الإعلام بوفیات الأعلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نویسنده محمد بن احمد ذهبی
موضوع سرگذشتنامه ها
زبان عربی
تعداد جلد 2
تحقیق مصطفی بن علی عوض
تحقیق ربیع ابوبکر عبدالباقی

الإعلام بوفيات الأعلام


معرفی اجمالی

الإعلام بوفیات الأعلام، اثر محمد بن احمد بن عثمان ذهبی (متوفی 748ق)، با تحقیق مصطفی بن علی عوض و ربیع ابوبکر عبدالباقی، در موضوع تاریخ وفات جمعی از بزرگان است.

نام دیگر کتاب، «درة التاریخ» می‌باشد.

ساختار

کتاب با مقدمه محقق آغاز و اسامی افراد که حدودا 3507 تن می‌باشند، بر حسب سال وفات ایشان، از سال اول هجری تا سال هفتصد و چهل هجری ذکر گردیده است.

گزارش محتوا

در مقدمه محقق، ضمن اشاره به نام کتاب و تأیید نویسنده آن، به توضیح اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب پرداخته شده است. برخی از این اقدامات عبارتند از: توثیق افراد از مهم ترین منابع موثق و مورد اطمینان با بیان تصحیفات و تحریفات در صورت وجود؛ تبیین سال وفات افراد در صورت اختلاف؛ ذکر مراجعی که در توثیق شخص بر آنها اعتماد شده؛ تهیه فهرستی ابجدی که در آن سال وفات شخص و شماره ترجمه وی در کتاب تبیین شده است؛ تهیه فهرست سال‌ها و تهیه فهرست وقایع تاریخی همراه با ذکر سال آن.

نویسنده در کتاب، فقط به ذکر نام اشخاصی که در هر سال دار فانی را وداع گفته‌اند پرداخته و هیچ توضیح دیگری پیرامون ایشان، نداده است؛ مگر ذکر نام محل شهادت یا وفات افراد مانند: شهادت ابوسلمه بن عبدالاسد در سال دوم هجری در بدر.، شهادت حضرت حمزه در سال سوم هجری در احد.و وفات سعد بن خوله در سال ششم هجری در مکه.و نیز ذکر ماه وفات یا شهادت افراد در برخی موارد همچون: خلیفه اول در ماه جمادی الآخره.و یا سن افراد در هنگام وفات مانند: وفات ابوقحافه در سن 94 سالگی در سال چهاردهم هجری.

از جمله ویژگی‌های کتاب آن است که علاوه بر تاریخ وفیات، به برخی از حوادث تاریخی نیز اشاره نموده است، مانند: صلح حدیبیه در سال ششم هجری.، جنگ موته و حنین در سال هشتم هجری.، جنگ تبوک در سال نهم هجری.، یرموک و قادسیه در سال پانزدهم هجری.، فتح مصر در سال بیست ویک هجری.

وضعیت کتاب

فهرست اسامی افراد بر اساس ترتیب حروف الفبا (و ذکر سال وفات و شماره ترجمه در مقابل آن)، در پایان جلد دوم، آمده است.

پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون توضیح افراد مذکور و منابعی که اطلاعات بیشتری در مورد آن افراد می‌توان یافت، ارائه گردیده است.

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص7
  2. ر.ک: مقدمه محقق، ج1، ص5-9
  3. متن کتاب، ج1، ص11
  4. همان، ص12
  5. همان، ص13
  6. همان، ص17
  7. همان، ص17
  8. همان، ص13
  9. همان، ص14
  10. همان، ص15
  11. همان، ص18
  12. همان، ص21

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

منبع

ویکی نور