امداد به دشمنان (قرآن)خداوند در سوره توبه، به طور یک طرفه پیمان با مشرکان را ملغی نمود؛ این مشرکان کسانی بودند که بر خلاف پیمان خود عمل نموده و به دشمنان مسلمانان یاری رسانده بودند. ۱ - پیمان‌شکنی مشرکان صدر اسلامکمک به دشمنان مسلمانان، از موارد پیمان شکنی مشرکان صدر اسلام بود؛ قرآن کریم در برخی آیات به این پیمان‌شکنی اشاره کرده است: براءة من الله ورسوله الی الذین عـهدتم من المشرکین• الا الذین عـهدتم من المشرکین ثم لم ینقصوکم شیـا ولم یظـهروا علیکم احدا فاتموا الیهم عهدهم الی مدتهم.... «(این، اعلام) بیزاری از سوی خدا و پیامبر او، به کسانی از مشرکان است که با آنها عهد بسته‌اید!؛ با این حال، چهار ماه (مهلت دارید که آزادانه) در زمین سیر کنید (و هر جا می‌خواهید بروید، و بیندیشید)! و بدانید شما نمی‌توانید خدا را ناتوان سازید، (و از قدرت او فرار کنید! و بدانید) خداوند خوارکننده کافران است!؛ و این، اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که: خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند! با این حال، اگر توبه کنید، برای شما بهتر است! و اگر سرپیچی نمایید، بدانید شما نمی‌توانید خدا را ناتوان سازید (و از قلمرو قدرتش خارج شوید)! و کافران را به مجازات دردناک بشارت ده!؛ مگر کسانی از مشرکان که با آنها عهد بستید، و چیزی از آن را در حق شما فروگذار نکردند، و احدی را بر ضد شما تقویت ننمودند؛ پیمان آنها را تا پایان مدتشان محترم بشمرید؛ زیرا خداوند پرهیزگاران را دوست دارد!». ۲ - مصادیق شمول آیاتالغای یک جانبه پیمان‌های مشرکان مخصوص کسانی بود که نشانه‌هایی بر آمادگی برای پیمان شکنی از آنها ظاهر شده بود، لذا در آیه بعد یک گروه را استثنا کرده، می‌گوید: " مگر آن دسته از مشرکین که با آنها پیمان بسته‌اید و هیچگاه بر خلاف شرائط پیمان گام برنداشتند و کم و کسری در آن ایجاد نکردند، و نه احدی را بر ضد شما تقویت نمودند" (الا الذین عاهدتم من المشرکین ثم لم ینقصوکم شیئا و لم یظاهروا علیکم احدا). ۳ - وفاداران به پیماناز گفتار مورخان و بعضی مفسران چنین استفاده می‌شود که آنها گروهی از طایفه" بنی کنانه" و" بنی ضمره" بودند که نه ماه از مدت پیمان ترک مخاصمه آنها باقی مانده بود، و چون به مواد پیمان وفادار مانده بودند و در تقویت دشمنان اسلام شرکت نداشتند، پیامبر صلی الله علیه و آله تا پایان مدت نسبت به پیمانشان وفادار ماند. بعضی دیگر طایفه‌ای از" بنی خزاعه" را جزء این گروه که پیمانشان مدت داشت، دانسته‌اند. ۴ - پانویس۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «امداد به دشمنان». |