آیه 35 سوره مؤمنون

از دانشنامه‌ی اسلامی

أَيَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذَا مِتُّمْ وَكُنْتُمْ تُرَابًا وَعِظَامًا أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ

[23–35] (مشاهده آیه در سوره)


<<34 آیه 35 سوره مؤمنون 36>>
سوره :سوره مؤمنون (23)
جزء :18
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

آیا به شما نوید می‌دهد که پس از آنکه مردید و استخوانهای شما هم پوسید و خاک شد باز (از گور) بیرونتان آرند؟!

آیا به شما وعده می دهد هنگامی که از دنیا رفتید و خاک و استخوان شدید [زنده از گور] بیرونتان می آورند؟

آيا به شما وعده مى‌دهد كه وقتى مُرديد و خاك و استخوان شديد [باز] شما [از گور زنده‌] بيرون آورده مى‌شويد؟

آيا به شما وعده مى‌دهد كه چون مرديد و خاك و استخوان شديد، شما را از گور بيرون مى‌آورند؟

آیا او به شما وعده می‌دهد هنگامی که مردید و خاک و استخوانهایی (پوسیده) شدید، بار دیگر (از قبرها) بیرون آورده می‌شوید؟!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Does he promise you that when you have died and become bones and dust you will indeed be raised [from the dead]?

What! does he threaten you that when you are dead and become dust and bones that you shall then be brought forth?

Doth he promise you that you, when ye are dead and have become dust and bones, will (again) be brought forth?

"Does he promise that when ye die and become dust and bones, ye shall be brought forth (again)?

معانی کلمات آیه

«أَنَّکُمْ»: تکرار این لفظ برای تأکید هرچه بیشتر است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ «34»

و اگر از بشرى همانند خودتان اطاعت كنيد، قطعاً زيانكاريد.

أَ يَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذا مِتُّمْ وَ كُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ «35»

آيا (آن پيامبر) به شما وعده مى‌دهد كه وقتى مرديد و خاك و استخوان‌هايى (پوسيده) شديد، شما (از قبر) بيرون آورده مى‌شويد؟!

هَيْهاتَ هَيْهاتَ لِما تُوعَدُونَ «36»

دور است دور، آنچه به شما وعده داده شده است.

نکته ها

در قرآن، كلمه‌ى‌ «هَيْهاتَ» دو بار، آن هم در همين آيه به كار رفته است، كه سران كفر وقوع قيامت را بسيار دور مى‌پندارند.

شعارهاى كفّار:

  • پيامبر يك انسان معمولى است. «بَشَراً»
  • بر ديگران امتيازى ندارد. «مِثْلَكُمْ»
  • پيروى از پيامبران خسارت است. «لَخاسِرُونَ»
  • قيامت و زندگى دوباره دور است. «هَيْهاتَ هَيْهاتَ» (چون انبيا مكرّر و هميشه وعده‌ى قيامت مى‌دادند، «تُوعَدُونَ» مخالفان هم كلمه‌ «هَيْهاتَ» را تكرار كردند)

آنچه ذكر شد، برخى از شعارهاى لجوجانه يا فريبنده‌ى كافران و حقّ ستيزان است. آنان با تبليغات گسترده، پيروى از پيامبران را خسارت مى‌دانند ولى هدفشان اين است كه مردم را مطيع خود سازند و با شعار آزادى، ملّت‌ها را به بردگى كشانند.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌6، ص: 100

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



أَ يَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذا مِتُّمْ وَ كُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ (35)

بعد از آن وسوسه در امر حشر و نشر و قيامت و ثواب و عقاب نموده، به عوام مردم گفتند:

أَ يَعِدُكُمْ‌: آيا وعده مى‌دهد اين پيغمبر شما را، أَنَّكُمْ إِذا مِتُّمْ‌: بدرستى كه شما چون بميريد و كهنه و پوسيده شويد، وَ كُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً: و باشيد شما خاك و استخوانهاى چند مجرد از گوشت و پوست و رگ و پى، أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ‌: بدرستى كه شما بيرون آورده شدگانيد از قبرها، يعنى زنده خواهيد شد.

جلد 9 - صفحه 135


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ (31) فَأَرْسَلْنا فِيهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ أَ فَلا تَتَّقُونَ (32) وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يَأْكُلُ مِمَّا تَأْكُلُونَ مِنْهُ وَ يَشْرَبُ مِمَّا تَشْرَبُونَ (33) وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ (34) أَ يَعِدُكُمْ أَنَّكُمْ إِذا مِتُّمْ وَ كُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ (35)

هَيْهاتَ هَيْهاتَ لِما تُوعَدُونَ (36) إِنْ هِيَ إِلاَّ حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ (37) إِنْ هُوَ إِلاَّ رَجُلٌ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً وَ ما نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ (38)

ترجمه‌

سپس پديد آورديم از بعد آنها گروهى ديگر

پس فرستاديم در آنان پيمبرى از خودشان كه بپرستيد مر خدا را نيست مر شما را خدائى جز او آيا پس نميپرهيزيد

و گفتند گروه توانگر از قومش آنانكه كافر شدند و تكذيب كردند ملاقات آخرت را و متنعم كرديم ايشانرا در زندگانى دنيا نيست اين مگر انسانى مانند شما ميخورد از آنچه ميخوريد از آن و ميآشامد از آنچه ميآشاميد

و هر آينه اگر فرمان بريد انسانى مثل خودتان را همانا شمائيد در آنهنگام هر آينه زيانكاران‌

آيا وعده ميدهد شما را كه شما چون مرديد و شديد خاك و استخوانها همانا شمائيد بيرون آورده شدگان‌

دور است دور مر آنچه وعده داده ميشويد

نيست آن مگر زندگانى مادر دنيا ميميريم و زنده ميشويم و نباشيم برانگيخته شوندگان‌

نيست او مگر مردى كه ميبندد بر خدا دروغ و نيستيم ما مر او را گروندگان.

تفسير

- خداوند سبحان بعد از قوم نوح عليه السّلام قوم عاد يا قوم ثمود را بوجود آورد و حضرت هود يا حضرت صالح را از ميان آنها برگزيد و برسالت خود مبعوث فرمود چون ظاهر اين آيه كه دلالت بر بعديّت بلافاصله دارد آنستكه اينها قوم عاد بودند كه قبل از قوم ثمود بوجود آمدند و در سوره اعراف و هود بيان احوال آنها گذشت و مفاد آيه اخيره كه از احوال آنها در اين سوره ذكر شده آنستكه آنها معذّب بصيحه سماوى شدند و اين دلالت دارد بر آنكه آنها قوم ثمود بودند كه معذّب باين عذاب شدند و در سور ديگر باين تصريح شده و آنكه عذاب قوم عاد ريح عقيم بوده كه سابقا بيان شده است در ذيل احوال آنها و بعدا بيايد انشاء اللّه تعالى و بنظر حقير بهتر آنستكه ظاهر اين آيه حفظ شود و آيه اخيره حمل بر تعدّد عذاب يا سببيّت صيحه براى ريح گردد چنانچه از عذاب قوم ثمود كه گاهى برجفه و گاهى بصيحه و گاهى بصاعقه تعبير شده بايد بهمين حمل توسل جست و اهل يك عصر را باعتبار مقارنت آنها با يكديگر قرن گويند و آن پيغمبر مرسل مردم را دعوت بعبادت خداى يگانه و ترك بتها و پرستش آنها فرمود و از عقوبت الهى بيم داد و

جلد 3 صفحه 639

جماعت اعيان از قوم او كه كافر بخدا و منكر ملاقات روز جزا بودند و خداوند آنها را متنعّم بنعم خود و سر گرم بلذائذ دنيا فرموده بود بسايرين گفتند اينهم بشرى است مانند شما از هر چه شما ميخوريد ميخورد و از هر چه ميآشاميد ميآشامد و مزيّتى بر شما ندارد و اگر شما اطاعت كنيد از انسانى عادى كه مانند خودتان است از هر جهت در اوامر و نواهيش زيانكار خواهيد بود چون بى‌جهت خودتان را ذليل نموده‌ايد و نيز بر سبيل انكار اظهار نمودند كه آيا وعده ميدهد اين شخص بشما كه وقتى شما مرديد و خاك شديد و استخوان مجرد از گوشت و پوستى از شما باقى ماند دو مرتبه زنده ميشويد و از قبر بيرون آورده هيهات هيهات بسيار بعيد و دور بلكه نزديك بمحال است آنچه وعده داده ميشويد از بعث و نشور نيست حيات و زندگى مگر همين زندگانى چند روزه دنيا بعضى ميميرند و بعضى بدنيا ميآيند و ما ديگر بار زنده و برانگيخته نميشويم نيست آنكس كه چنين ادّعائى ميكند مگر مردى كه چيزى از خود در آورده و بخدا افترا بسته بدروغ كه ميگويد او چنين كارى را خواهد كرد ما تصديق نميكنيم او را ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


أَ يَعِدُكُم‌ أَنَّكُم‌ إِذا مِتُّم‌ وَ كُنتُم‌ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّكُم‌ مُخرَجُون‌َ (35)

آيا وعده‌ ميدهد ‌شما‌ ‌را‌ ‌که‌ محققا ‌شما‌ زماني‌ ‌که‌ مرديد و خاك‌ و استخوان‌ شديد محققا ‌شما‌ ‌را‌ بيرون‌ مي‌آورند و پاي‌ حساب‌ مي‌برند و جزا ميدهند.

‌ما مي‌گوئيم‌: آيا ‌شما‌ ‌که‌ منكر معاد هستيد مي‌گوئيد محال‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ خاك‌ و استخوان‌ انسان‌ شويد و زنده‌ شويد ‌ يا ‌ ‌در‌ وقوع‌ بحث‌ داريد، اما ‌در‌ امكانش‌ قطع‌ نظر ‌از‌ ‌اينکه‌ ‌که‌ خداوند قادر متعال‌ ‌بر‌ همه‌ چيز قادر ‌است‌ و قطع‌ نظر ‌از‌ اينكه‌ ‌در‌ امم‌ سابقه‌ بسيار اتفاق‌ افتاده‌ مثل‌ هفتاد نفر ‌که‌ همراه‌ موسي‌ رفتند و ‌به‌ عذاب‌ الهي‌ مردند سپس‌ زنده‌ شدند، و حضرت‌ ابراهيم‌ ‌آن‌ چهار مرغ‌ ‌را‌ كوبيده‌ و ‌هر‌ قسمت‌ ‌آن‌ ‌را‌ ‌بر‌ سر كوهي‌ قرار داد و ‌آنها‌ ‌را‌ ندا كرد اجزاء ‌هر‌ يك‌ آمدند و زنده‌ شدند، و حضرت‌ عزير صد سال‌ مرد سپس‌ زنده‌ شد و ‌آن‌ جمعيت‌ قريه‌ ‌که‌ تمام‌ پوسيده‌ ‌شده‌ بودند زنده‌ شدند، و حضرت‌ عيسي‌ مرده‌ ‌را‌ زنده‌ مي‌كرد ‌ما ‌از‌ همه اين‌ها صرف‌ نظر مي‌كنيم‌ چون‌ ‌شما‌ تكذيب‌ مي‌كنيد سپس‌ مي‌گوئيم‌ ‌که‌ ‌شما‌ بالحس‌ و الوجدان‌ مشاهده‌ مي‌كنيد ‌که‌ بسياري‌ ‌از‌ حيوانات‌ تكوينا موجود ميشوند احتياج‌ ‌به‌ توليد و تناسل‌ ندارند ‌در‌ درخت‌ها كرم‌ و پشه‌ و شفته‌ ‌در‌ آب‌ گرم‌. ‌در‌ آجر نم‌دار عقرب‌ ‌در‌ حبوبات‌ مثل‌ عدس‌ سوسك‌ ‌در‌ بدن‌ چركين‌ شپش‌ و امثال‌ اينها بسيار ‌است‌ ‌پس‌ ممكن‌ ‌است‌ خاك‌ و استخوان‌ ‌هم‌ انسان‌ شود، و اما ‌در‌ وقوعش‌ مي‌گوئيم‌:

مسئله‌ معاد اتفاقي‌ جميع‌ ملل‌ دنيا ‌است‌ ‌از‌ مشركين‌ و كفار و مسلمين‌ ‌از‌ صدر اول‌ ‌الي‌ كنون‌ و اخبار جميع‌ انبياء و ‌بر‌ فرض‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ اتفاق‌ ‌شما‌ يقين‌ پيدا نكنيد مظنه‌ ‌هم‌ نداشته‌ باشيد ‌لا‌ اقل‌ ‌از‌ احتمال‌ صدق‌، و ‌خود‌ شماها ‌به‌ قاعده دفع‌ ضرر محتمل‌ ‌در‌ امورات‌ ‌خود‌ بايد تحقيق‌ كنيد و فحص‌ نمائيد، چنانچه‌ ‌اگر‌ ‌در‌ فراش‌ ‌خود‌ احتمال‌ عقرب‌ و مار دهيد، ‌ يا ‌ ‌در‌ مسافرت‌ احتمال‌ قطاع‌ طريق‌ دهيد همه‌ ‌اينکه‌ انواع‌ حيوانات‌ ‌که‌ ‌از‌ راه‌ تناسل‌ بوجود ميآيند ‌براي‌ اولين‌ بار ‌که‌ زوجي‌ وجود نداشته‌ چگونه‌ بوجود آمده‌اند!

حيوانات‌ تكسلولي‌ بدون‌ زوج‌ توليد مثل‌ ميكنند

جلد 13 - صفحه 393

‌ يا ‌ ‌در‌ اطعمه‌ احتمال‌ سم‌ ‌ يا ‌ ضرر دهيد مراعات‌ مي‌كنيد، چنانچه‌ يكي‌ ‌از‌ شماها ‌که‌ ‌به‌ لسان‌ ‌ما زنديق‌ مي‌گوئيم‌: خدمت‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ ‌السلام‌ ‌در‌ موسم‌ حج‌ رسيد و ‌گفت‌:

‌اينکه‌ چه‌ عمليست‌ ‌شما‌ مسلمانان‌ مي‌كنيد! دور يك‌ خانه‌ طواف‌ ميكنيد ‌بين‌ دو كوه‌ سعي‌ ميكنيد ‌به‌ جمره‌ ريگ‌ مي‌زنيد! حضرت‌ فرمود: امر ‌از‌ دو حال‌ خارج‌ نيست‌ ‌ يا ‌ حق‌ ‌به‌ جانب‌ تو ‌است‌ و معادي‌ نيست‌ ‌ما ضرر نبرده‌ايم‌ ‌اينکه‌ كارها مثل‌ بسياري‌ ‌از‌ كارهاي‌ ‌شما‌ ‌است‌ ‌که‌ بدون‌ فايده‌ ‌است‌ و ‌اگر‌ حق‌ ‌به‌ جانب‌ ‌ما ‌باشد‌ ‌ما ‌به‌ مثوبات‌ زيادي‌ نائل‌ و ‌شما‌ ‌به‌ عذاب‌ ابدي‌ معذب‌ ميشويد.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 35)- سپس به انکار معاد که همیشه قبول آن سدی بر سر راه خود کامگان و هوسرانان است پرداخته و گفتند: «آیا (این مرد) به شما وعده می‌دهد هنگامی که مردید و خاک و استخوان (پوسیده) شدید باز هم از قبرها بیرون می‌آیید» و حیات نوینی را آغاز می‌کنید؟! (أَ یَعِدُکُمْ أَنَّکُمْ إِذا مِتُّمْ وَ کُنْتُمْ تُراباً وَ عِظاماً أَنَّکُمْ مُخْرَجُونَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع