زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
 

ادات جزا (منطق)






ادات جزا یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای یکی از دو کلمه ربط در قضیه شرطی متصل است.


۱ - توضیح اصطلاح



رابط در قضیه شرطی متصله، جزئی از قضیه است که سبب پیوستگی و اتصال مقدم به تالی می‌شود و آن رابط بر دو قسم است: ادات شرط و ادات جزا.
در این باره در اساس الاقتباس آمده است: «و رابطه در متصله، ادات شرط بُوَد که بر مقدم در آید، و ادات جواب شرط که بر تالی در آید اگر هر یکی را اداتی مفرد بود». در جوهر النضید نیز چنین بیان شده است: «رابطه در قضیه متصله عبارت است از: ادات شرط، مانند: ان شرطیه، و ادات جزا، مانند: فاء جزا؛ مثل: ان کانت الشمس طالعة فالنهار موجود.
نکته: ادات جزا در فارسی و بعضی از زبان‌های غیر عربی ذکر نمی‌شود؛ مانند: اگر پسرم در امتحان قبول شود او را به مشهد مقدس خواهم برد.
[۳] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۱۸.
[۴] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۳.
[۵] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۳.


۲ - پانویس


 
۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۷۰.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۴۰.    
۳. شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۱۸.
۴. ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۷۳.
۵. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۳.


۳ - منبع



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ادات جزا»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۸.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.