تعارض عام و خاصتعارض عام و خاص به تنافی مدلول دلیل عام با دلیل خاص گویند. ۱ - تعریفتعارض عام و خاص، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان مدلول دو دلیلی است که یکی از آن دو عام و دیگری خاص می‌باشدچه عام و خاص مطلق باشند و چه من وجه، ۱.۱ - مثالمانند: تعارض «اکرم العلماء» با «لا تکرم النحاة» که اولی عام و دومی خاص است. ۲ - صور مختلف تعارض عام و خاصتعارض عام و خاص به چند صورت متصور است که در کتاب «تحریر المعالم فی اصول الفقه» به آنها اشاره شده است: «اذا ورد عام و خاص متنافیا الظاهر، فاما ان یعلم تاریخهما او لا، و الاول اما ان یکون مقترنین او یکون العام مقدما علی الخاص او یکون الخاص مقدما علی العام، فالاقسام اربعة... فالظاهر ان الحکم فی الجمیع هو حمل العام علی الخاص و جعل الخاص مخصصا للعام و بیانا عقلیا له». [۱]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص (۱۳۱-۱۳۰).
[۵]
شهابی، محمود، تقریرات اصول، ص۹۵.
[۶]
حایری، عبدالکریم، دررالفوائد، ص۶۳۸.
[۷]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۲، ص۳۰۱.
[۸]
ابو زهره، محمد، اصول الفقه، ص۱۴۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۳۱، برگرفته از مقاله «تعارض عام و خاص». رده‌های این صفحه : اصطلاحات اصولی | اصول فقه | تعارض ادله | تعارض ادله لفظی | عام و خاص | مباحث الفاظ
|