آیه 58 سوره دخان

از دانشنامه‌ی اسلامی

فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

[44–58] (مشاهده آیه در سوره)


<<57 آیه 58 سوره دخان 59>>
سوره :سوره دخان (44)
جزء :25
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و ما این قرآن را (با این آیات وعد و وعید با بیان فصیح) به زبان تو آسان کردیم تا مگر خلقان متذکر (حقایق آن) شوند.

پس جز این نیست که ما [فهم] قرآن را با زبان تو [که زبانی فصیح و گویاست] آسان ساختیم تا آنان متذکّر و هوشیار شوند.

در حقيقت، [قرآن‌] را بر زبان تو آسان گردانيديم، اميد كه پند پذيرند.

ما اداى سخن خويش بر زبان تو آسان كرديم، باشد كه پند گيرند،

ما آن [= قرآن‌] را بر زبان تو آسان ساختیم، شاید آنان متذکّر شوند!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Indeed We have made it simple in your language, so that they may take admonition.

So have We made it easy in your tongue that they may be mindful.

And We have made (this Scripture) easy in thy language only that they may heed.

Verily, We have made this (Qur'an) easy, in thy tongue, in order that they may give heed.

معانی کلمات آیه

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ «58»

جز اين نيست كه ما قرآن را به زبان تو آسان گردانديم تا شايد متذكّر شوند.

فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ «59»

پس منتظر باش كه آنان نيز منتظرند. (تو منتظر پيروزى و آنان منتظر سرنوشت شوم خود).

نکته ها

توجّه خداوند به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله تا آنجا است كه نام برخى اعضاى بدن او نيز در قرآن مطرح شده است:

- صورت. «وَجْهِكَ» در قَدْ نَرى‌ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ‌ ... «1»

- چشم. «عَيْنَيْكَ» در «لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ» «2»

«1». بقره، 144.

«2». حجر، 88.

جلد 8 - صفحه 508

- زبان. «بِلِسانِكَ» در «فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ» «1»

- كمر. «ظَهْرَكَ» در «أَنْقَضَ ظَهْرَكَ» «2»

- دست. «يَدَكَ» در «لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً» «3»

- جان. «لَعَمْرُكَ» در «لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ» «4»

- گردن. «عُنُقِكَ» در «لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى‌ عُنُقِكَ» «5»

- دل. «فُؤادَكَ» در «لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَكَ» «6»

- سينه. «صَدْرَكَ» در «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ» «7»

اين سوره با تجليل از قرآن شروع شد و با تذكّر به قرآن پايان مى‌پذيرد.

پیام ها

1- نعمتِ بيان و نرمى آن از خداست. «يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ»

2- هدف از نزول قرآن تذكّر مردم است. يَسَّرْناهُ‌ ... لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ‌

3- معارف قرآن مطابق فطرت است. (انسان از درون حقايقى را درك مى‌كند، ولى به خاطر عواملى فراموش مى‌كند كه در اين صورت به تذكّر نياز دارد.) «يَتَذَكَّرُونَ»

4- خداوند با فرستادن قرآن به مردم اتمام حجّت كرده است، اگر نپذيرند منتظر قهر خدا باشند. «فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ»

5- دوستان خود را دلگرم و دشمنان را تهديد كنيد. «فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ»

«والحمدللّه ربّ العالمين»

«1». مريم، 97.

«2». انشراح، 3.

«3». اسراء، 29.

«4». حجر، 72.

«5». اسراء 29.

«6». فرقان، 32.

«7». انشراح، 1.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (58)

فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ‌: پس جز اين نيست كه آسان گردانيم قرآن را به اين وجه كه انزال نموديم آن را به زبان و لسان تو، لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ‌: تا شايد كه قوم تو متذكر شوند و از روى سهولت معانى آن را دريابند. عظمت قرآن مجيد و كلام خداوند حميد به مرتبه‌اى است كه اگر خداوند منان آسان نفرموده بود آن را بر لسان بندگان، هر آينه بشرى قدرت بر تكلم آن نداشت و لكن با وجود سهولت متذكر نشوند و پند نيابند بلكه اعراض كنند.

جلد 12 - صفحه 35


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ (51) فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (52) يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ (53) كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ (54) يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ (55)

لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلاَّ الْمَوْتَةَ الْأُولى‌ وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ (56) فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (57) فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (58) فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ (59)

ترجمه‌

همانا پرهيزكاران در جايگاه امنى هستند

در بوستانها و كنار چشمه‌ها

ميپوشند از حرير نازك و سطبر برّاق و در برابر يكديگر ميباشند

امر از اين قرار است و قرين نموديم آنان را بزنان سفيد روى فراخ چشم‌

طلب ميكنند در آن جا هر ميوه‌اى را با آنكه هستند ايمنان‌

نميچشند در آنجا مرگ را غير از مرگ نخستين بار و نگاه دارد آنان را از عذاب دوزخ‌

براى تفضّلى از پروردگار تو اين است آن كاميابى بزرگ‌

پس جز اين نيست كه آسان نموديم آن را بزبان تو باشد كه آنها پند گيرند

پس منتظر باش همانا آنها منتظرانند.

