علامت

«علامت» از ابزار و وسایل عزادارى امام حسین علیه السلام است که در هیئت ها و دسته‌هاى مذهبى بکار گرفته‌ مى‌شود. علامت به معناى نشانه است. این علامت ها هم نشانه‌هاى گروه هاى عزادار محسوب مى‌شده است و کسانى هم که آن را حمل مى‌کردند، «علامت کش‌» بودند یعنى ‌علم بردار.

به نوشته دهخدا: «صلیب مانندى که بر چوب یا آهن افقى آن از سوى پایین ‌شالهاى ترمه آویزند و از سوى زبر لاله و تندیس هایى از مرغ و جز آن نصب کنند و در میان زبانه‌اى از فلز طویل دارد و بر نوک آن فلز پر یا گلوله‌اى از شیشه الوارن نصب کنند و این زبانه‌هاى فلزى که به‌ «تیغ‌» مشهور است، سه یا پنج باشد و در مراسم عزادارى ‌محرم پیشاپیش دسته‌ها به حرکت آرند».

«شیئى است فلزى و کار صنعتگران اصفهان‌ که قدمت آن به عهد سلاطین صفوى مى‌رسد، داراى تعدادى زبانه، گنبد، گلدان و طاووس بوده و آن را با شالهاى سبز و سیاه و قهوه‌اى و پر طاووس و سکه‌هاى نقره و شمشیر و قمه و خنجر زینب مى‌کنند و در آخر دسته‌ها به حرکت درمى‌آورند... عده‌اى‌از جوانان هم نذر مى‌کنند که همه ساله باید در بردن علمات، سهم داشته باشند».

به‌ آن علمات هم مى‌گویند. شباهت آن به صلیب، مى‌رساند که پس از ارتباط ایران با اروپایی ها در عصر قاجار، از آیین هاى مذهبى مسیحیت اقتباس شده است. به هر حال، نمودها و مظاهرى است که گاهى عزاداران را از محتوا و اصل عزادارى و اقامه‌ شعائر دینى بازمى‌دارد.

پانویس

منابع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.