آیه 68 سوره زخرف

از دانشنامه‌ی اسلامی

يَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ

[43–68] (مشاهده آیه در سوره)


<<67 آیه 68 سوره زخرف 69>>
سوره :سوره زخرف (43)
جزء :25
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

(آن روز خطاب شود) الا ای بندگان (صالح) من، امروز شما را هیچ ترس و حزنی نخواهد بود.

[خدا آن روز به آنان گوید:] ای بندگان من! امروز نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین می شوید؛

اى بندگان من، امروز بر شما بيمى نيست و غمگين نخواهيد شد.

اى بندگان من، در آن روز بيمى بر شما نيست و شما غمگين نمى‌شويد.

ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست و نه اندوهگین می‌شوید!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

[They will be told,] ‘O My servants! Today you will have no fear, nor will you grieve

O My servants! there is no fear for you this day, nor shall you grieve.

O My slaves! For you there is no fear this day, nor is it ye who grieve;

My devotees! no fear shall be on you that Day, nor shall ye grieve,-

معانی کلمات آیه

«یَا عِبَادِی»: مراد بندگان مؤمن و متّقی است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ «68»

(خداوند به آنان مى‌گويد:) اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه غمگين مى‌شويد.

الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ «69» ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ «70»

آنان كه به آيات ما ايمان آورده و همواره تسليم (حقّ) هستند. شما و همسران‌تان در حالى كه شادمانيد به بهشت داخل شويد.

يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ «71»

ظرف‌ها و جام‌هايى از طلا بر آنان چرخانده مى‌شود و آنچه را كه نفس ميل داشته باشد و چشم (از ديدنش) لذّت ببرد در بهشت موجود است و

«1». سبأ، 31.

«2». زخرف، 38.

جلد 8 - صفحه 473

شما در آنجا جاودانه هستيد.

نکته ها

«تُحْبَرُونَ» از «حبره» به معناى حال پسنديده است كه به صورت شادمانى بر چهره نمودار مى‌شود، «صحاف» جمع «صحفه» به ظرف‌هاى بزرگ گفته مى‌شود. «أَكْوابٍ» جمع «كوب» به جامى گفته مى‌شود كه دسته ندارد.

يكى از لذّت‌هاى چشم، ملاقات اولياى الهى است كه انسان در دنيا موفّق به ديدار آنان نشده است.

نعمت‌هاى بهشتى اقسام مزايا را دارا هستند:

1. همه‌ى سليقه‌ها و چشم‌ها را اشباع مى‌كند. «تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ»

2. تنوّع دارند. «بِصِحافٍ‌- أَكْوابٍ»

3. زيبا هستند. «ذَهَبٍ»

4. مطابق ميل هستند. «تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ»

5. چشم از ديدن آن خسته نمى‌شود «تَلَذُّ الْأَعْيُنُ»

از اينكه قرآن فرمان مى‌دهد شما و همسرانتان وارد بهشت شويد، معلوم مى‌شود كه مراد، همسران دنيوى آنان است، زيرا حورالعين بيرون از بهشت نيستند تا فرمان ورود به آنان داده شود. «1»

پیام ها

1- بندگى خداوند رمز بيمه شدن از هراس‌ها و خطرها در قيامت است. يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ‌ ...

2- اول آرامش سپس دريافت نعمت‌هاى بهشتى. لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ‌ ... ادْخُلُوا الْجَنَّةَ

3- ايمان به تنهايى كافى نيست، بايد تسليم كامل باشيم. آمَنُوا ... وَ كانُوا مُسْلِمِينَ‌

4- همسران با ايمانِ دنيوى، در آخرت نيز همراهند. ادْخُلُوا ... أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ‌

5- لذّت چشم در قيامت، به گونه‌اى است كه با ديگر خواسته‌هاى بهشتيان‌

«1». تفسير الميزان.

جلد 8 - صفحه 474

برابرى مى‌كند. «تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ»

6- رسيدن به تمام خواسته‌ها، فقط در بهشت امكان‌پذير است. «فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ»

7- غرائز و كشش‌هاى درونى انسان تا قيامت همراه انسان است. فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ‌ ...

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ (68)

يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ‌: اى بندگان من هيچ ترسى و هراسى نيست بر شما در امروز از ديدن مكاره و نواقص، وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‌: و نه شما اندوهگين و غمناك شويد به فوت آمال و مقاصد، پس در صفت ايشان فرمايد:


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


هَلْ يَنْظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (66) الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ (67) يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ (68) الَّذِينَ آمَنُوا بِآياتِنا وَ كانُوا مُسْلِمِينَ (69) ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُكُمْ تُحْبَرُونَ (70)

يُطافُ عَلَيْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَكْوابٍ وَ فِيها ما تَشْتَهِيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ وَ أَنْتُمْ فِيها خالِدُونَ (71) وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (72) لَكُمْ فِيها فاكِهَةٌ كَثِيرَةٌ مِنْها تَأْكُلُونَ (73) إِنَّ الْمُجْرِمِينَ فِي عَذابِ جَهَنَّمَ خالِدُونَ (74) لا يُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَ هُمْ فِيهِ مُبْلِسُونَ (75)

ترجمه‌

آيا انتظار ميكشند مگر قيامت را كه بيايد آنانرا ناگهان با آنكه آنها ندانند

دوستان در چنين روز بعضيشان براى بعضى دشمنند مگر پرهيزكاران‌

اى بندگان من نيست ترسى بر شما امروز و نه شما اندوهگين ميشويد

آنانكه گرويدند بآيتهاى ما و بودند منقادان اوامر ما

وارد شويد ببهشت شما و همسرانتان آنجا اكرام و مسرور خواهيد شد

بگردش درآورده شود بر آنان قدحها و تنگ‌هائى از طلا و در آنست آنچه ميخواهد آنرا نفسها و لذّت ميبرد چشمها و شما در آن جاودانيانيد

و اين آن بهشتى است كه بارث داده شديد آنرا بسبب آنچه بوديد

جلد 4 صفحه 614

كه ميكرديد

براى شما در آن ميوه بسيار است كه از آنها ميخوريد

همانا گناهكاران در عذاب دوزخ جاودانيانند

تخفيف داده نشود بر آنها و آنان در آن نوميدانند.

تفسير

خداوند متعال براى توبيخ و ملامت كفّار و فجّار ميفرمايد كه آيا بعد از آمدن قرآن و كشف حقائق براى فرق مختلفه آنان باز منتظر چيزى هستند جز روز قيامت كه ناگهان بر آنها وارد و آنان بكلّى غافل و بى‌خبر از آن باشند چون ايمان بآن ندارند و بايد دانست كه دوستانى كه براى امور دنيوى با يكديگر مرافقت مينمايند بدون غرض الهى در آخرت با هم دشمن ميشوند چنانچه از امام صادق عليه السّلام نقل شده چون آنجا معلوم ميشود كه هر يك موجب بعد ديگرى از مقام ربوبى شده‌اند و بيكديگر ضرر اخروى وارد نموده‌اند ولى دوستى و معاشرت و مرافقتى كه براى خدا باشد مانند دوستى اهل تقوى با يكديگر در دنيا هميشه باقى و برقرار خواهد بود و در آنروز خداوند بآنها ميفرمايد اى بندگان من خوف و ترس و حزن و اندوه شما تمام شد امروز روز آسايش و راحتى شما است تا خدا خدائى ميكند و مخاطب كسانى هستند كه ايمان آوردند بائمه اطهار و مطيع و منقاد ايشان بودند چون اطاعت و انقياد از ايشان اطاعت و انقياد از خدا و پيغمبر است چنانچه مراد از متّقين هم بروايت كافى از امام صادق عليه السّلام شيعيان ايشانند و امر ميشود بآنها كه داخل بهشت شويد بازنهاتان در دنيا كه شيعه بودند اكرام و پذيرائى ميشود از شما كه مسرور شويد بطوريكه آثار سرور از چهره شما نمايان باشد و آنها داخل ميشوند و گردش ميكنند در اطراف ايشان حوران و غلمان بهشتى با قدحهائى مملوّ از طعام و تنگهائى پر از شراب طهور بهشتى كه تمام آنها از طلاى خالص است و در بهشت است آنچه نفس و دل مؤمن بخواهد از طعام و شراب و لباس و تعيّن و تجمّل و تغنّى و خلوت و جلوت و صحبت و عشرت و انواع لذائذ روحى و جسمى كه بچشم ديده شود مانند گل و سبزه و درخت و آب جارى و قصر عالى كه لذّت نظرى دارد و غير اينها كه قبلا ذكر شد و همه در آن هميشه سالم و غانم و باقى و برقرار خواهند بود و بالاتر از همه آنكه اهل تقوى اين بهشت و نعمتهاى آنرا باستحقاق در مقابل اعمالشان در دنيا مالك ميشوند و از كفّار و فجّار ارث ميبرند

