استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدداستعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد به بکار گیری لفظ دارای صیغه تثنیه، در معانی متعددِ مستقل اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفیکی از اقسام استعمال لفظ در معانی متعدد، استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد و اراده هر یک به طور مستقل است، مثل این که گفته شود: «رأیت عینین» و از آن عین باکیه (چشم) و عین جاریه (چشمه) اراده شود؛ با این توجیه که جمله «رأیت عینین» به منزله این است که گفته شود: «رأیت عینا و رأیت عینا»؛ بنابراین، اگر لفظ «عین» دوبار تکرار شود، اشکال ندارد که از هر کدام معنای جداگانه‌ای اراده شود. ۲ - توضیحدرباره استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد اختلاف وجود دارد. صاحب معالم معتقد است استعمال لفظ تثنیه و جمع در بیش از یک معنا جایز و جواز آن به نحو حقیقت است و استعمال لفظ مفرد در بیش از یک معنا جایز ولی جواز آن به نحو مجاز است. [۱]
فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۱، ص۲۳۵.
برخی دیگر از اصولی‌ها معتقدند استعمال لفظ مفرد، تثنیه و جمع در بیش از یک معنا جایز است، هر چند این استعمال مخالف ظهور عرفی بوده و احتیاج به قرینه دارد. مرحوم « آخوند خراسانی » و مرحوم « مظفر » استعمال لفظ مفرد، تثنیه و جمع را در بیش از یک معنا جایز نمی‌دانند. [۶]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۲، ص۴۶۳.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۸۴، برگرفته از مقاله «استعمال لفظ تثنیه در معانی متعدد». |