آیه خیر البریهآیه هفت سوره بینه معروف به آیه خیرالبریه است. ۱ - متن آیه خیر البریه«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ»؛ در حقيقت كسانى كه ایمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند، آنان‌اند كه بهترين آفريدگانند. ۲ - شان نزول آیه خیر البریهاين آيه در شأن حضرت علیّ بن ابی طالب (ع) نازل شده است. از جابر بن عبداللَّه انصاری نقل كرده‌اند كه گفته است: روزى با پیامبر (ص) كنار کعبه نشسته بوديم كه على (ع) پيش ما آمد. چون چشم پيامبر (ص) به وى افتاد، فرمود: «برادرم آمد!» آن گاه رو به سوى كعبه كرد و فرمود: «به خداى اين خانه سوگند كه اين مرد پيش از همه شما به خدا ایمان آورده و بيش از همه شما خدا را فرمان بُرده است و از همه شما به پیمان الهی وفادارتر است و بيش از شما به حکم خدا داورى كرده است و در تقسيم بیت المال دادگرتر است و در رفتار با رعیت بهتر است و مقامش والاتر است». در اين هنگام بود كه آیه «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ ...»، نازل شد و از آن پس هر گاه على مى‌آمد، اصحاب پیامبر (ص) مى‌گفتند: «بهترين آفريده خدا پس از پيامبر آمد!». روايات فراوانی از شیعه و سنی نقل است كه بنابر آنها مراد از «هُم خير البريّه» على (ع) و پيروان او است. مقاتل بن سلیمان از ابن عباس روایت كرده است كه اين آيه در شأن امام علی (ع) و اهل بیت (ع) او نازل شده است. در روايتى از ابوبرزه نقل است كه چون پیامبر اسلام (ص) اين آيه را قرائت كرد، فرمود: «يا على! آنان، تو و شيعيانت هستيد و وعده من و شما، حوض کوثر !». ۳ - بررسی روایاتبا بررسى اين آيه و احاديثى كه آن را تفسیر كرده‌اند، بر مى‌آيد كه خداوند و پيامبر گرامى اش (ص)، شايسته‌ترين كس به خلافت را معرّفى كرده‌اند تا امامت و هدایت امّت به دست شايستگان افتد و مسلمانان از گمراهى و حيرانى در امان مانند. نيز از اين روایات مى‌توان فهميد كه اصطلاح «شیعه» در عصر پيامبر (ص) و به دست ايشان پديد آمده و ميان مسلمانان رواج يافته است. ۴ - پانویس
۵ - منبعپژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص۴۹. |