جلد 4 صفحه 615

بتقريبى كه در اوّل سوره المؤمنون نقل شد و اوصاف ميوه‌هاى گوناگون زياد بهشتى مكرّر ذكر شده و اجمالش آنستكه تمام محسّنات ميوه‌هاى دنيا را دارد و از تمام عيوب آنها مبرّى است و هر چه از آنها خورده شود كم نميشود و آنجا در هر خوراكى بقدريكه شخص در دنيا خورده ميخورد و كفّار و مشركين (و قمّى ره فرموده دشمنان آل محمد صلّى اللّه عليه و اله و سلّم) در عذاب جهنّم مخلّدند و تخفيف عذابى براى آنها نيست و مأيوس از هر خيرى ميباشند و تشتهى الأنفس بدون ضمير مفعول نيز قرائت شده و گفته‌اند آن بهتر است براى آنكه كلمه طولانى نشود.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


يا عِبادِ لا خَوف‌ٌ عَلَيكُم‌ُ اليَوم‌َ وَ لا أَنتُم‌ تَحزَنُون‌َ (68)

اي‌ بندگان‌ ‌من‌ نيست‌ خوفي‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌شما‌ و نه‌ چيزي‌ ‌که‌ باعث‌ حزن‌ ‌شما‌ شود محزون‌ نباشيد.

يا عِبادِ بالاترين‌ تفضلات‌ همين‌ ‌که‌ خداوند ‌آنها‌ ‌را‌ ‌به‌ بندگي‌ ‌خود‌ بپذيرد و خطاب‌ ‌ يا ‌ عبادي‌ كند چنانچه‌ ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌است‌ ‌که‌ عرض‌ كرد ‌در‌ پيشگاه‌ ربوبي‌

«كفاني‌ فخرا ‌ان‌ اكون‌ لك‌ عبدا و كفاني‌ عزّا ‌ان‌ تكون‌ لي‌ ربا».

لا خَوف‌ٌ عَلَيكُم‌ُ اليَوم‌َ نفي‌ جنس‌ خوف‌ دلالت‌ دارد ‌که‌ ‌در‌ هيچيك‌ مراحل‌ ‌از‌ حال‌ نزع‌ و قبر و برزخ‌ و مواقف‌ روز محشر كوچكترين‌ المي‌ و بلائي‌ و عذابي‌ و گرفتاري‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ نباشد.

جلد 16 - صفحه 54

وَ لا أَنتُم‌ تَحزَنُون‌َ ‌که‌ ‌از‌ هيچ‌ فوزي‌ و مثوبتي‌ و نعمتي‌ محروم‌ نخواهيد شد ‌که‌ باعث‌ حزن‌ ‌شما‌ شود.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 68)- این آیه در حقیقت تفسیری است برای اوصاف و حالات «متقین» و بیانی است از سرنوشت پرافتخار آنها.

در آن روز خداوند به آنها می‌گوید: «ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست، و نه اندوهگین می‌شوید» (یا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ).

چه پیام جالبی! پیامی بدون واسطه از سوی خداوند، پیامی که با بهترین توصیفها آغاز می‌شود، ای بندگان خدا! پیامی که مهمترین نگرانی انسان را در آن روز پرنگرانی زائل می‌کند، پیامی که هرگونه غم و اندوه از گذشته را از دل می‌زداید، آری این پیام دارای چهار مزیت بالاست.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

منابع