زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابان بن عبدالحمید لاحقی رقاشی





ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی، از موالی بنی رقاش بن ربیعه و اهل بصره بود. به گفته مورخان وی از شعرای مشهور نزد برامکه بوده و در نقل کتاب‌های منثور به شعر مزدوج تخصص داشته است.


۱ - معرفی اجمالی



ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی، از موالی بنی رقاش بن ربیعه و اهل بصره بود. به بغداد مسافرت کرد و نزد برامکه مقام یافت. مورخان وی را شاعری مشهور نزد برامکه و مقدم در حفظ شعر و ادب دانسته و گفته‌اند که در نقل کتاب‌های منثور به شعر مزدوج تخصص داشته است. معروف است او حافظ قرآن و فقیه نیز بود و با ابونواس شاعر معاصرش مشاجراتی نیز داشت. ابان، برامکه به خصوص جعفر برمکی را مدح کرد و آنان نیز مسئولیت تقسیم اموال در بین شاعران را به او واگذار کردند.
لاحقی فردی متدین، اهل تهجد، متعبد و خیّر بود، چنان که وقتی یحیی بن خالد به جهت تنظیم کلیله و دمنه مبلغ ده هزار دینار به وی بخشید، نصف این مبلغ را صدقه داد.

۲ - آثار



وی کتاب کلیله و دمنه را با دقت فراوان به نظم درآورد
[۸] ابن تغری بردی، يوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۶۷.
[۹] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.
و در چهار یا چهارده هزار بیت به انجام رساند.
از دیگر آثار او تنظیم کتاب‌های بوداسف و بلوهر، اردشیر، سیره انوشیروان، رسائل، حلم الهند، کتاب سندباد، کتاب مزدک، الصیام و الاعتکاف و قصیدة ذات الحلل می‌باشد.

۳ - تاریخ وفات



سرانجام ابان بن عبدالحمید در سال ۲۰۰ هـ درگذشت.

۴ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۷] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۷۰.
[۱۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۲۲۱.
[۱۹] بطرس بستانی، ادباء العرب فی الاندلس و عصر الانبعاث، ج۳، ص۱۶۷.


۵ - پانویس


 
۱. ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.    
۲. زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۱، ص۲۷.    
۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۲۰۰.    
۴. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۳، ص۲۰۶.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۷.    
۶. ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۰۲.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    
۸. ابن تغری بردی، يوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۶۷.
۹. ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۰، ص۸۷.
۱۰. ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء (ابن معتز)، ص۲۴۰ - ۲۴۱.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۸۶.    
۱۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۴۴.    
۱۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۵۰.    
۱۴. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست (الندیم)، ص۱۹۸.    
۱۵. آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۸، ص۳۱.    
۱۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱.    
۱۷. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ص۷۰.
۱۸. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۲۲۱.
۱۹. بطرس بستانی، ادباء العرب فی الاندلس و عصر الانبعاث، ج۳، ص۱۶۷.
۲۰. علم‌الهدی، سیدمرتضی، الامالی، ج۱، ص۱۳۱.    
۲۱. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۴۲.    
۲۲. ابن‌عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، ج۴، ص۲۸۶ - ۲۸۷.    


۶ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳، برگرفته از مقاله «ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر لاحقی رقاشی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.