ابّان (مفردات‌نهج‌البلاغه)ابّان از مفردات نهج البلاغه به معنای زمان آغازین، دوبار در خصوص توصیف فتنه‌های آینده در بیانات حضرت علی (علیه‌السلام) بکار رفته است. ۱ - مفهومشناسیوقت شیء و اوّل شیء در اقرب الموارد آمده: «ابّان الشیء: حینه و اوّله.» ۲ - توصیف آغاز فتنههااین کلمه را امام (صلوات‌الله‌علیه) دو بار به کار برده است یکی در خطبۀ ۱۵۰، که دربارۀ فتنه‌های آینده فرموده: «یا قوم هذا ابّان ورود کلّ موعود و دنو من طلعة ما لا تعرفون الا و انّ من ادرکها منّا یسری فیها بسراج منیر...؛ یعنی: ای قوم این روز وقت آمدن هر موعود و نزدیک شدن به ظهور آنچه نمی‌دانید می‌باشد ولی اهل بیت (علیهم‌السلام) من در آن فتنه با چراغ هدایت خواهند رفت.» ۳ - دیدگاه مورخینبهنظر ابن میثم (رحمه‌الله) این سخن اشاره به فتنه‌هایی است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از آمدن آن‌ها به حضرت خبر داده بود و به نظر ابن ابی الحدید اشاره به ظهور حضرت مهدی (علیه‌السلام) می‌باشد. دیگری در خطبۀ «و قدّم الخوف لابّانه» ناگفته نماند: این کلمه در کتاب صبحی صالح و ابن ابی الحدید «لا مانه» با «میم» از مادۀ امن آمده و در ابن میثم و عبده «لابانه» نقل شده است. ولی ظاهرا نقل اول صحیح است که ابن ابی الحدید لام آن‌را تعلیل گرفته؛ یعنی: برای امان روز قیامت، خوف دنیا را وسیله قرار داده است. ۴ - پانویس
۵ - منبع• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابّان»، ص۲۳. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|