تفسير

خداوند متعال بعد از بيان احوال كفّار از آتيه اهل تقوى و اخيار خبر داده كه آنها در جايگاه امن و امانى مأوى دارند كه انتقال و زوالى و كلال و ملالى در آنجا و براى آنها نيست باغهائى است خرّم از اشجار و چشمه‌هائى است جارى در انهار ميپوشند از لباسهاى حرير رقيق و حرير غليظ برّاق كه گفته‌اند بآن مناسبت استبرق ناميده شده با آنكه براى استيناس و تفكّه در برابر يكديگر نشسته باشند جريان امر چنين است و خداوند همنشين و قرين فرموده ايشان را با حور عين كه اوصاف آنها مكرّر ذكر شده و حوراء زن بسيار سفيد و عيناء درشت چشم را گويند و حور و عين دو جمع است براى آن دو و ظاهرا بايد سياهى چشمشان غالب بر سفيدى باشد مانند چشم آهو و بفرمان ايشان در بهشت حاضر ميشود هر ميوه‌ئى كه بخواهند در حاليكه ايمن باشند از ضرر آن ميوه و ناگوار شدن آن‌

جلد 4 صفحه 630

نميچشند در آن طعم مرگ را ديگر كه آن غير از مرگ نخستين بار باشد كه در دنيا چشيدند و خداوند آنان را از عذاب جهنّم حفظ ميفرمايد براى تفضّل بآنها اگر چه احيانا مرتكب بعضى از معاصى صغيره شده باشند بلكه اگر هيچ معصيتى هم از آنها سر نزده باشد و مستحقّ اينهمه عطا باشند باز مستحق تفضّلند نه طلبكار چون بوظيفه عبوديّت خود عمل نموده‌اند و اين استحقاق فضل كاميابى بزرگ هميشگى و نيل بمقاصد و ايمنى از مفاسد است و ما آسان نموديم تلاوت و فهم معانى ظاهرى قرآن را چون نازل نموديم آن را بلغت تو كه زبان عربى است براى آنكه اهل عربستان كه بدوا بآن مخاطب ميباشند متذكّر شوند اموريرا كه متذكّر نبودند و نميباشند ولى چون آنها متذكّر نشدند و اعراض از ذكر نمودند پس منتظر باش كه بكيفر اعمالشان بزودى خواهند رسيد چنانچه آنها هم منتظرند آسيبى بتو برسد و بخيال خودشان آسوده شوند يا وعده ما در باره آنها منجز شود چون كسيكه كار بدى ميكند منتظر نتيجه بد آن ميباشد در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه مداومت بتلاوت سوره دخان در نمازهاى واجب و مستحب خود داشته باشد خداوند او را از آمنين در روز قيامت محشور ميكند و در سايه عرش خود جاى ميدهد و حسابش را آسان ميفرمايد و نامه عملش بدست راستش داده ميشود و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم روايت شده كه هر كس در شب يا روز جمعه سوره دخان را بخواند خداوند براى او در بهشت خانه‌ئى بنا كند و مداومت بآن در ليالى ماه رمضان مخصوصا شب بيست و سوم كه اقوى محتملات شب قدر است آثار مخصوص و ثواب بسيار دارد و الحمد للّه رب العالمين.

جلد 4 صفحه 631

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فَإِنَّما يَسَّرناه‌ُ بِلِسانِك‌َ لَعَلَّهُم‌ يَتَذَكَّرُون‌َ (58)

جلد 16 - صفحه 103

‌پس‌ جز ‌اينکه‌ نيست‌ ‌که‌ ‌ما آسان‌ كرديم‌ قرآن‌ ‌را‌ بلسان‌ تو ‌که‌ لسان‌ عربي‌ فصيح‌ ‌باشد‌ ‌براي‌ اينكه‌ قوم‌ تو متذكر شوند، گفتيم‌: ‌که‌ لعل‌ّ ‌از‌ جانب‌ ‌خدا‌ بمعني‌ ترديد نيست‌ بلكه‌ بمعني‌ بايد ‌است‌ نه‌ بمعني‌ شايد ‌يعني‌ البته‌ بايد متذكر شوند، و ‌اينکه‌ ‌آيه‌ شريفه‌ مطابق‌ ‌با‌ آيات‌ بسياري‌ ‌است‌ مثل‌: وَ لَقَد يَسَّرنَا القُرآن‌َ لِلذِّكرِ فَهَل‌ مِن‌ مُدَّكِرٍ قمر آيه 17 و 22 و 32 و 40، و مثل‌: فَإِنَّما يَسَّرناه‌ُ بِلِسانِك‌َ لِتُبَشِّرَ بِه‌ِ المُتَّقِين‌َ وَ تُنذِرَ بِه‌ِ قَوماً لُدًّا مريم‌، آيه 97 و تفسير قرآن‌ و فصاحت‌ و بلاغت‌ ‌او‌ ‌را‌ ‌در‌ مقدمه ‌اينکه‌ تفسير مجلد اول‌ مفصلا بيان‌ كرده‌ايم‌ مراجعه‌ فرمائيد:

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 58)- گفتیم: «سوره دخان» با بیان عظمت و عمق آیات قرآن شروع شده است، و با این آیه که آن هم بیانگر تأثیر عمیق آیات قرآن است پایان می‌گیرد، تا آغاز سوره با انجامش هماهنگ باشد.

می‌فرماید: «ما آن [قرآن] را بر زبان تو آسان ساختیم شاید آنان متذکّر شوند» (فَإِنَّما یَسَّرْناهُ بِلِسانِکَ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ).

با این که محتوایش فوق العاده عمیق و ابعادش بسیار گسترده است، ساده، روان، همه کس فهم و قابل استفاده برای همه قشرهاست.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع