بسیط اسپانیاییبَسیط اسپانیایی: آلباثته، استان و شهر مرکز آن، در جنوب شرقی اسپانیا واقع شده است. ابن حیان [۱]
ابن‌حیان، حیان، المقتبس، ج۵، ص۴۰۰، به کوشش چالمتا و دیگران، مادرید، ۹۷۹م.
و ابن ابار در سده۷ق/۱۳م برای نخستین بار از این شهر نام برده‌اند؛ نام اسپانیایی آن از البسیط عربی گرفته شده است. [۳]
EI ۲.
۱ - موقعیت جغرافیاییبسیط در بخش شرقی دشت لامانچا، در محل آغاز شیب آن به سوی دریای مدیترانه، در میان دو دره بزرگ سِگورا و خوکار [۴]
_ Reclus، _E، ج۱، ص۷۸۷، _Nouvelle G E ographie universelle، Paris، ۱۸۸۵.
و در شرق طلیطله و مادرید قرار دارد. [۵]
تازی، عبدالهادی، حاشیه بر المن بالامامة ابن صاحب الصلاة، ج۱، ص۳۲۰، بیروت، ۹۸۷م.
استان بسیط میان ۳۸ تا ۳۹ و ۴۳ عرض شمالی و صفر درجه ۲ تا و ۴۷ طول شرقی واقع است. [۶]
EUE، ج۴، ص۶۳.
۲ - بسیط در دوره اسلامیبسیط در اواخر حکومت اسلامی در اندلس، شکل گرفت و شناخته شد. پیش از آن، سرزمین‌های آن جزو شهرهای قرطبه، غرناطه، مرسیه و بلنسیه بود و زمانی که آن شهرها به بخش‌های غرب و شرق و جنوب ملحق شدند، گستره وسیعی از سرزمین‌های آنها از جمله چند دژ نام بسیط یافتند. [۷]
مونس، حسین، حاشیه بر الحلة السیراء، ج۲، ص۲۲۳.
از رخدادهای تاریخی این شهر در حکومت اسلامی، می‌توان از جنگ شدید نیروهای مسلمان و مسیحی در ۵۴۰ق/۱۱۴۶م نام برد که در جریان آن مستنصر سیف‌الدوله آخرین فرمانروای بنی هود به دست نیروهای مسیحی کشته شد. [۹]
ضبی، احمد، بغیةالملتمس، ج۱، ص۳۳، به کوشش کودرا، مادرید، ۸۸۴م.
[۱۰]
Seybold، C F، ج۱، ص۳۵۱، X Hispano - Arabica n، ZDMG، ۱۹۰۹، vol LXIII.
پس از کشته‌شدن سیف‌الدوله نخست ابن عیاض و پس از او ابن‌مَردَنیش در ۵۴۲ق/ ۱۱۴۷م شرق اندلس را تصرف کردند. [۱۱]
دندش، عصمت، الاندلس فی نهایةالمرابطین، ج۱، ص۹۳_۹۴، بیروت، ۴۰۸ق/۹۸۸م.
در نیمه سده۷ ق/۱۳م به دنبال هجوم مجدد نیروهای مسیحی به شرق اندلس، این منطقه به تصرف آنها درآمد و تا ظهور دولت جدید غرناطه، در سلطه آنها باقی ماند. [۱۲]
عنان، محمدعبدالله، نهایةالاندلس و تاریخ العرب المتنصرین، ج۱، ص۲۰_۲۱، قاهره، ۳۸۶ق/۹۶۶م.
سلسله بنی نصر که دولت غرناطه را تشکیل داد، شرق اندلس را هم تصرف کرد. [۱۳]
ابن خطیب، محمد، کناسةالدکان بعد انتقال السکان، ج۱، ص۱۶، به کوشش محمد کمال شبانه، قاهره، ۹۶۸م.
پس از آنکه اندلس از سلطه مسلمانان خارج شد، بسیط اهمیت خود را از دست داد، تا آنجاکه به بخش کوچکی از جنجاله بدل گردید. در ۱۸۳۴م با تشکیل استان بسیط، شهر بسیط مرکز آن شد. [۱۴]
مونس، حسین، حاشیه بر الحلة السیراء، ج۲، ص۲۲۳_۲۲۴.
۳ - جمعیت بسیطجمعیت شهر بسیط که در ۱۸۷۷م نزدیک به ۱۹ هزار نفر بود، در ۱۳۶۲ش/۱۹۶۲م به ۱۱۰هزار نفر افزایش یافت. جمعیت استان نیز در همان سال حدود ۳۱۷ هزار نفر بود. [۱۵]
_ Reclus، _E، ج۱، ص۷۹۲، _Nouvelle G E ographie universelle، Paris، ۱۸۸۵.
[۱۶]
Britannica، ۱۹۸۶، ج۱، ص۲۰۶.
۴ - نقش بسیط در تاریخ اسپانیابسیط به سبب قرار گرفتن در محل برخورد چند راه ارتباطی نقش اساسی در تاریخ اسپانیا داشته است. خطوط راه آهن ساحل شرقی اسپانیا از این شهر می‌گذرد. [۱۷]
_ Reclus، _E، ج۱، ص۷۹۲، _Nouvelle G E ographie universelle، Paris، ۱۸۸۵.
[۱۸]
تازی، عبدالهادی، حاشیه بر المن بالامامة ابن صاحب الصلاة، ج۱، ص۳۲۰، بیروت، ۹۸۷م.
در سرزمین‌های اطراف بسیط انواع گیاهان رشد می‌کند. از محصولات آن زعفران، میوه و زیتون قابل ذکر است؛ همچنین صنعت چاقوسازی بسیط در سراسر اسپانیا معروف است. [۱۹]
Britannica، ۱۹۸۶، ج۱، ص۲۰۶.
شهر قدیم بسیط در کنار شهر جدید همچنان پابرجاست. [۲۰]
تازی، عبدالهادی، حاشیه بر المن بالامامة ابن صاحب الصلاة، ج۱، ص۳۲۰، بیروت، ۹۸۷م.
۵ - فهرست منابع(۱) ابن‌ابار، محمد، الحلةالسیراء، به کوشش حسین مونس، قاهره، ۹۸۵م. (۲) ابن‌حیان، حیان، المقتبس، به کوشش چالمتا و دیگران، مادرید، ۹۷۹م. (۳) ابن خطیب، محمد، کناسةالدکان بعد انتقال السکان، به کوشش محمد کمال شبانه، قاهره، ۹۶۸م. (۴) تازی، عبدالهادی، حاشیه بر المن بالامامة ابن صاحب الصلاة، بیروت، ۹۸۷م. (۵) دندش، عصمت، الاندلس فی نهایةالمرابطین، بیروت، ۴۰۸ق/۹۸۸م. (۶) ضبی، احمد، بغیةالملتمس، به کوشش کودرا، مادرید، ۸۸۴م. (۷) عنان، محمدعبدالله، نهایةالاندلس و تاریخ العرب المتنصرین، قاهره، ۳۸۶ق/۹۶۶م. (۸) مونس، حسین، حاشیه بر الحلة السیراء. (۹) Britannica، ۱۹۸۶. (۱۰) EI ۲. (۱۱) EUE. (۱۲) Gonz D lez Palencia, A، Historia de la Espana _musulmana، _Barcelona، _۱۹۲۵. (۱۳) _ Reclus، _E، _Nouvelle G E ographie universelle، Paris، ۱۸۸۵. (۱۴) Seybold، C F، X Hispano - Arabica n، ZDMG، ۱۹۰۹، vol LXIII؛ ۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بسیط اسپانیایی»، شماره۴۸۸۴. رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی
|