آیه 137 سوره آل عمران

از دانشنامه‌ی اسلامی

قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

[3–137] (مشاهده آیه در سوره)


<<136 آیه 137 سوره آل عمران 138>>
سوره :سوره آل عمران (3)
جزء :4
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

پیش از شما مللی بودند و رفتند، پس در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید چگونه تکذیب‌کنندگانِ (وعده‌های خدا) هلاک شدند.

قطعاً پیش از شما روش هایی [در میان ملل و جوامع بوده که از میان رفته است]، پس در زمین گردش کنید و با دقت و تامّل بنگرید که سرانجام تکذیب کنندگانِ [حقایق] چگونه بود.

قطعاً پيش از شما سنّتهايى [بوده و] سپرى شده است. پس، در زمين بگرديد و بنگريد كه فرجام تكذيب‌كنندگان چگونه بوده است؟

پيش از شما سنتهايى بوده است، پس بر روى زمين بگرديد و بنگريد كه پايان كار آنها كه پيامبران را به دروغگويى نسبت مى‌دادند چه بوده است.

پیش از شما، سنّت‌هایی وجود داشت؛ (و هر قوم، طبق اعمال و صفات خود، سرنوشتهایی داشتند؛ که شما نیز، همانند آن را دارید.) پس در روی زمین، گردش کنید و ببینید سرانجام تکذیب‌کنندگان (آیات خدا) چگونه بود؟!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Certain [Divine] precedents have passed before you. So travel through the land and observe how was the fate of the deniers.

Indeed there have been examples before you; therefore travel in the earth and see what was the end of the rejecters.

Systems have passed away before you. Do but travel in the land and see the nature of the consequence for those who did deny (the messengers).

Many were the Ways of Life that have passed away before you: travel through the earth, and see what was the end of those who rejected Truth.

معانی کلمات آیه

سنن: جمع سنة به معنى طريقه و رويه است. مراد از آن ظاهرا احوال و سر گذشت است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«137» قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ‌

به يقين پيش از شما سنّت‌هايى بوده (و سپرى شده) است. پس در روى زمين گردش كنيد و بنگريد كه سرانجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است.

جلد 1 - صفحه 612

نکته ها

اين آيه، به اهميّت جامعه‌شناسى و شناخت اصول عزّت و ذلّت جوامع اشاره دارد.

سنّت‌هايى كه در اقوام پيشين وجود داشته، از اين قبيل است:

الف: حقّ پذيرى كه سبب نجات و سعادت آنان شده است.

ب: تكذيب حقّ كه موجب هلاك و نابودى آنها شده است.

ج: آزمايشات الهى براى آنها وجود داشته است.

د: امدادهاى غيبى براى حق‌طلبان بوده است.

ه: به ستمگران فرصت و مهلت داده شده است.

و: مقاومت مردان خدا سبب رسيدن به هدف‌هاى والا شده است.

ز: توطئه كفّار و خنثى سازى آن از جانب خداوند.

پیام ها

1- قوانين و سنّت‌هاى ثابتى بر تاريخ بشر حاكم است كه شناخت آن، براى بشر مفيد است. «قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ»

2- تاريخ گذشتگان، چراغ راه زندگى آيندگان است. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

3- جهانگردىِ هدفدار و بازديدِ توأم با انديشه، بهترين كلاس براى تربيت انسان‌هاست. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

4- شما با ساير امّت‌ها فرقى نداريد. عوامل عزّت يا سقوط همه يكسان است.

«فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

5- شناخت تاريخ و رفتار و سرنوشت پيشينيان در انتخاب راه مفيد است.

«فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»


لازم است. «فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ»

7- بررسى و تحقيق در تحولات تاريخ، لازم است. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا»

8- در مطالعه‌ى تاريخ، جلوه‌ها مهم نيست، پايان كار مهم است. «فَسِيرُوا ... فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ»

جلد 1 - صفحه 613

9- كيفرهاى الهى تنها مربوط به قيامت نيست، گاهى در همين دنيا قهر الهى به سراغ گردنكشان مى‌آيد. «عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (137)

قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ‌: به تحقيق گذشته است پيش از شما سنتها.

بيان: مفسران را در آن وجوهى است: 1- بدرستى كه گذشته است پيش از شما واقعه‌ها از غم و شادى و راحت و محنت و دولت و نكبت و غنيمت و قتل‌

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 254

و نعمت و نقمت، كه حق تعالى جارى ساخته آن را در ميان امم سابقه بر وفق مصلحت. اشاره باشد به منهزمان روز احد كه شدت و سختى و بلائى كه به آنها رسيد، به سبب مخالفت امر حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، چنانچه امم سابقه را به جهت مخالفت پيغمبران، اعظم از اين شدائد و بلاها به آنها رسيد. 2- مراد سنن، شرايع باشد، يعنى بتحقيق گذشتند اهل شريعتها كه هر امتى مأمور بودند. به متابعت سنت و شريعت آن پيغمبر، و لكن اكثر آنها مخالفت نمودند و به عقوبت گرفتار شدند. 3- مراد از سنن، امثال باشد، يعنى امثال شما امت، قبل از شما گذشته‌اند. 4- مراد سنن، طريقه باشد، يعنى بتحقيق هر امتى را طريقه ديانتى بوده، چون متابعت نمودند، به سعادت نائل شدند، و چون مخالفت كردند، به عقوبت گرفتار گرديدند.

فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ‌: پس سير كنيد و برويد در زمين، يا سير كنيد به نظر عقلى در تاريخ گذشتگان، فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ‌: پس بنگريد به نظر عبرت به آثار هلاكت آنها، كه چگونه بوده است سر انجام كار تكذيب كنندگان انبياء و منكران معاد، و پاداش اعمال و خاتمه كار آنها را تأمل كنيد تا متعظ شويد و پند يابيد و از مخالفت اوامر سبحانى بپرهيزيد.

تبصره: تأمل در احوال گذشتگان و سير در منازل آنان، هر آينه سرمشقى است تأديبى، و عبرتى است تنبيهى براى ما امت پيغمبر آخر الزمان.

حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در خطبه‌اى فرمايد: و اعلموا عباد اللّه انّكم و ما انتم فيه من هذه الدّنيا على سبيل من قد مضى قبلكم ممّن كان اطول منكم اعمارا و اعمر ديارا و ابعد آثارا اصبحت اصواتهم. حامدة و رياحهم راكدة و اجسادهم بالية و ديارهم خالية و آثارهم عافية «1» (الخ). يعنى: و بدانيد بندگان خدا، بدرستى كه آنچه شما در آن هستيد از حالات اين دنيا، بر طريقه كسانى است كه قبل از شما بودند. از آنها كه عمرشان درازتر از شما، زياده آبادتر شهرهاى ايشان، و

«1» نهج البلاغه، خطبه 226 (صبحى الصالح)

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 255

آثار آنها دورتر از احاطه گرديد. عاقبت صداهاى آنها خاموش شده، و باد غرور آنها سكنه، و بدنهاى آنها پوشيده، و خانه‌هاى آنها خالى شده و آثار آنها محو گشته.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُروا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ (137)

ترجمه‌

بتحقيق گذشت پيش از شما طريقه‌هائى پس سير كنيد در زمين پس بنگريد چگونه بوده است عاقبت تكذيب كنندگان.

جلد 1 صفحه 500

تفسير

از مراجعه بتواريخ اهل زمين از اول دنيا تاكنون بدست ميآيد هر وقت قومى با خدا ياغى شدند و پشت پا باحكام الهى زدند بانواع بلايا و محن و عذابها در دنيا گرفتار شدند از خسف و غرق و صاعقه و ضيق معيشت و ذلت و امثال اينها و اين وقايع سنن و طريقه‌هائى است كه خداوند بآنها با كفار و معاندين سلوك فرموده پس مراد سير در احوال زمين و ساكنان آنست تا موجب عبرت و اتعاظ شود و در كافى از حضرت صادق (ع) روايت نموده كه مراد از سير در ارض نظر و تدبر در قصص و حكايات قرآنست تا احوال پيشينيان معلوم شود.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


قَد خَلَت‌ مِن‌ قَبلِكُم‌ سُنَن‌ٌ فَسِيرُوا فِي‌ الأَرض‌ِ فَانظُروا كَيف‌َ كان‌َ عاقِبَةُ المُكَذِّبِين‌َ (137)

بتحقيق‌ گذشت‌ ‌از‌ پيشينيان‌ ‌شما‌ طريقه‌هايي‌ ‌پس‌ گردش‌ كنيد ‌در‌ روي‌ زمين‌ و ‌از‌ حال‌ ‌آنها‌ ‌با‌ خبر گرديد و ببينيد سرانجام‌ كار كساني‌ ‌که‌ تكذيب‌ انبياء كردند چه‌ بوده‌.

خلاصه‌ كلام‌ ‌در‌ امم‌ سابقه‌ نسبت‌ بانبياء سلف‌ دو طريقه‌ بوده‌ يك‌ قسمت‌ ‌آنها‌ كساني‌ بودند ‌که‌ بانبياء ‌خود‌ ايمان‌ آوردند و گرويدند و اطاعة نمودند و بالاخره‌ بسعادت‌ دنيا و آخرت‌ نائل‌ شدند مثل‌ مؤمنين‌ بحضرت‌ نوح‌ ‌که‌ ‌از‌ غرق‌ نجات‌ يافتند و تمام‌ كره‌ زمين‌ ‌در‌ تصرّف‌ ‌آنها‌ آمد و مؤمنين‌ بحضرت‌ هود، صالح‌، لوط، شعيب‌ موسي‌، يونس‌ و ساير انبياء.

و قسمت‌ ديگر ‌آنها‌ ‌که‌ تكذيب‌ انبياء ‌خود‌ نمودند بچه‌ گونه‌ عذابها ‌در‌ دنيا گرفتار شدند ‌از‌ غرق‌ و خسف‌ و صيحه‌ و باد و ‌غير‌ اينها، ‌در‌ قرآن‌ مجيد سوره‌ عنكبوت‌ ‌آيه‌ 39 ميفرمايد فَكُلًّا أَخَذنا بِذَنبِه‌ِ فَمِنهُم‌ مَن‌ أَرسَلنا عَلَيه‌ِ حاصِباً وَ مِنهُم‌ مَن‌ أَخَذَته‌ُ الصَّيحَةُ وَ مِنهُم‌ مَن‌ خَسَفنا بِه‌ِ الأَرض‌َ وَ مِنهُم‌ مَن‌ أَغرَقنا وَ ما كان‌َ اللّه‌ُ لِيَظلِمَهُم‌ وَ لكِن‌ كانُوا أَنفُسَهُم‌ يَظلِمُون‌َ و سپس‌ گرفتار عذاب‌ آخرت‌ شدند وَ لَعَذاب‌ُ الآخِرَةِ أَشَدُّ وَ أَبقي‌ طه‌ ‌آيه‌ 127.

365

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 137)- بررسی تاریخ گذشتگان! قرآن مجید پیوند فکری و فرهنگی نسل حاضر با گذشتگان برای درک حقایق، لازم و ضروری می‌داند، زیرا از ارتباط و گره خوردن این دو زمان (گذشته و حاضر) وظیفه و مسؤولیت آیندگان روشن می‌شود، در آیه مورد بحث می‌فرماید: «خداوند سنتهایی در اقوام گذشته داشته که این سنن هرگز جنبه اختصاصی ندارد و به صورت یک سلسله قوانین حیاتی در باره همگان اجرا می‌شود» (قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ).

در این سنن پیشرفت و تعالی افراد با ایمان و مجاهد و متحد و بیدار پیش بینی شده و شکست و نابودی ملتهای پراکنده و بی‌ایمان و آلوده به گناه نیز پیش‌بینی گردیده که در تاریخ بشریت ثبت است.

روی این جهت قرآن مجید به مسلمانان دستور می‌دهد «بروید در روی زمین بگردید و در آثار پیشینیان و ملتهای گذشته و زمامداران و فراعنه گردنکش و جبار دقت کنید، و بنگرید پایان کار آنها که کافر شدند، و پیامبران خدا را تکذیب کردند و بنیان ظلم و فساد را در زمین گذاردند، چگونه بود؟ و سر انجام کار آنها به کجا رسید»؟ (فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُروا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ).

ج1، ص332

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع