بناورتبِناوِرْت (د ۴۷۹ق/۱۰۸۶م)، لقب ابن عباد، رهبر مسلمانان سَرَقوسه (واقع در جنوب شرقی صِقِلیه) در رویارویی با حمله نُرمان‌ها بود. ۱ - توضیح اجمالیتاریخنگاران اروپایی نام او را به صورت‌های مختلف ثبت کرده‌اند. [۱]
EI ۲.
اما در منابع کهن اسلامی به او اشاره نشده است. بناورت احتمالاً نیای محمد بن عباد بوده است که یک قرن و نیم بعد شورش مسلمانان صقلیه بر ضد فردریک دوم را رهبری کرد. اندک اطلاعاتی که درباره بناورت در دست است، تنها از طریق دشمنانش - که شجاعت و مهارت او را در فرماندهی و فنون جنگی ستوده‌اند - برجای مانده است. [۲]
احسان عباس، العرب فی صقلیه، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲، بیروت، ۱۹۷۵م.
[۳]
EI ۲.
۲ - برخورد با نرمانهابرخوردهای او با نرمان‌ها از ۴۶۴ق/۱۰۷۲م آغاز شد. پیش از آن، کنت راجر که از سوی بُدوئن شاه‌ِ صلیبی‌ِ بیت‌المقدس به قلوریه واقع در جنوب ایتالیا فرستاده شده بود تا در فتح آنجا به برادر خود یاری رساند. [۴]
Britannica، ۱۹۷۸، ج۵۳، ص۶۳۴.
با همکاری ابن ثُمنه، فرمانروای سرقوسه و قطانیه واقع در سواحل شرقی صقلیه، رفته‌رفته از قلوریه به صقلیه راه یافته بود. [۷]
عبدالحمید، سعد زغلول، تاریخ المغرب العربی، ج۳، ص۴۹۱- ۴۹۲، اسکندریه، ۱۹۹۰م.
بناورت در ۴۶۷ق کنت راجر را - که فرمانده نرمان‌ها بود - در نزدیکی قطانیه شکست داد و حدود ۶ سال بعد (۴۷۴ق/۱۰۸۱م) موفق شد فرمانروای آنجا را که از سوی کنت راجر گمارده شده، و از اسلام به مسیحیت گرویده بود، با وعده‌ها و هدایایی به طرف خود جلب کند و قطانیه را موقتاً به تصرف درآورد. [۸]
عزیز احمد، تاریخ صقلیة الاسلامیه، ج۱، ص۶۲، ترجمه امین توفیق طیبی، الدار العربیه للکتاب، ۱۹۸۰م.
[۹]
احسان عباس، العرب فی صقلیه، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲، بیروت، ۱۹۷۵م.
[۱۰]
Norwich، JJ، ج۱، ص۲۵۴-۲۵۵، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷.
وی در ۴۷۷ق/۱۰۸۴م به قصد تسخیر قلوریه شهرهایی از جمله نقطره را مورد تاخت و تاز قرار داد و صومعه رُکّاداسینو را اشغال کرد و راهبه‌های آن را به اسارت گرفت. [۱۱]
احسان عباس، العرب فی صقلیه، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲، بیروت، ۱۹۷۵م.
[۱۲]
EI ۲.
[۱۳]
Norwich، JJ، ج۱، ص۲۹۷، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷.
[۱۴]
Norwich، JJ، ج۱، ص۲۵۵، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷.
این حادثه مسیحیان را برضد او برانگیخت و راجر با استفاده از این فرصت بخش‌هایی از صقلیه را که هنوز در اختیار مسلمانان بود، تصرف کرد. سرانجام، صقلیه در ۴۸۴ق/۱۰۹۱م تماماً به تصرف نرمان‌ها درآمد. [۱۵]
عزیز احمد، تاریخ صقلیة الاسلامیه، ج۱، ص۶۲ -۶۳، ترجمه امین توفیق طیبی، الدار العربیه للکتاب، ۱۹۸۰م.
[۱۶]
محمدحلمی محمد احمد، حاشیه بر اتعاظ الحنفاء، ج۳، ص۲۰، حاشیه۲، نک: هم مقریزی.
۲.۱ - آخرین نبرد بناورتآخرین نبرد بناورت و راجر در ۴۷۹ق در دریا و نزدیک سواحل سرقوسه رخ داد. بناورت در این نبرد شکست خورد و خود نیز در دریا غرق شد. [۱۷]
احسان عباس، العرب فی صقلیه، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۲، بیروت، ۱۹۷۵م.
[۱۸]
EI ۲.
[۱۹]
Norwich، JJ، ج۱، ص۲۵۷، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷.
پس از مرگ او، همسر و پسرش به اتفاق برخی از بزرگان مسلمان از معرکه گریختند. ابن حمدیس این واقعه را به نظم کشیده، ولی از بناورت یاد نکرده است. [۲۰]
ابن حمدیس، عبدالجبار، دیوان، ج۱، ص۳۳، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۶۰م.
[۲۱]
Norwich، JJ، ج۱، ص۲۵۷، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷.
[۲۲]
Amari، M، ج۲، ص۳۱۴، Biblioteca Arabo-Sicula، Torino/Rome، ۱۸۸۱.
[۲۳]
احسان عباس، العرب فی صقلیه، ج۱، ص۱۳۱، حاشیه۵، بیروت، ۱۹۷۵م.
۳ - فهرست منابع(۱) ابن اثیر، الکامل. (۲) ابن حمدیس، عبدالجبار، دیوان، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۹۶۰م. (۳) عزیز احمد، تاریخ صقلیه الاسلامیه، ترجمه امین توفیق طیبی، الدار العربیه للکتاب، ۱۹۸۰م. (۴) احسان عباس، العرب فی صقلیه، بیروت، ۱۹۷۵م. (۵) عبدالحمید، سعد زغلول، تاریخ المغرب العربی، اسکندریه، ۱۹۹۰م. (۶) محمدحلمی محمد احمد، حاشیه بر اتعاظ الحنفاء نک: هم مقریزی. (۷) احمد مقریزی، اتعاظ الحنفاء، به کوشش محمدحلمی محمد احمد، قاهره، ۱۳۹۰-۱۳۹۳ق. (۸) Amari، M، Biblioteca Arabo-Sicula، Torino/Rome، ۱۸۸۱. (۹) Britannica، ۱۹۷۸. (۱۰) EI ۲. (۱۱) Norwich، JJ، The Normans in the South، London، ۱۹۶۷. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بناورت»، شماره۵۰۹۳. رده‌های این صفحه : مقالات دانشنامه بزرگ اسلامی
|