آیه 73 سوره انفال

از دانشنامه‌ی اسلامی

وَالَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَفَسَادٌ كَبِيرٌ

[8–73] (مشاهده آیه در سوره)


<<72 آیه 73 سوره انفال 74>>
سوره :سوره انفال (8)
جزء :10
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

آنان که کافر شدند نیز دوستدار و مددکار یکدیگرند و شما مسلمین اگر آن را (که خدا دستور داده از اتفاق و اخوت و غیره) کار نبندید همانا فتنه و فسادی بزرگ روی زمین رخ خواهد داد.

و آنان که کافرند، دوستان و یاران یکدیگرند [و] اگر شما فرمان پیوند [با اهل ایمان و قطع رابطه با کافران] را به اجرا نگذارید فتنه و فسادی بزرگ در زمین پیدا خواهد شد.

و كسانى كه كفر ورزيدند ياران يكديگرند. اگر اين [دستور] را به كار نبنديد، در زمين فتنه و فسادى بزرگ پديد خواهد آمد.

كافران نيز خويشاوندان يكديگرند. اگر مراعات آن نكنيد فتنه و فسادى بزرگ در اين سرزمين پديد خواهد آمد.

کسانی که کافر شدند، اولیاء (و یاوران و مدافعان) یکدیگرند؛ اگر (این دستور را) انجام ندهید، فتنه و فساد عظیمی در زمین روی می‌دهد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

As for the faithless, they are heirs of one another. Unless you do the same, there will be strife in the land and great corruption.

And (as for) those who disbelieve, some of them are the guardians of others; if you will not do it, there will be in the land persecution and great mischief.

And those who disbelieve are protectors one of another - If ye do not so, there will be confusion in the land, and great corruption.

The Unbelievers are protectors, one of another: Unless ye do this, (protect each other), there would be tumult and oppression on earth, and great mischief.

معانی کلمات آیه

«إِلاّ تَفْعَلُوهُ»: اگر آن را انجام ندهید. ضمیر (هُ) به میثاق یا حفظ آن و یا نصر مذکور در آیه قبلی برمی‌گردد.

نزول

سدى از ابومالک نقل نماید که مردى از مسلمین مى گفت: ما به خویشاوندان و ارحام مشرکین خود ارث خواهیم داد، سپس این آیه نازل گردید.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ «73»

و كسانى كه كفر ورزيدند، ياران يكديگرند، (پس شما با آنان هم پيمان نشويد،) اگر شما (هم ميان خود، همبستگى) نداشته باشيد، فتنه و فساد بزرگى در زمين واقع خواهد شد.

نکته ها

در معناى‌ «إِلَّا تَفْعَلُوهُ»، سه احتمال بيان شده است:

الف: اگر طبق دستور خداوند مبنى بر رابطه ولايت ميان مؤمنان عمل نكنيد و با كفّار پيوند داشته باشيد، فساد بزرگى خواهد بود، چون آنان متّحدند و شما متفرّق.

ب: اگر نسبت به مسلمانانِ در فشار بى‌اعتنايى كنيد، ممكن است آنان قتل عام شده، يا از اسلام برگردند.

ج: اگر قراردادهاى بين‌المللى با كفّار را رعايت نكنيد و از تعدادى مسلمان حمايت كنيد، همه‌ى كفّار عليه شما بسيج خواهند شد و فسادى بزرگ پيش خواهد آمد.

پیام ها

1- وقتى كفّار يار يكديگرند، «وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ» اگر مسلمانان هميارى نداشته باشند، گرفتار فتنه و فساد خواهند شد. «إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ»

2- پذيرفتن ولايت و سلطه‌ى كافران، فساد و فتنه‌اى بزرگ در زمين است. «إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ»

3- اگر ميان شما مسلمانان، پيوند محكم ولايت نباشد، كفّار متّحد شده شما را نابود مى‌كنند. «إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌3، ص: 366

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ (73)

بعد از آن حكم كفار را بيان فرمايد:

وَ الَّذِينَ كَفَرُوا: و آنان كه كافر شدند، بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ‌: بعضى از ايشان دوستان بعضى ديگرند در مظاهرت و معاونت، يا در ميراث، إِلَّا تَفْعَلُوهُ‌:

اگر بجا نياوريد آن را كه امر فرمودم از پيوستگى با يكديگر و دوستى با هم و قطع علايق ميان شما و ميان كفار، تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ‌: حاصل شود فتنه در زمين، وَ فَسادٌ كَبِيرٌ: و فسادى بزرگ در دين، يعنى اگر دوستى با هم و يارى يكديگر را نكنند، مهم ايشان روى به خمول نهد، و اهل كفر ظهور، و فسادى عظيم در دين هويدا شود.

در مجمع- مراد به فتنه در اينجا محبت و ميل به ضلالت، و مراد به فساد كبير، ضعف ايمان است. «1» حاصل- آنكه عدم تولى مؤمنان با هم و عدم تبراى از كفار و مخالفين دين، منجر به اختلاف كلمه و فتنه و فساد عظيم گردد.

كتاب صفات الشيعه للصدوق رحمه الله عن الرّضا عليه السّلام انّه قال: من‌

«1» مجمع البيان، جلد 2، صفحه 562.

جلد 4 صفحه 383

و الى اعداء اللّه فقد عادى اولياء اللّه و من عادى اولياء اللّه فقد عادى اللّه و حقّ على اللّه ان يدخله فى نار جهنّم. ايضا قال: انّ ممّن يتّخذ مودّتنا اهل البيت لمن هو اشدّ فتنة على شيعتنا من الدّجّال، فقلت يابن رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بما ذا؟ قال: بموالاة اعدائنا و معاداة اوليائنا، انّه اذا كان كذلك اختلط الحقّ بالباطل و اشتبه الامر فلم يعرف مؤمن و منافق شيخ المحدثين صدوق رحمه اللّه روايت نموده به اسانيد خود از ابن فضّال كه حضرت رضا عليه السّلام فرمود: هر كه موالات كند دشمنان خدا را، پس بتحقيق معادات نموده دوستان خدا را. و هر كه دشمنى نمايد دوستان خدا را، عداوت ورزيده با حق تعالى، و بر خدا لازم است كه او را داخل جهنم فرمايد. و نيز آن حضرت فرمود: از كسانى كه فرا گرفته مودت ما اهل بيت را، هر آينه كسى است كه شديدتر باشد فتنه او از دجال. را وى عرض كرد: به چه سبب اى پسر رسول خدا؟ فرمود: به دوستى نمودن دشمنان ما، و دشمنى دوستان ما، بدرستى كه وقتى چنين شد، مختلط شود حق به باطل، و مشتبه گردد امر، پس شناخته نشود مؤمن و منافق.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِي الْأَرْضِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ (73)

ترجمه‌

و آنانكه كافر شدند بعضى از آنها سزاوارانند ببعضى اگر بجا نياوريد آنرا روى ميدهد آشوبى در زمين و فسادى بزرگ.

تفسير

خداوند پس از اثبات دوستى و تعاون و توارث ميان مسلمانان در آيه قبل نهى فرموده است ايشانرا از ايجاد اين معانى ميان خودشان و كفار و براى دفع توهّم آنكه مراد اخبار از حال مسلمانان و كفار باشد در خاتمه اين آيه تصريح فرموده كه اگر اين امر را اطاعت ننموديد و اين مسلك را اختيار نكرديد و با كفار معاشرت و معاونت و مواصلت نموديد و آنها را بحال خودشان واگذار ننموديد و در الفت و مساعدت و معاضدت و اتحاد با يكديگر كوتاهى نموديد دچار بلا و محنت و اختلال نظام و فتنه و فساد بزرگى خواهيد شد كه از حدّ توصيف خارج است چون امريرا كه خداوند به بزرگى وصف فرمايد بيان آن از عهده بشر خارج است چنانچه حال فعلى خودمان را مشاهده مينمائيم كه در نتيجه معاشرت و مخالطت و مشابهت و مناسبت با كفار بروزگارى دچار شديم كه سياه‌تر از شب تار است ميگرديم حيارى و سكارى نه مسلمانيم و نه نصارى و تمام عقلا و صلحا از اصلاح امور ما عاجز شده‌اند لذا از كار كناره‌گيرى مينمايند و اشرار و فجّار بر ما مسلّط شده‌اند و هيچ چيز براى ما ابقا ننموده‌اند نميدانم چه عرض مى‌كنم بنظر حقير ديگر ما قوّه اصلاح نداريم زمام امور از دست رفته چنانچه زمام‌

جلد 2 صفحه 553

قلم هم از دست رفت مگر خداوند بلطف غيبى خود و فرج امام زمان اصلاح فرمايد انشاء اللّه تعالى.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ الَّذِين‌َ كَفَرُوا بَعضُهُم‌ أَولِياءُ بَعض‌ٍ إِلاّ تَفعَلُوه‌ُ تَكُن‌ فِتنَةٌ فِي‌ الأَرض‌ِ وَ فَسادٌ كَبِيرٌ (73)

