آیات احتیاطادله قرآنی وجوب احتیاط را آیات احتیاط گویند. ۱ - تعریفآیات احتیاط، آیاتی از قرآن کریم است که برای اثبات احتیاط شرعی به آن‌ها استدلال شده است. ۲ - مصادیق آیات احتیاطاین آیات عبارت‌اند از: ۲.۱ - آیه اولآیاتی که از سخن گفتن بدون علم نهی می‌کند، مانند: ﴿وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ﴾ و ﴿أَنْ تَقُولُوا عَلَی الله ما لا تَعْلَمُونَ﴾؛ ۲.۲ - آیه دومآیاتی که از القای در تهلکه (به هلاکت انداختن نفس) نهی می‌کند، مانند: ﴿وَ لا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ﴾؛ ۲.۳ - آیه سومآیاتی که به تقوا امر می‌کند، مانند: ﴿اتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقاتِهِ﴾؛ و ﴿وَ جاهِدُوا فِی اللهِ حَقَّ جِهادِهِ﴾ و ﴿فَاتَّقُوا اللهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ﴾. ۳ - چگونگی استدلال به آیات احتیاطچگونگی استدلال به این آیات چنین است که حکم به ترخیص (انجام فعل) در چیزهایی که احتمال حرمت آن داده می‌شود ( محتمل الحرمة ) در حالی که دلیل معتبری بر حرمت آن اقامه نشده است، از مصادیق افترا (انتساب قول به غیر علم) به شارع، به هلاکت انداختن نفس و مخالفت با رعایت تقوا می‌باشد و بی گمان «افترا بر شارع»، «به هلاکت انداختن نفس» و «مخالفت تقوا» حرام است، پس حکم به اباحه در موارد «محتمل الحرمة» چون منجر به حرام می‌شود، حرام است؛ بنابراین چاره‌ای جز احتیاط در مشتبهات نیست. [۱۱]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۳۰۷ - ۲۹۰.
۴ - عناوین مرتبط• آیه تقوا • آیه تهلکه ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۹، برگرفته از مقاله «آیات احتیاط». رده‌های این صفحه : ادله شرعی احتیاط | مباحث احتیاط
|