ترکیب کلیات خمسترکیب کلیات خمس، از اصطلاحات علم منطق بوده و به ترکیب ثانوی بعضی از کلیات خمس با بعضی دیگر اطلاق میشود. ۱ - توضیح اصطلاحتعاریف حدّی و رسمی از ترکیب کلیات خمس پدید میآیند، اما گاهی به جای اجزای تعریف، حد یا رسم آن آورده میشود و بر اثر این ترکیب ثانوی، عناوین و اسامی کلیات خمس هم با هم ترکیب میشوند و تعابیری مثل «جنسِ فصل»، «فصلِ فصل»، «جنسِ عرض عام»، «جنسِ خاصه»، «فصلِ جنس» و… پدید میآید؛ ۲ - بیان مثال۱.ترکیب جنس با فصل؛ برای مثال «ناطق» فصل انسان است و «ذوالنفس» یا «مدرک» که جنس ناطقاند، «جنسِ فصل انسان» میشوند. ۲.ترکیب جنس با عرض عام؛ برای مثال «سیاه» یا «سفید» عرض عام انساناند و «ملَوّن» (دارای رنگ) که جنس آنهاست، «جنسِ عرض عام انسان» میشود. ۳.ترکیب جنس با عرض خاص؛ برای مثال «مشی» خاصه است برای حیوان که جنس انسان است و در نتیجه «جنسِ خاصه انسان» میشود. بر این منوال به ترکیبات زیادی میتوان دست یافت. [۱]
ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، جزء۱، ص۱۱۱-۱۱۲.
۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکیب کلیات خمس»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۷. ردههای این صفحه : اصطلاحات منطقی
|