آیه 54 سوره دخان

از دانشنامه‌ی اسلامی

كَذَٰلِكَ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِينٍ

[44–54] (مشاهده آیه در سوره)


<<53 آیه 54 سوره دخان 55>>
سوره :سوره دخان (44)
جزء :25
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

همچنین است و با حوریان زیبا چشمشان جفت قرار داده‌ایم.

[آری سرانجام کار پرهیزکاران] چنین است، و حور العین را به همسری آنان درآوریم،

[آرى،] چنين [خواهد بود] و آنها را با حوريان درشت‌چشم همسر مى‌گردانيم.

همچنين حورالعين را به همسريشان درآوريم.

اینچنین‌اند بهشتیان؛ و آنها را با «حور العین» تزویج می‌کنیم!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

So shall it be, and We shall wed them to black-eyed houris.

Thus (shall it be), and We will wed them with Houris pure, beautiful ones.

Even so (it will be). And We shall wed them unto fair ones with wide, lovely eyes.

So; and We shall join them to fair women with beautiful, big, and lustrous eyes.

معانی کلمات آیه

  • حور: جمع حوراء است به معنى زن سفيد بدن (سيمين تن).
  • عين: عيناء: زن درشت چشم. جمع آن عين است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ «51» فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «52» يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ «53»

به راستى پرهيزگاران در جايگاهى امن هستند. در ميان باغ‌ها و (كنار) چشمه‌سارها. لباس‌هاى ابريشم نازك و ضخيم مى‌پوشند در حالى كه در برابر هم (بر تخت‌ها) جاى گرفته‌اند.

كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ «54»

اين گونه (ما پاداش مى‌دهيم) و آنان را به حورالعين (زنان سيمين تن و فراخ چشم) تزويج مى‌كنيم.

يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ «55»

در آن باغ‌ها هر ميوه را (كه بخواهند) با آسودگى مى‌طلبند.

نکته ها

«سُندُسٍ» پارچه ابريشمى نازك است و «إِسْتَبْرَقٍ» پارچه ابريشمى ضخيم.

«حور» جمع «حوراء» به زنانى گفته مى‌شود كه چشمِ مشكى و بدنِ سفيد داشته باشند و كلمه‌ى‌ «عِينٍ» جمع «عيناء» به معناى فراخ چشم است.

جلد 8 - صفحه 506

بزرگ‌ترين نعمت، امنيّت است، زيرا «مَقامٍ أَمِينٍ» قبل از ساير نعمت‌ها مطرح شده است.

البتّه امنيّت در بهشت يك امنيّت جامع است، نه ترس از مرگ، نه رقيب، نه حسود، نه زوال و انقراض.

آرامش در بهشت، هم نسبت به اصل جايگاه است‌ «مَقامٍ أَمِينٍ» وهم نسبت به خوراكى‌ها.

«بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ» در دنيا گاهى بهره‌گيرى از چند ميوه، سبب امراض گوناگون مى‌شود.

پیام ها

1- عامل بهره‌گيرى از نعمت‌هاى بهشتى تقواست. إِنَّ الْمُتَّقِينَ‌ ...

2- خوف و تقواى امروز سبب امنيّت فرداست. «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ»

3- در كنار بيم بايد اميد مطرح باشد. شَجَرَةَ الزَّقُّومِ‌ ... فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ‌

4- در بهشت، نعمت‌ها متعدّد و متنوّع است. «جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ»

5- چشم پوشيدن از لباس‌هاى فاخر و ابريشمى در چند روز دنيا سبب كاميابى ابدى در روز ديگر است. «يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ»

6- برهنگى، هيچ كجا ارزش نيست، حتّى در بهشت. «يَلْبَسُونَ»

7- تقابل در فضاى تقوا، يك ارزش است. آنچه سبب تشديد فتنه‌هاست تقابل افراد بى تقواست. إِنَّ الْمُتَّقِينَ‌ ... مُتَقابِلِينَ‌

8- بهشتيان جلسات انس و دوستانه دارند. «مُتَقابِلِينَ»

9- در بهشت اعراض و پشت كردن در كار نيست. «مُتَقابِلِينَ»

10- واسطه ازدواج در بهشت خداست. «زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ (54)

كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ‌: اين چنين است حال اهل بهشت و قرين مى‌سازيم و همنشين مى‌گردانيم ايشان را، بِحُورٍ عِينٍ‌: به زنان سفيد روى لطيف اندام گشاده چشم كه سفيدى آن در نهايت سفيدى و سياهى آن در غايت سياهى و مزين به هفتاد حله بهشتى و مكلل به درّ و ياقوت و زبرجد به الوان مختلفه از

جلد 12 - صفحه 33

مشك و عنبر، كه مى‌بيند مؤمن مغز ساق او را از هفتاد حله، چون نزديك آيد مؤمن با او معانقه نمايد.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ (51) فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (52) يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ (53) كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ (54) يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ (55)

لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلاَّ الْمَوْتَةَ الْأُولى‌ وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ (56) فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (57) فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (58) فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ (59)

ترجمه‌

همانا پرهيزكاران در جايگاه امنى هستند

در بوستانها و كنار چشمه‌ها

ميپوشند از حرير نازك و سطبر برّاق و در برابر يكديگر ميباشند

امر از اين قرار است و قرين نموديم آنان را بزنان سفيد روى فراخ چشم‌

طلب ميكنند در آن جا هر ميوه‌اى را با آنكه هستند ايمنان‌

نميچشند در آنجا مرگ را غير از مرگ نخستين بار و نگاه دارد آنان را از عذاب دوزخ‌

براى تفضّلى از پروردگار تو اين است آن كاميابى بزرگ‌

پس جز اين نيست كه آسان نموديم آن را بزبان تو باشد كه آنها پند گيرند

پس منتظر باش همانا آنها منتظرانند.

تفسير

خداوند متعال بعد از بيان احوال كفّار از آتيه اهل تقوى و اخيار خبر داده كه آنها در جايگاه امن و امانى مأوى دارند كه انتقال و زوالى و كلال و ملالى در آنجا و براى آنها نيست باغهائى است خرّم از اشجار و چشمه‌هائى است جارى در انهار ميپوشند از لباسهاى حرير رقيق و حرير غليظ برّاق كه گفته‌اند بآن مناسبت استبرق ناميده شده با آنكه براى استيناس و تفكّه در برابر يكديگر نشسته باشند جريان امر چنين است و خداوند همنشين و قرين فرموده ايشان را با حور عين كه اوصاف آنها مكرّر ذكر شده و حوراء زن بسيار سفيد و عيناء درشت چشم را گويند و حور و عين دو جمع است براى آن دو و ظاهرا بايد سياهى چشمشان غالب بر سفيدى باشد مانند چشم آهو و بفرمان ايشان در بهشت حاضر ميشود هر ميوه‌ئى كه بخواهند در حاليكه ايمن باشند از ضرر آن ميوه و ناگوار شدن آن‌

جلد 4 صفحه 630

نميچشند در آن طعم مرگ را ديگر كه آن غير از مرگ نخستين بار باشد كه در دنيا چشيدند و خداوند آنان را از عذاب جهنّم حفظ ميفرمايد براى تفضّل بآنها اگر چه احيانا مرتكب بعضى از معاصى صغيره شده باشند بلكه اگر هيچ معصيتى هم از آنها سر نزده باشد و مستحقّ اينهمه عطا باشند باز مستحق تفضّلند نه طلبكار چون بوظيفه عبوديّت خود عمل نموده‌اند و اين استحقاق فضل كاميابى بزرگ هميشگى و نيل بمقاصد و ايمنى از مفاسد است و ما آسان نموديم تلاوت و فهم معانى ظاهرى قرآن را چون نازل نموديم آن را بلغت تو كه زبان عربى است براى آنكه اهل عربستان كه بدوا بآن مخاطب ميباشند متذكّر شوند اموريرا كه متذكّر نبودند و نميباشند ولى چون آنها متذكّر نشدند و اعراض از ذكر نمودند پس منتظر باش كه بكيفر اعمالشان بزودى خواهند رسيد چنانچه آنها هم منتظرند آسيبى بتو برسد و بخيال خودشان آسوده شوند يا وعده ما در باره آنها منجز شود چون كسيكه كار بدى ميكند منتظر نتيجه بد آن ميباشد در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه مداومت بتلاوت سوره دخان در نمازهاى واجب و مستحب خود داشته باشد خداوند او را از آمنين در روز قيامت محشور ميكند و در سايه عرش خود جاى ميدهد و حسابش را آسان ميفرمايد و نامه عملش بدست راستش داده ميشود و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم روايت شده كه هر كس در شب يا روز جمعه سوره دخان را بخواند خداوند براى او در بهشت خانه‌ئى بنا كند و مداومت بآن در ليالى ماه رمضان مخصوصا شب بيست و سوم كه اقوى محتملات شب قدر است آثار مخصوص و ثواب بسيار دارد و الحمد للّه رب العالمين.

جلد 4 صفحه 631

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


كَذلِك‌َ وَ زَوَّجناهُم‌ بِحُورٍ عِين‌ٍ (54)

‌اينکه‌ نحوه‌ ‌است‌ حال‌ اهل‌ بهشت‌ و تزويج‌ ميكنيم‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بحور العين‌ ‌يعني‌ حور العين‌ ‌را‌ ‌از‌ زوجات‌ ‌آنها‌ قرار ميدهيم‌، و ‌در‌ اخبار داريم‌ ‌که‌ الذ لذات‌ جسماني‌ ‌در‌ بهشت‌ جماع‌ ‌با‌ حور العين‌ ‌است‌ مدت‌هاي‌ زيادي‌ طول‌ دارد ‌که‌ خستگي‌ و سستي‌ ندارد و دائما ملتذ ميشوند، و اوصاف‌ حور العين‌ ‌را‌ خداوند ‌در‌ آيات‌ بسيار بيان‌ فرموده‌: وَ عِندَهُم‌ قاصِرات‌ُ الطَّرف‌ِ عِين‌ٌ كَأَنَّهُن‌َّ بَيض‌ٌ مَكنُون‌ٌ و الصافات‌ آيه 47، وَ حُورٌ عِين‌ٌ كَأَمثال‌ِ اللُّؤلُؤِ المَكنُون‌ِ واقعه‌، آيه 22، وَ عِندَهُم‌ قاصِرات‌ُ الطَّرف‌ِ أَتراب‌ٌ زمر، آيه 52. فِيهِن‌َّ قاصِرات‌ُ الطَّرف‌ِ لَم‌ يَطمِثهُن‌َّ إِنس‌ٌ قَبلَهُم‌ وَ لا جَان‌ٌّ

جلد 16 - صفحه 101

الرحمن‌، آيه 56. فِيهِن‌َّ خَيرات‌ٌ حِسان‌ٌ (‌الي‌ ‌قوله‌) حُورٌ مَقصُورات‌ٌ فِي‌ الخِيام‌ِ الرحمن‌، آيه 70 و 72 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌.

سؤال‌: ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ ادعيه‌ بالاخص‌ ادعيه شهر رمضان‌ دارد

(و ‌من‌ الحور العين‌ برحمتك‌ فزوجنا)

و البته‌ ‌اينکه‌ ادعيه‌ اختصاص‌ برجال‌ ندارد و نساء ‌هم‌ ميخوانند و چه‌ معني‌ دارد تزويج‌ نساء ‌با‌ حور العين‌!.

جواب‌: بعضي‌ توهم‌ كردند ‌که‌ حور جمع‌ ‌است‌ شامل‌ مذكر و مؤنث‌ ميشود و تزويج‌ نساء ‌با‌ غلمان‌ بهشتي‌ ‌است‌، و بعضي‌ توهم‌ كردند ‌که‌ اصلا جماع‌ ‌در‌ بهشت‌ نيست‌ ‌حتي‌ رجال‌ ‌هم‌ ‌با‌ حور العين‌ جماع‌ ندارند و مراد ‌از‌ تزويج‌ قرين‌ ‌است‌ و ‌اينکه‌ دو توهم‌ ‌در‌ طرف‌ افراط و تفريط ‌است‌ و حق‌ ‌در‌ مقام‌ مطابق‌ نصوص‌ قرآن‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ تزويج‌ اعم‌ ‌از‌ ازدواج‌ زن‌ و شوهر ‌است‌ و ‌از‌ قرين‌ يكديگر بودن‌ چنانچه‌ ميفرمايد: يَخلُق‌ُ ما يَشاءُ يَهَب‌ُ لِمَن‌ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَب‌ُ لِمَن‌ يَشاءُ الذُّكُورَ أَو يُزَوِّجُهُم‌ ذُكراناً وَ إِناثاً وَ يَجعَل‌ُ مَن‌ يَشاءُ عَقِيماً شوري‌: ‌آيه‌ 48 و 49. ‌يعني‌ ببعضي‌ اولاد دختر ميدهيم‌ و ببعضي‌ پسر و بعضي‌ ‌هر‌ دو قرين‌ يكديگر و بعضي‌ عقيم‌، و يزوجهم‌ معناي‌ تزويج‌ زناشويي‌ نيست‌ بلكه‌ مقارن‌ يكديگر، و كلمه حور العين‌ ‌هم‌ اختصاص‌ بزن‌ دارد چنانچه‌ صريح‌ آيات‌ مذكوره‌ ‌است‌ بالاخص‌ ‌با‌ قرينه تقابل‌ ‌در‌ سوره واقعه‌ ‌که‌ ميفرمايد: يَطُوف‌ُ عَلَيهِم‌ وِلدان‌ٌ مُخَلَّدُون‌َ (‌الي‌ ‌قوله‌) وَ حُورٌ عِين‌ٌ آيه 17 ‌الي‌ 22، و تمام‌ ضمائر راجعه‌ بحور ضمير مؤنث‌ ‌است‌ ‌اگر‌ غلمان‌ ‌هم‌ داخل‌ بودند بايد مذكر ادا كند چون‌ جمع‌ ‌بين‌ ذكور و اناث‌ مذكر بيان‌ فرموده‌ ‌در‌ بسيار ‌از‌ آيات‌ مثل‌ متقين‌، اقيموا الصلاة، آتو الزكاة و ساير احكام‌ مشتركه‌ ‌با‌ اينكه‌ ‌در‌ آيه مذكوره‌ فرمود: وِلدان‌ٌ مُخَلَّدُون‌َ و نيز ميفرمايد: وَ يَطُوف‌ُ عَلَيهِم‌ غِلمان‌ٌ لَهُم‌ كَأَنَّهُم‌ لُؤلُؤٌ مَكنُون‌ٌ طور، آيه 24 ‌که‌ ضمير كانهم‌ بغلمان‌ برميگردد.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 54)- در مرحله چهارم نوبت به همسران آنها می‌رسد، می‌گوید: «آری این چنینند بهشتیان، و آنها را با حور العین تزویج می‌کنیم»! (کَذلِکَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِینٍ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج10، ص84

منابع