آنتونی شرلی«آنتونی شرلی» یک جهانگرد انگلیسی است که به ایران سفر کرده است. ۱ - معرفی اجمالی«سرآنتونی شرلی»، نام یک جهانگرد انگلیسی است که در سال ۱۵۶۵/ ۱۵۶۸ م (۹۷۵/ ۹۷۸ ق) در ویستون به دنیا آمده بود. پدر او (سر توماس شرلی) (۱۶۱۲- ۱۵۴۲ م) از اهالی ویستون در ناحیه ساکس و عضو پارلمان انگلیس در دوره‌های الیزابت اول و جیمز اول بود و سه پسر به نام‌های آنتونی، رابرت و توماس (که هم نام پدر بود) داشت که همگی در عرصه سیاست فعال بودند. آنتونی، پس از خاتمه ی تحصیلات مقدماتی، در دانشگاه آکسفورد به خدمت نظام درآمد و در جنگ‌های میان اسپانیا و هلند شرکت جست و سپس با کمک کنت اسکس از بزرگان انگلستان، با سپاهی مامور حمله به جزایر متعلق به اسپانیا، در امریکا گردید. دو سال بعد از جانب لرد ماموریت یافت که به ایتالیا رود و در خدمت دوک فرارا، موسوم به سزار دسته که با پاپ کلمنت (کلمان) هشتم در ستیز بود درآید؛ اما پیش از آن که وی به ایتالیا برسد، پاپ بر حریف غالب آمده و دوک سرکش را به چنگ آورده بود. از این روی ماموریت شرلی انجام ناشده، پایان پذیرفت. ۲ - سفر با ایراندر چنین اوضاع و احوالی بود که شرلی بر طبق دستور و مصلحت دید کنت اسکس، عزم سفر ایران کرد تا شاه عباس را در برابر ترکان عثمانی یاری بخشد و ضمنا ایران را به اتحاد با دول مسیحی اروپایی بر ضد ترکان عثمانی برانگیزد. در همین روزها بود که وی به بازرگانی ایرانی که از طرف شاه عباس برای خرید کالاهای اروپایی؛ مثل ماهوت انگلیسی و پارچه‌های پشمی و کتانی قبرس به ونیز آمده بود، برخورد و بازرگان ایرانی داستان‌های مشروحی در باب شکوه و عظمت دربار شاه عباس برای او بیان داشت؛ اما آنتونی هنوز در ته دل مردد و از نتایج چنین سفر طولانی و پرمخاطره‌ای تا ایران نگران بود تا این که سخنان آنجلو درباره ی عظمت پادشاه صفوی یا به قول اروپاییان صوفی بزرگ و عنایتش نسبت به فرنگیان دیگر جای تردید در دل آنتونی باقی نگذاشت. آنتونی شرلی روز ۲۴ ماه مه ۱۵۹۸/ ۱۷ شوال ۱۰۰۶ از ونیز به مقصد ایران حرکت کرد. خط سیر آنان در سفرنامه آمده است. شرح این سفر را شخصی به نام جرح مانورینگ تحت عنوان «سفرنامه‌ی برادران شرلی» نوشته است و با همه اختصار، متضمن نکات ارزنده و بسیار دقیقی است. این سفر با دو هدف توسعه تجارت میان ایران و انگلستان و تشویق ایرانیان به جنگ علیه ترکان انجام شد. برادران شرلی از بدو ورود به ایران خود را دو نجیب زاده انگلیسی که پس از شنیدن شهرت پادشاه ایران مایل به خدمت برای او هستند و نه سفرای پادشاه انگلستان معرفی می‌کردند. آنتونی در این سفر، ثروت زیادی از قسطنطنیه و حلب به دست آورد. همچنین هدایای بسیاری از شاه عباس یکم گرفت و شاه عباس وی را میرزا خطاب کرد. سرآغاز نفود انگلستان در ایران که ایرانیان خاطرات بسیاری بدی از آن دارند. در این سفر وی علاوه بر تحریک شاه عباس، به جنگ با عثمانی‌ها و توافق برای تسلیح ارتش ایران به سلاح گرم توانست امتیاز و اجازه تجارت برای انگلیسی‌ها را به دست آورد. ۳ - عناوین مرتبطسفرنامه برادران شرلی (کتاب) ۴ - منبعنرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |