آیه 21 سوره نساء

از دانشنامه‌ی اسلامی

وَكَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَىٰ بَعْضُكُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثَاقًا غَلِيظًا

[4–21] (مشاهده آیه در سوره)


<<20 آیه 21 سوره نساء 22>>
سوره :سوره نساء (4)
جزء :4
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و چگونه مهر آنان را خواهید گرفت در حالی که هر کدام به حقّ خود رسیده‌اید و آن زنان (مَهر را در مقابل عقد زوجیّت و) عهد محکم از شما گرفته‌اند.

و چگونه آن را پس می گیرید در حالی که [با آمیزش جسمی، تماس روحی و معاشرت] به یکدیگر رسیده اید، و آنان از شما [به وسیله قرارداد ازدواج] پیمانی محکم گرفته اند.

و چگونه آن [مَهر] را مى‌ستانيد با آنكه از يكديگر كام گرفته‌ايد، و آنان از شما پيمانى استوار گرفته‌اند؟

و چگونه آن مال را باز پس مى‌گيريد و حال آنكه هر يك از شما از ديگرى بهره‌مند شده است و زنان از شما پيمانى استوار گرفته‌اند.

و چگونه آن را باز پس می‌گیرید، در حالی که شما با یکدیگر تماس و آمیزش کامل داشته‌اید؟ و (از این گذشته،) آنها (هنگام ازدواج،) از شما پیمان محکمی گرفته‌اند!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

How could you take it back, when you have known each other, and they have taken from you a solemn covenant?

And how can you take it when one of you has already gone in to the other and they have made with you a firm covenant?

How can ye take it (back) after one of you hath gone in unto the other, and they have taken a strong pledge from you?

And how could ye take it when ye have gone in unto each other, and they have Taken from you a solemn covenant?

معانی کلمات آیه

افضى: افضاء به معنى رسيدن است . «افضى فلان الى فلان» يعنى فلان كس به فلان كس رسيد. اصل آن فضو به معنى وسعت يافتن و رسيدن كسى بفضاء ديگرى است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى‌ بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً «21»

و چگونه آن مال را پس مى‌گيريد، در حالى كه هر يك از شما از ديگرى كام گرفته‌ايد و همسرانتان از شما (هنگام ازدواج، براى پرداخت مهريه) پيمان محكم گرفته‌اند!

پیام ها

1- در نهى از منكر بايد از عواطف انسانى هم بهره گرفت. شما كه مدّتها با همسر خود روابط كامل داشته و كامياب شده‌ايد چرا اكنون مهريه او را به ناحقّ پس مى‌گيريد. «قَدْ أَفْضى‌ بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ»

2- هنگام ناراحتى‌هاى زندگى، به ياد لذّت‌هاى قبل باشيم. «قَدْ أَفْضى‌»

3- در بيان امور مربوط به زناشويى، ادب را مراعات كنيم. «أَفْضى‌»

جلد 2 - صفحه 41

4- مهريّه حقّى است براى زنان كه در برابر هم‌خوابى تعيين شده است. «قَدْ أَفْضى‌»

5- عقد ازدواج، يك ميثاق محكم است. «مِيثاقاً غَلِيظاً»

6- پس گرفتن مهريه پيمان شكنى است. وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ‌ ... وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى‌ بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً «21»

بعد از آن بر وجه تعجيب فرمايد:

وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ‌: و چگونه و به كدام وجه و به چه جهت اخذ مى‌كنيد مال را از زنان، وَ قَدْ أَفْضى‌ بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ‌: و حال آنكه رسيده است‌

«1» رجوع نماييد به ترجمه الغدير، جلد 11، صفحات 185- 192.

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 385

بعضى از شما به برخى ديگر. همزه براى انكار استرداد، و «افضى» كنايه از مباشرت است، يعنى بسيار منكر و مذموم است كه استرداد مهر كنيد با آنكه ملامسه و مباشرت كرده‌ايد با ايشان و حق صحبت و خلوت در ميان افتاده و مهر را قرار داده. وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ‌: و اخذ كرده‌اند آن زنان از شما، مِيثاقاً غَلِيظاً:

پيمانى محكم و عهدى استوار. در انوار گفته: مراد به اين كلمه، ايجاب و قبول است در نكاح. و در حديث آمده كه: استحللتم بكلمة اللّه. يا مراد، معاهده است در وقت عهد به حسن معاشرت و مفارقت و ملاحظت و ممازجت. يا آن چيزى كه حق تعالى از مردان اخذ فرموده در شأن زنان، و اتيان آن نموده به ايشان بقوله: فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسانٍ‌. و اين قول حسن و ابن سيرين و ضحاك و قتاده و سدّى است. و از حضرت صادق عليه السّلام مروى است كه مراد به «ميثاق غليظ» قول رسول است كه: اخذتموهنّ بامانة اللّه و استحللتم فروجهنّ بكلمات اللّه. «1»


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ كَيْفَ تَأْخُذُونَهُ وَ قَدْ أَفْضى‌ بَعْضُكُمْ إِلى‌ بَعْضٍ وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً «21»

ترجمه‌

چگونه ميگيريد آنرا با آنكه بتحقيق نزديك شديد برخى از شما به برخى و گرفتند از شما پيمان محكم را.

تفسير

قمى ره فرموده افضاء مباشرت است و در مجمع از حضرت باقر (ع) روايت نموده كه ميثاق غليظ عهديست كه از مرد گرفته شده است بواسطه عقد كه يا بخوبى از زن نگهدارى كند يا به نيكى او را رها نمايد و در كافى و عياشى از آنحضرت روايت نموده است كه ميثاق عقد نكاح است و استحكام آن بمباشرت مرد است با زن بانزال و از پيغمبر (ص) روايت شده است كه زنان امانت خدايند كه قبول نموديد و صيغه نكاح كلمه خدا است كه بآن حلال نموديد فروج آنها را براى خودتان خلاصه مضمون آيه شريفه و روايات بنظر حقير آنستكه هيچ عذرى براى شما در اين عمل شنيع نيست معامله و عهدى نموده‌ايد و تصرف هم كرده‌ايد ديگر جاى تعجب است كه خواسته باشيد باين حيل ناپسند تضييع حق زن ضعيف را بنمائيد و انصاف آنستكه علاوه بر همه اينها از مردى و مردانگى بدور است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ كَيف‌َ تَأخُذُونَه‌ُ وَ قَد أَفضي‌ بَعضُكُم‌ إِلي‌ بَعض‌ٍ وَ أَخَذن‌َ مِنكُم‌ مِيثاقاً غَلِيظاً «21»

و چگونه‌ ميگيريد ‌آن‌ ‌را‌ و حال‌ آنكه‌ بتحقيق‌ اجتماع‌ نمودن‌ بعض‌ ‌شما‌ بعض‌ ديگر ‌را‌ ‌يعني‌ زوج‌ و زوجه‌ (كنايه‌ ‌از‌ جماع‌ و دخول‌ ‌است‌ ‌که‌ تمام‌ مهر مستقر ميشود) و عهد و ميثاق‌ محكم‌ گرفتند ‌از‌ ‌شما‌، ‌که‌ عبارت‌ ‌از‌ عقد نكاح‌ دائم‌ ‌است‌ ‌که‌ عقود لازمه‌ ‌است‌ و وفاء بآن‌ واجب‌ ‌است‌ بنص‌ ‌آيه‌ شريفه‌ يا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا أَوفُوا بِالعُقُودِ مائده‌ ‌آيه‌ اول‌، و بنص‌ حديث‌ معروف‌

المؤمنون‌ عند شروطهم‌

و ساير ادله‌ لزوم‌ ‌که‌ ‌در‌ باب‌ بيع‌ متعرض‌ شده‌اند.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه‌ 21)

در‌ ‌این‌ ‌آیه‌ مجددا ‌برای‌ تحریک‌ عواطف‌ انسانی‌ مردان‌ اضافه‌ می‌کند ‌که‌ ‌شما‌ و همسرانتان‌ مدتها ‌در‌ خلوت‌ و تنهایی‌ ‌با‌ ‌هم‌ بوده‌اید همانند یک‌ روح‌ ‌در‌ دو بدن‌ «چگونه‌ ‌آن‌ (مهر) ‌را‌ باز ‌پس‌ می‌گیرید ‌در‌ حالی‌ ‌که‌ ‌با‌ یکدیگر تماس‌ و آمیزش‌ کامل‌ داشته‌اید» و همچون‌ بیگانه‌ها و دشمنان‌ ‌با‌ یکدیگر رفتار می‌کنید، و حقوق‌ مسلم‌ ‌آنها‌ ‌را‌ پایمال‌ می‌نمایید؟ (وَ کیف‌َ تَأخُذُونَه‌ُ وَ قَد أَفضی‌ بَعضُکم‌ إِلی‌ بَعض‌ٍ).

سپس‌ می‌فرماید: ‌از‌ ‌این‌ گذشته‌ «همسران‌ ‌شما‌ پیمان‌ محکمی‌ ‌به‌ هنگام‌ عقد ازدواج‌ ‌از‌ ‌شما‌ گرفته‌اند» چگونه‌ ‌این‌ پیمان‌ مقدس‌ و محکم‌ ‌را‌ نادیده‌ می‌گیرید

و اقدام‌ ‌به‌ پیمان‌شکنی‌ آشکار می‌کنید! (وَ أَخَذن‌َ مِنکم‌ مِیثاقاً غَلِیظاً).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع