آیه 162 سوره انعام

از دانشنامه‌ی اسلامی

قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

[6–162] (مشاهده آیه در سوره)


<<161 آیه 162 سوره انعام 163>>
سوره :سوره انعام (6)
جزء :8
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

بگو: همانا نماز و طاعت و تمام اعمال من و حیات و ممات من همه برای خداست که پروردگار جهانیان است.

بگو: مسلماً نماز و عبادتم و زندگی کردن و مرگم برای خدا پروردگار جهانیان است.

بگو: «در حقيقت، نماز من و [ساير] عبادات من و زندگى و مرگ من، براى خدا، پروردگار جهانيان است.»

بگو: نماز من و قربانى من و زندگى من و مرگ من براى خدا آن پروردگار جهانيان است.

بگو: «نماز و تمام عبادات من، و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Say, ‘Indeed my prayer and my worship, my life and my death are for the sake of Allah, the Lord of all the worlds.

Say. Surely my prayer and my sacrifice and my life and my death are (all) for Allah, the Lord of the worlds;

Say: Lo! my worship and my sacrifice and my living and my dying are for Allah, Lord of the Worlds.

Say: "Truly, my prayer and my service of sacrifice, my life and my death, are (all) for Allah, the Cherisher of the Worlds:

معانی کلمات آیه

نسكى: نسك (بر وزن شتر) عبادت. به معنى ذبيحه نيز آيد كه قربانى در راه خداست.

محياى: محيا: زنده بودن. «محياى»: زندگى من.

ممات: مرگ.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ «162»

بگو: همانا نماز من و عبادات من و زندگى من و مرگ من براى خداوند، پروردگار جهانيان است.

لا شَرِيكَ لَهُ وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ «163»

شريكى براى او نيست و به آن (روح تسليم و خلوص و عبوديّت) مأمور شده‌ام و من نخستين مسلمان و تسليم پرودرگارم.

نکته ها

روايت شده كه رسول اكرم صلى الله عليه و آله در آستانه‌ى نماز اين آيات را مى‌خواند. «1»

مرگ، بر حيات احاطه دارد و حيات بر نُسُك، و نُسُك بر نماز. بنابراين، نماز، هسته‌ى مركزى در درون عبادات است.

اسلام، به معناى تسليم بودن در برابر امر خداوند است و به همه‌ى انبيا نسبت داده شده است. حضرت نوح عليه السلام خود را مسلمان دانسته است، «أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ» «2» حضرت ابراهيم عليه السلام از خداوند مى‌خواهد كه او و ذريّه‌اش را تسليم او قرار دهد. «وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ» «3»، حضرت يوسف عليه السلام نيز از خداوند مسلمان مردن را درخواست مى‌كند: «تَوَفَّنِي مُسْلِماً» «4» و پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله نيز اوّلين مسلمان است،


«1». تفسير قرطبى.

«2». يونس، 72.

«3». بقره، 128.

«4». يوسف، 101.

جلد 2 - صفحه 596

«وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ» به اين معنا كه يا در زمان خودش، يا در رتبه و مقام تسليم، مقدّم بر همه است.

پیام ها

1- راه و روش و هدف خود را در برابر راههاى انحرافى، با صراحت و افتخار اعلام كنيم. «قُلْ»

2- با آنكه نماز، جزو عبادات است، ولى، جدا ذكر شده تا اهميّت آن را نشان دهد. «صَلاتِي وَ نُسُكِي»

3- انسان‌هاى مخلص، مسير تكوينى (مرگ و حيات) و مسير تشريعى خود (نماز و نُسُك) را فقط براى خداوند عالميان مى‌دانند. «إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ»

4- آنگونه كه در نماز قصد قربت مى‌كنيم، در هر نفس كشيدن و زنده بودن و مردن هم مى‌توان قصد قربت كرد. مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ‌ ...

5- مرگ و حيات مهم نيست، مهم آن است كه آنها براى خدا و در راه خدا باشد. «مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ»

6- آنچه براى خدا باشد، رشد مى‌كند. «لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ»

7- مرگ و زندگى دست ما نيست، ولى جهت دادن به آن دست ماست. «لِلَّهِ»

8- اخلاص در كارها، فرمان الهى است. «بِذلِكَ أُمِرْتُ»

9- پيشواى جامعه، بايد در پيمودن راه و پياده كردن فرمان الهى، پيشگام باشد. «أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌2، ص: 597

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)


قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ (162)

قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي‌: بگو اى پيغمبر صلى اللّه عليه و آله بدرستى كه نماز من و همه عبادات من يا قربانى براى حج يا حج و عمره من. و ضم صلاة باصل واجبات توحيد و عدل به جهت آن است كه متضمن تعظيم و تكريم و تكبير و تسبيح او سبحانه، و محتوى است بر تلاوت قرآنكه داعى است بر جميع انواع‌

(1 و 2) تفسير عياشى، جلد اوّل، صفحه 388، حديث 144 و 146.

تفسير اثنا عشرى، ج‌3، ص: 422

برّ، و مشتمل ركوع و خضوع الهى است‌ وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي‌: و زندگانى من كه بر آنم و آنچه بر آن مى‌ميرم از ايمان و اطاعات يا طاعت حيات خيرات مضاف به ممات مانند وصيت و تدبير. يا نفس حيات و ممات، تمام اينها لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ‌: مر خداى را كه پروردگار عالميان است.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


قُلْ إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ (162)

ترجمه‌

بگو همانا نماز من و عباداتم و زندگيم و مردنم مر خدايرا است كه پروردگار جهانيان است.

تفسير

پس از بيان دين حق پيغمبر اكرم مأمور باظهار اخلاص شد باين تقريب كه بگو نماز كه اهمّ عبادات است و ساير عبادات و قربات من و حيات و موت من و هر صفتى كه از براى من ثابت و باقى است در اين دو حال از ايمان و اطاعت و انقياد مخصوص و مختص و خالص است براى خدا پروردگار جهانيان تا مردم وظيفه خود را در اعمال و عبادات و عقائد خودشان بدانند.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


قُل‌ إِن‌َّ صَلاتِي‌ وَ نُسُكِي‌ وَ مَحياي‌َ وَ مَماتِي‌ لِلّه‌ِ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ (162)

بگو باين‌ كفار و مشركين‌ ‌که‌ محققا نماز ‌من‌ و عبادات‌ ‌من‌ و زندگاني‌ ‌من‌ و مردن‌ ‌من‌ تماما ‌از‌ ‌براي‌ ‌خدا‌ و ‌از‌ جانب‌ ‌او‌ ‌است‌ ‌که‌ پروردگار عالميان‌ ‌است‌.

توضيح‌ كلام‌ اينكه‌ افعال‌ الهي‌ دو قسم‌ ‌است‌ تكوينيه‌ مثل‌ احياء و اماته‌ و تشريعيه‌ مثل‌ ايجاب‌ و تحريم‌، ‌در‌ ‌اينکه‌ ‌آيه‌ اولا بيان‌ تشريعيه‌ ميكند نظر ‌به‌ اينكه‌ غرض‌ ‌از‌ افعال‌ تكوينيه‌ و مقصود اصلي‌ ‌از‌ ‌آنها‌ افعال‌ تشريعيه‌ ‌است‌ چنانچه‌ ميفرمايد ما خَلَقت‌ُ الجِن‌َّ وَ الإِنس‌َ إِلّا لِيَعبُدُون‌ِ زاريات‌ ‌آيه‌ 56 و ابتداء بيان‌ صلوة ميكند قُل‌ إِن‌َّ صَلاتِي‌ چون‌ صلوة اهم‌ّ فرائض‌ ‌است‌ عمود دين‌، قربان‌ ‌کل‌ تقي‌

جلد 7 - صفحه 260

معراج‌ المؤمن‌ ‌است‌

(‌ان‌ قبلت‌ قبل‌ ‌ما سواها و ‌ان‌ ردّت‌ ردّ ‌ما سواها)

و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ السّلام‌ مرويست‌ فرمود

(‌ما اعرف‌ ‌بعد‌ المعرفة افضل‌ ‌من‌ ‌هذه‌ الصلوات‌ الخمس‌)

(عنوان‌ صحيفة المؤمن‌ الصلاة)

(اول‌ ‌ما يحاسب‌ ‌به‌ العبد يوم القيمة الصلاة)

‌الي‌ ‌غير‌ ‌ذلک‌، بعدا نسك‌ و عبادات‌ اعم‌ ‌از‌ واجبات‌ و مندوبات‌ ‌را‌ ذكر فرموده‌ و نسكي‌ و تفسير بذبيحه‌ ‌ يا ‌ مناسك‌ ‌از‌ باب‌ احد مصاديق‌ ‌است‌ و عمده‌ چيزي‌ ‌که‌ ‌در‌ عبادات‌ مدخليت‌ دارد قصد خلوص‌ ‌است‌ و الّا عبادت‌ نيست‌ بايد هيچگونه‌ شائبه‌ ‌از‌ رياء ‌ يا ‌ جهات‌ دنيويه‌ و مقاصد شخصيه‌ ‌در‌ ‌او‌ نباشد بلكه‌ فقط للّه‌ ‌باشد‌.

و محياي‌ و حيات‌ و ابقاء و ادامه‌ ‌آن‌ ‌که‌ ‌اينکه‌ ‌از‌ افعال‌ تكوينيه‌ ‌است‌ و مماتي‌ موت‌ و ابقاء و ادامه‌ ‌آن‌ كلّا للّه‌ ‌است‌ استناد بغير ‌او‌ ندارد و اسباب‌ بقاء حيات‌ ‌ يا ‌ اسباب‌ موت‌ تمام‌ مستند بخدا ‌است‌ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ مربّي‌ تمام‌ مخلوقات‌ ‌از‌ مادة المواد ‌تا‌ عقل‌ اول‌ ‌که‌ ايجاد و خلق‌ فرمود و افاضه‌ كمالات‌ ‌هر‌ ‌که‌ ‌را‌ ‌در‌ حد قابليت‌ ‌او‌ فرموده‌ و بمقام‌ فعليت‌ رسانده‌.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 162)

در این آیه اشاره به این می کند که «بگو: (نه تنها از نظر عقیده من موحّد و یکتاپرستم بلکه از نظر عمل، هر کار نیکی که می کنم) نماز من و تمام عبادات من و حتی مرگ و حیات من همه برای پروردگار جهانیان است» (قُل إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکی وَ مَحیایَ وَ مَماتِی لِلّهِ رَبِّ العالَمِینَ).

برای او زنده ام به خاطر او می میرم و در راه او هر چه دارم فدا می کنم تمام هدف من و تمام عشق من و تمام هستی من اوست؟

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع