آیه 41 سوره مرسلات

از دانشنامه‌ی اسلامی

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلَالٍ وَعُيُونٍ

[77–41] (مشاهده آیه در سوره)


<<40 آیه 41 سوره مرسلات 42>>
سوره :سوره مرسلات (77)
جزء :29
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

(آن روز سخت) بندگان با تقوا و پرهیزگار در سایه درختان بهشت و طرف نهرهای جاری متنعّمند.

به یقین پرهیزکاران در زیر سایه ها و کنار چشمه سارهایند،

اهل تقوا در زير سايه‌ها و بر كنار چشمه‌سارانند،

پرهيزگاران در سايه‌ها و كنار چشمه سارانند،

(در آن روز) پرهیزگاران در سایه‌های (درختان بهشتی) و در میان چشمه‌ها قرار دارند،

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Indeed the Godwary will be amid shades and springs

Surely those who guard (against evil) shall be amid shades and fountains,

Lo! those who kept their duty are amid shade and fountains,

As to the Righteous, they shall be amidst (cool) shades and springs (of water).

معانی کلمات آیه

«ظِلالٍ»: جمع ظِلّ، سایه‌ها. «عُیُونٍ»: جمع عَیْن، چشمه‌ها.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ «41» وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ «42» كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ «43» إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «44» وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ «45»

همانا پرهيزكاران در سايه‌ها و چشمه‌ها (قرار دارند). و هر نوع ميوه كه بخواهند فراهم است. بخوريد و بياشاميد به پاداش آنچه انجام مى‌داديد، گوارايتان باد.

همانا ما اين‌گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم. در آن روز واى بر تكذيب كنندگان.

نکته ها

در آيات قبل، خداوند ويژگى‌هاى دوزخ و دود و آتش سه شعبه‌اى كه آن را احاطه كرده بيان فرمود و در اين آيه در مقابل آن، سه نعمت براى اهل تقوا بيان فرموده است: «ظِلالٍ وَ عُيُونٍ وَ فَواكِهَ»

كلمه‌ «هَنِيئاً» آنجا به كار مى‌رود كه هيچ سختى و ناگوارى به دنبال نباشد و كاملًا گورا و مطبوع باشد.

يكى از شيوه‌هاى تربيتى قرآن، شيوه مقايسه است:

پاداش متقين: كيفر مجرمين:

«فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ» «ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ لا ظَلِيلٍ»

«كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً» «كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلًا إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ»

«إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» «كَذلِكَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِينَ»

«هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ» «انْطَلِقُوا إِلى‌ ما كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ»

سؤال: چرا بعد از آيات مربوط به بهشت نيز آيه‌ «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ» آمده است؟

پاسخ: شايد به خاطر آن كه حسرت محروميّت از نعمت‌هاى بهشت، خود بالاترين عذاب‌هاست.

جلد 10 - صفحه 354

پیام ها

1- بهشت و دوزخ سايه‌هاى متفاوت دارند. ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ‌ ... فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ‌

2- انسان تنوع طلب است و در بهشت، باغ‌ها، چشمه‌ها، ميوه‌ها، خوراكى‌ها و نهرها همه متنوّع‌اند. «فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ»

3- وجود آب و درخت در كنار هم، نشانه كاميابى كامل است. «فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ»

4- محروميّت مؤمنان در دنيا، با كاميابى در قيامت جبران مى‌شود. «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ»

5- معاد جسمانى است و نعمت‌هاى آن متناسب با نيازهاى جسم بشرى. «وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا»

6- دريافت نعمت وابسته به عملكرد انسان است. «هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

7- خوردنى‌هاى بهشتى، عارضه ومشقتى را به دنبال ندارد. «كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً»

8- بهشت را به بها دهند نه بهانه. «بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

9- عملى ارزش دارد كه دائمى و پايدار باشد، نه موسمى ومقطعى. «كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

10- لازمه‌ى تقوا، تلاش و احسان است. الْمُتَّقِينَ‌ ... كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌ ... الْمُحْسِنِينَ‌

11- سنّت الهى در كيفر و پاداش انسان‌ها يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ»

12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند. «وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ (41)

بعد از ذكر احوال كافران و عاصيان، بيان احوال مؤمنان و مطيعان را فرمايد:

إِنَّ الْمُتَّقِينَ‌: بدرستى كه پرهيزكاران از شرك و عصيان، فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ‌: در سايبان بهشت و در كنار چشمه‌هاى آب.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي ظِلالٍ وَ عُيُونٍ (41) وَ فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ (42) كُلُوا وَ اشْرَبُوا هَنِيئاً بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (43) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (44) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (45)

كُلُوا وَ تَمَتَّعُوا قَلِيلاً إِنَّكُمْ مُجْرِمُونَ (46) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (47) وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ (48) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (49) فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ (50)

ترجمه‌

همانا پرهيزكاران در زير سايه‌ها و كنار چشمه‌هايند

و ميوه‌هائى از آنچه مايل ميباشند

بخوريد و بياشاميد گوارا باد بپاداش آنچه ميكرديد

همانا

جلد 5 صفحه 329

ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكاران را

واى در اين روز بر تكذيب كنندگان‌

بخوريد و برخوردار شويد اندكى همانا شما گناه كارانيد

واى در اين روز بر تكذيب كنندگان‌

و چون گفته شود بآنها ركوع كنيد ركوع نميكنند

واى در اين روز بر تكذيب كنندگان‌

پس بكدام سخن بعد از آن ايمان ميآورند.

تفسير

چنانچه معمول در كلام الهى است بعد از بيان حال كفّار و فجّار خداوند شمّه‌ئى از احوال اهل ايمان و تقوى را در روز قيامت بيان فرموده كه در سايه‌هاى درختان بهشت و كنار چشمه‌هاى جارى آن و ميوه‌هاى گوناگون از هر نوع كه مايل باشند بسر ميبرند و بايشان گفته ميشود بخوريد و بياشاميد گواراى وجود شما در مقابل اعمال صالحه خودتان در دنيا اينچنين جزا و پاداش ميدهيم ما باهل تقوى و نيكوكاران واى در روز قيامت بحال كسانيكه منكر شدند در دنيا پاداش خدا را باهل تقوى در آخرت بايد بآنها گفت بخوريد و بهره‌مند شويد در مدّت قليلى كه در دنيا هستيد بالاخره چون شما مجرم و گناه كاريد بمجازات اعمالتان خواهيد رسيد واى بحال كسانيكه منكر كمى و قلّت متاع دنيا نسبت بأمتعه كثيره آخرت شدند و اين را بجاى آن اختيار نمودند و چون در دنيا بآنها گفته شود نماز بخوانيد نميخوانند و از تعظيم در برابر خداوند عظيم تكبّر ميورزند و قمّى ره نقل نموده كه وقتى مأمور بتولّاى امام شوند قبول نمينمايند واى بحال منكرين نماز و ولايت در روز قيامت آيا بعد از قرآن معجز بيان پس بچه سخن و كدام خبر اين بى‌اعتقادان اعتقاد پيدا ميكنند در ثواب الاعمال و مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه هر كس سوره و المرسلات عرفا را بخواند خداوند ميان او و پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آشنائى مى‌اندازد و الحمد للّه ربّ العالمين‌

جلد 5 صفحه 330

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِن‌َّ المُتَّقِين‌َ فِي‌ ظِلال‌ٍ وَ عُيُون‌ٍ (41)

محققا متقين‌ ‌در‌ زير سايه‌ها و اطراف‌ چشمه‌ها هستند. مراتب‌ تقوي‌ مكرر بيان‌ ‌شده‌ تقواي‌ ‌از‌ عقايد فاسده‌، ‌از‌ كفر و شرك‌ و ضلالت‌ و بدعت‌ و انكار ضروري‌ دين‌ و مذهب‌ ‌که‌ عبارت‌ ‌از‌ ايمان‌ ‌است‌، تقواي‌ ‌از‌ صفات‌ خبيثه‌ و ‌از‌ معاصي‌ كبار و ‌از‌ كليه‌ معاصي‌ و ‌از‌ مباحات‌ زايد ‌بر‌ مقدار ضرورت‌ و احتياج‌، و ‌از‌ خيالات‌ فاسده‌ و كلمه:

إِن‌َّ المُتَّقِين‌َ جمع‌ محلي‌ بالف‌ لام‌ مفيد عموم‌ ‌است‌ و بالاخص‌ ‌با‌ تأكيد كلمه ‌ان‌ تمام‌ مراتب‌ ‌را‌ شامل‌ ميشود.

فِي‌ ظِلال‌ٍ سايه اشجار بهشت‌ و سايه عرش‌ الهي‌.

وَ عُيُون‌ٍ ‌از‌ انهار و چشمه‌هاي‌ بهشتي‌ ‌که‌ شرح‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ فرموده‌ و بيان‌ ‌شده‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 41)- می‌دانیم برنامه قرآن آمیختن انذار به بشارت، و تهدید به تشویق است، و همچنین ذکر سرنوشت مؤمنان در برابر سرنوشت، مجرمان تا با قرینه مقابله مسائل بهتر درک شود.

بر اساس همین سنّت، قرآن به دنبال بیان مجازاتهای گوناگون مجرمان در قیامت، اشاره پر معنی و کوتاهی در باره وضع پرهیزکاران در آن روز کرده، می‌فرماید:

«پرهیزکاران در سایه‌های (درختان بهشتی) و در میان چشمه‌ها قرار دارند» (ان المتقین فی ظلال و عیون).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع