زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

ابن مولی





ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن مسلم۱۶۵ق)، معروف به ابن مولی مدنی، از شاعران عصر اموی و عباسی قرن دوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن مسلم، ابن مولی مدنی، در قبا، نزدیک مدینه به دنیا آمد و در همان‌جا پرورش یافت و بسیار عمر کرد. ابن مولی از بردگان آزاد شده قبیله عمرو بن عوف و از شعرای عصر اموی و عباسی بود. او شاعری ظریف طبع، پاکدامن و دارای چهره‌ای زیبا و لباس‌هایی تمیز بود و چنان‌که از روایات ابوالفرج برمی‌آید، وی ظاهراً نخستین مدایح خود را به عبدالملک بن مروان، حتی پیش از آنکه به دیدار وی نایل آید، تقدیم داشته است. او شاید به آن سبب که از دربار خلفا مایوس شده بود، به مدح امیران پرداخت و به یزید بن حاتم که از سوی منصور خلیفه عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) حکومت مصر را برعهده داشت، روی آورد. شاعر این بار نیز بی‌آنکه او را دیده باشد، مدیحه‌ای به او تقدیم کرد و سپس برای ملاقات با او از مدینه به مصر رفت و مدتی نسبتاً طولانی در خدمت او به سر برد و از هدایا و جوایز بسیاری بهره‌مند شد.
به روایت ابوالفرج، یزید بن حاتم مهلبی در مقابل یک مدیحه بیست هزار دینار موجودی خزانه را به او بخشید. ابن مولی یک بار دیگر نیز زمانی که یزید بر اهواز حکم می‌راند، بر او وارد شد و او را مدح گفت. وی علاوه بر یزید بن حاتم، والیان مدینه جعفر بن سلیمان و حسن بن یزید و نیز قثم بن عباس حاکم یمامه را که همه از حامیان شعر و ادب بودند، مورد مدح و ستایش قرار داده است. از میان خلفای عباسی، وی تنها مهدی را مدح گفته و هنگامی که او به خلافت رسید او را به دربار خود فرا خواند و بسیار گرامی داشت. از آن پس ابن مولی با پاداش‌های گزاف خلیفه، زندگی آسوده‌ای برای خود فراهم ساخت و خانه‌ای در مدینه بنا کرد. از آنجا که ابن مولی شاعری پاکدامن بود و از تغزل درباره زنان، سخت پرهیز می‌کرد، غزلیات خود را خطاب به کمانش که لیلی نام نهاده بود، می‌سرود. برای برخی غزلیات دلنیشن وی، آهنگ‌هایی نیز ساخته بودند که گروهی از خنیاگران از جمله ابن عائشه آنها را به آواز می‌خواند.

۲ - تالیفات



از آثار او مجموعه‌ای حاوی سی ورقه شعر می‌باشد.
[۴] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۴.


۳ - وفات



سرانجام در سال ۱۶۵ق
[۵] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۲۲۱.
یا حدود ۱۷۰ق در مدینه درگذشت.
[۷] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۲۲۱.
[۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۹۶.
[۹] مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۷۱۱.


۴ - پانویس


 
۱. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۳، ص۱۹۹.    
۲. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۴۰۲.    
۳. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۳، ص۲۰۲.    
۴. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۴.
۵. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۲۲۱.
۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۲۲۱.    
۷. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۲۲۱.
۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۳، ص۲۹۶.
۹. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۷۱۱.


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۵۳-۶۵۴، برگرفته از مقاله «محمد ـ ابن مولی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.