشند. چون حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روز بدر بر مشركان غالب شد، گفتند: به خدا اين همان پيغمبر است كه ما را در تورات وعده داده‌اند و صفت او در كتاب ما مى‌باشد. هميشه منصور است و هرگز مغلوب نشود. پس در صدد برآمدند كه ايمان آورند. روز احد كه اصحاب را شكست واقع شد، شك نمودند، گفتند: اين، آن پيغمبر نيست. پس نقض عهد نمودند. و زمانى كه ابو سفيان با شصت نفر سوار به مدينه آمدند، يهودان كسى را نزد او فرستادند و عهد بستند كه متّفقا با حضرت جنگ كنند. حضرت مطلع، آنها را جمع و تحذير فرمود آنچه را كه روز بدر، به قريش واقع شد حق تعالى آيه شريفه نازل، و تصديق پيغمبر فرمود و وعده داد به قتل بنى قريظه و اجلاى بنى نضير و فتح مكه و قرار جزيه بر ديگران؛ و اين از دلايل نبوت حضرت خاتم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مى‌باشد.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلى‌ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمِهادُ «12»

ترجمه‌

بگو مر آنانرا كه كافر شدند زود باشد كه مغلوب شويد و محشور گرديد در آتش جهنم و بد آرامگاهيست آن.

تفسير

در مجمع نسبت باصحاب ما داده است كه روايت نموده‌اند كه چون پيغمبر (ص) از جنگ بدر مراجعت فرمود يهود را جمع‌آورى كرد و آنانرا مخاطب ساخته تحذير نمود كه اگر اسلام اختيار ننمائيد همان معامله كه با قريش شد با شما خواهد شد شما كه مرا شناختيد كه همان پيغمبرى هستم كه در كتاب شما معرفى شده خوب است از تعصب و عناد صرف نظر نموده خود را بعذاب دنيا و آخرت گرفتار

جلد 1 صفحه 387

نكنيد آنها گفتند اى محمد (ص) مغرور مشو به اين كه با قوم پراكنده و از جنگ بيخبرى اتفاقا تصادف نمودى و فرصت غنيمت شمردى و آنها را مغلوب كردى اگر با ما جنگ كنى معلومت ميشود كه ما مرد كارزار هستيم پس اين آيه نازل شد و خداوند بوعده خود وفا فرمود و آنها مغلوب شدند يهود بنى قريظه كشته شدند و طايفه بنى النضير تبعيد شدند و قلعه خيبر بدست امير المؤمنين (ع) فتح شد و ما بقى يهود مجبور بجزيه دادن گشتند و حقيقت دين اسلام و صدق فرموده خدا و رسول ظاهر گرديد و اين از دلائل قطعى نبوت بشمار ميرود و سيغلبون و يحشرون بيا در دو موضع نيز قرائت شده است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


12

قُل‌ لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا سَتُغلَبُون‌َ وَ تُحشَرُون‌َ إِلي‌ جَهَنَّم‌َ وَ بِئس‌َ المِهادُ «12»

بفرما اي‌ پيغمبر بكساني‌ ‌که‌ كافرند زود ‌باشد‌ ‌که‌ مغلوب‌ و منكوب‌ خواهيد شد و ‌پس‌ ‌از‌ مغلوبيّت‌ محشور مي‌شويد بسوي‌ جهنّم‌ و بد جايگاهي‌ ‌است‌ جهنّم‌ ‌براي‌ ‌شما‌ قل‌ خطاب‌ بپيغمبر اكرم‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ ‌است‌ و اعلام‌ خطر ‌است‌ لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا جميع‌ كفّار چه‌ كفّار قريش‌ و چه‌ مشركين‌ و چه‌ يهود و نصاري‌.

سَتُغلَبُون‌َ يكي‌ ‌از‌ معجزات‌ قرآن‌ همين‌ ‌است‌ ‌که‌ كفّار ‌در‌ زمان‌ بعثت‌ حضرت‌ ‌با‌ ‌اينکه‌ كثرت‌ جمعيّت‌ و قوّت‌ و قدرتي‌ ‌که‌ داشتند ‌در‌ مقابل‌ اسلام‌، و مسلمين‌ ‌با‌ ‌آن‌ ضعف‌ اسلام‌ و قلّت‌ مسلمين‌ خداوند خبر مي‌دهد ‌که‌ زود ‌باشد‌ مغلوب‌ و منكوب‌ شويد ‌در‌ مورد فتح‌ مكّه‌ و ‌در‌ خيبر و ساير فتوحات‌ اسلامي‌، بدر و احزاب‌ و ‌غير‌ اينها ‌که‌ ‌بر‌ حسب‌ قواعد ظاهريّه‌ ابدا تصوّر نمي‌كردند روز مغلوبيّت‌ ‌خود‌ ‌را‌ و ‌بعد‌ ‌از‌ رحلت‌ حضرت‌ باندك‌ زماني‌ فتوحات‌ اسلامي‌ ‌تا‌ بكجا رسيد ‌اينکه‌ عقوبت‌ دنيوي‌ ‌آنها‌.

وَ تُحشَرُون‌َ إِلي‌ جَهَنَّم‌َ عقوبت‌ اخروي‌ ‌آنها‌ ‌که‌ دائما و ‌الي‌ الابد معذّب‌ بعذابهاي‌ گوناگون‌ گرفتار.

وَ بِئس‌َ المِهادُ ‌از‌ همين‌ كلمه‌ مهاد مي‌توان‌ خلود ‌را‌ استفاده‌ كرد ‌که‌ عبارت‌ ‌از‌ جايگاه‌ هميشه‌ ‌است‌.

121

برگزیده تفسیر نمونه


]

اشاره

(آیه 12)

شأن نزول:

پس از جنگ «بدر» و پیروزی مسلمانان جمعی از یهود گفتند: آن پیامبر که ما وصف او را در کتاب دینی خود (تورات) خوانده‌ایم که در جنگ مغلوب نمی‌شود همین پیغمبر است، بعضی دیگر گفتند: عجله و شتاب نکنید تا نبرد دیگری واقع شود، هنگامی که جنگ احد پیش آمد و ظاهرا به شکست مسلمانان پایان یافت گفتند: نه به خدا سوگند آن پیامبری که در کتاب ما بشارت به آن داده شده این نیست در این هنگام آیه نازل شد و پاسخ دندانشکنی به آنها داد که نتیجه را در پایان کار حساب کنید و بدانید همگی مغلوب خواهید شد.

تفسیر:

با توجه به شأن نزول فوق معلوم می‌شود کفاری که به اموال و ثروتها و فرزندان مغرور بودند انتظار شکست اسلام را داشتند، قرآن روی سخن را به پیامبر کرده، می‌فرماید: «به کافران بگو: به زودی مغلوب خواهید شد (در این دنیا خوار و بی‌مقدار و در قیامت) به سوی جهنم محشور و رانده خواهید شد و چه بد جایگاهی است دوزخ» (قُلْ لِلَّذِینَ کَفَرُوا سَتُغْلَبُونَ وَ تُحْشَرُونَ إِلی جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمِهادُ).

ج1، ص266

در قرآن مجید اخبار غیبی فراوانی است که از ادله عظمت و اعجاز قرآن می‌باشد و یک نمونه آن آیه فوق است که خداوند صریحا به پیامبر خود بشارت پیروزی بر همه دشمنان را می‌دهد.

طولی نکشید که مضمون آیه، تحقق یافت، یهودیان مدینه (بنی قریظه و بنی نضیر) در هم شکسته شدند و در غزوه خیبر مهمترین مرکز قدرت آنان از هم متلاشی شد و مشرکان نیز در فتح مکه برای همیشه مغلوب گشتند.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌2، ص 693.
  3. صاحب تفسير برهان از خاصه گويد: كه پيامبر به سوى طائفه بنى‌قينقاع در سوق نبط آمد و به طائفه يهود چنين فرمود.
  4. ابوداود در سنن خود و نيز بيهقى در دلائل از طريق ابن اسحق از محمد بن ابى‌محمد او از سعيد يا عكرمة او از ابن‌عباس و هم در تفسير ابن المنذر از عكرمة اين موضوع را روايت كرده اند و نيز صاحبان كشف الاسرار و روض الجنان از كلبى او از ابوصالح چنين نقل نمايند كه وقتى كه در جنگ بدر مسلمين غلبه كردند، يهوديان گفتند: اين همان پيامبرى است كه در تورات خوانده ايم، خواستند ايمان بياورند. باز گفتند: بايد صبر كرد سپس وقتى كه غزوه احد پيش آمد و مسلمين شكست خوردند. گفتند: اين، آن پيامبر نيست و عهدى كه در ميان ايشان و رسول خدا بود شكستند و كعب اشرف با شصت سوار به مكه آمد و با ابوسفيان بر ضد پيامبر و مسلمين معاهده اى بست سپس به مدينه آمد و خداوند درباره او اين آيه را نازل فرمود.
  5. صاحب مجمع البيان از سعيد بن جبير او از ابن عباس روايت نموده و گويد: كه اصحاب ما نيز آن را نقل نموده اند و نيز گويند: درباره مشركين مكه نازل گرديده كه در جنگ بدر كشته شدند چنان كه مقاتل روايت نمايد.
  6. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 107.

منابع