آثار الاخیارکتاب آثارُ الاَخیار، ترجمه فارسی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (علیه السلام) به قلم علی بن حسن زواره‌ای اصفهانی است. ۱ - معرفی نویسندهاین ترجمه به قلم ابوالحسن علی بن حسن زواره‌ای اصفهانی، و به فرمان شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ـ۹۸۴ق/۱۵۲۴ـ۱۵۷۶م) انجام شده است. مترجم از دانشمندان و عرفای بزرگ سده ۱۰ق/۱۶م است که در نهضت ترجمه از عربی به فارسی، در آن روزگار سهم بزرگی داشته است. وی شاگرد شیخ علی کرکی (د ۹۴۰ق/۱۵۳۳م) و استادِ ملا فتح‌الله کاشانی (د ۹۸۸ق/۱۵۸۰م) است. ۲ - معرفی اثرنسخههای شناخته شده این ترجمه ناقص است. نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی، به شماره ۱۴۳۲، از آغاز فاتحةالکتاب تا آیه ۲۸۲ سوره بقره را شامل می‌شود. متن آیات به نسخ، و تفسیر آن‌ها به نستعلیق نوشته شده و تاریخ کتابت آن ۱۲۶۵ق/۱۸۴۹م است. هیچ‌یک از نسخه‌های شناخته شده متن اصلی این تفسیر نیز، که برخی در انتساب آن به امام حسن عسکری (علیه‌السلام) تردید روا داشته‌اند، کامل نیست. مترجم خود نیز تفسیری بر قرآن کریم دارد که به ترجمةالخواص یا تفسیر زواری مشهور است. ۳ - مترجمان دیگر تفسیرتفسیر امام حسن عسکری (علیه‌السلام) بجز آثار الاخیار، سه ترجمه دیگر به فارسی و یکی به اردو دارد که نویسندگان آن عبارتند از: محمدباقر سیرجانی، میرزا بابای ذهبی، فاضل قندهاری و شریف حسینی. [۵]
منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی، ج۱، ص۱.
[۶]
مشار، خانبابا، فهرست چاپی فارسی، ج۲، ص۱۶۱۱.
۴ - فهرست منابع(۱) آستان قدس، فهرست. (۱) آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه. (۱) ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، قاهره، ۱۳۸۱ق. (۱) مشار، خانبابا، فهرست چاپی فارسی. (۱) منزوی، احمد، فهرست خطی فارسی. ۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آثار الاخیار»، ج۱، ص۶۵. رده‌های این صفحه : آثار علی بن حسن زواره‌ای | کتاب‌های تفسیری شیعه قرن 10 (قمری)
|