و كساني‌ ‌که‌ كافر شدند بعض‌ ‌آنها‌ اولياء بعض‌ ديگرند ‌که‌ بيك‌ ديگر وصل‌ ميشوند و متحد ميگردند و ياري‌ يكديگر ميكنند ‌در‌ مقابل‌ اسلام‌ و مسلمين‌ ‌اگر‌ ‌شما‌ مسلمين‌ آنچه‌ ‌که‌ دستور داده‌ ‌شده‌ ‌بر‌ دفع‌ ‌آنها‌ و جهاد ‌با‌ ‌آنها‌ عمل‌ نكنيد فتنه‌ و فساد بزرگي‌ ‌در‌ روي‌ زمين‌ بوجود ميآيد.

وَ الَّذِين‌َ كَفَرُوا بَعضُهُم‌ أَولِياءُ بَعض‌ٍ كفار و مشركين‌ ‌با‌ اينكه‌ قبل‌ ‌از‌ ظهور

جلد 8 - صفحه 165

اسلام‌ ‌هر‌ طائفه‌ ‌آنها‌ ‌با‌ طوائف‌ ديگر كمال‌ معاندت‌ و عداوت‌ داشتند و محاربه‌ و خون‌ريزي‌ ميان‌ ‌آنها‌ رواج‌ داشت‌ ‌بعد‌ ‌از‌ ظهور اسلام‌ و مسلمين‌ ‌با‌ يكديگر متحد شدند ‌در‌ تقابل‌ ‌با‌ مسلمين‌ و ايجاد فتنه‌ و فساد ميان‌ مسلمين‌ إِلّا تَفعَلُوه‌ُ ‌يعني‌ ‌شما‌ مسلمين‌ بايد كوتاهي‌ و مسامحه‌ ‌در‌ امر جهاد نكنيد ‌که‌ ‌اگر‌ مسامحه‌ كرديد و طفره‌ زديد تَكُن‌ فِتنَةٌ فِي‌ الأَرض‌ِ مراد ‌در‌ بلاد مسلمين‌ فتنه‌ بوجود ميآيد ‌که‌ بسياري‌ ‌از‌ مسلمين‌ ‌را‌ بطرف‌ كفر سوق‌ ميدهند و ‌از‌ دين‌ برميگردانند وَ فَسادٌ كَبِيرٌ و خون‌ريزي‌ و ذهاب‌ اعراض‌ و اموال‌ ميشود البته‌ بايد بتمام‌ قوي‌ ‌در‌ مقابل‌ ‌آنها‌ قيام‌ كرد و ريشه‌ فتنه‌ و فساد ‌را‌ ‌از‌ زمين‌ كند و برطرف‌ نمود چنانچه‌ امروزه‌ ‌اينکه‌ سستي‌ و بي‌هميتي‌ مؤمنين‌ چه‌ اندازه‌ ايجاد فساد و فتنه‌ ‌در‌ ميان‌ ‌آنها‌ بدسيسه‌هاي‌ كفار باعزام‌ مبلّغ‌هاي‌ سوء و ايجاد مراكز فساد ‌از‌ سينماها و تآترها و ترويج‌ مجالس‌ قمار و رقص‌ و ساز و آواز و ساير لهويات‌ ‌شده‌ ‌که‌ رفع‌ ‌آنها‌ بجز بدست‌ حضرت‌ بقية اللّه‌ عجّل‌ اللّه‌ ‌تعالي‌ فرجه‌ بسيار مشكل‌ و صعب‌ و دشوار ‌است‌

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 73)- در این آیه به نقطه مقابل جامعه اسلامی، یعنی جامعه کفر و دشمنان اسلام اشاره کرده و می‌گوید: «آنها که کافر شدند بعضی اولیای بعضی دیگرند» (وَ الَّذِینَ کَفَرُوا بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ).

یعنی پیوند آنها تنها با خودشان است، و شما حق ندارید با آنها پیوندی داشته باشید، و از آنها حمایت کنید و یا آنها را به حمایت خود دعوت نمایید.

سپس به مسلمانان هشدار می‌دهد که: «اگر این دستور مهم را نادیده بگیرید، فتنه و فساد عظیمی در زمین و در محیط جامعه شما به وجود خواهد آمد» (إِلَّا تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَةٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبِیرٌ).

چه فتنه و فسادی از این بالاتر که خطوط پیروزی شما محو می‌گردد و دسائس دشمنان در جامعه شما کارگر می‌شود.

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفاسیر جامع البیان و ابوالشیخ.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص399.

منابع