اتمام حجتپایان مرحله تبلیغ و بیان، در روند هدایت و ثبوت تکلیف و پایان گفت وگو و مناظره در برخورد با کافران را اتمام حجت گویند. ۱ - معنای اتمام حجتقرآن کریم در بیان مراحل هدایت، از مقطعی یاد می‌کند که حقیقت در آن، به‌طور کامل و روشن بر مردم آشکار شده و دیگر جای هیچ‌گونه شبهه و پرسشی باقی نمانده و هرگونه اعتراضی نامعقول و برخاسته از عناد و لجاجت است. اندیشه‌وران مسلمان بر این مقطع نام «اتمام‌حجّت» نهاده‌اند. ۲ - کاربرد اتمام حجتاین اصطلاح در حوزه‌های کلام، اصول فقه و فقه سیاسی با روی‌کردهای گوناگون کاربرد دارد. ۳ - اتمام حجت در قرآناین تعبیر در قرآن به صراحت نیامده; امّا دسته‌های متعدّدی از آیات بر آن اشاره دارند: آیات نافی هرگونه احتجاج و بهانه از سوی مردم پس از آشکاری راه هدایت، بی‌فایدگی عذرآوری‌هایشان، آیات بلاغ و بیان که به روشنی کامل پیام خداوند اشاره دارند و آیات بیان‌گر عدالت خداوند در عذاب گمراهان، آیات مشتمل بر تهدیدهای پیامبران، برخی تهدیدهای سیاسی و اجتماعی از سوی حاکمان الهی به دشمنان و مخالفان کافر و مشرک و آیات پرهیز دهنده پیامبر از هرگونه گرایش به خواسته‌های غیر الهی مردم و روی‌گردانی از فرمان‌های خداوند پس از آشکاری کامل آن‌ها بر حضرت. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه موضوعی قرآن. |