تفسیر لوامع التنزیللوامع التنزیل اثر شیخ حسن صالحی (۱۲۸۱ ق) فرزند شیخ محمدصالح برغانی قزوینی حائری، از علمای بزرگ قرن سیزدهم هجری می‌باشد. ۱ - ساختار کتابایـن تـفـسیر در دو مجلد بزرگ به زبان عربی شامل بخشی از قرآن کریم به شیوه روائی و کلامی است. مـجـلـد اول تـا پایان سوره نحل و مجلد دوم از آغاز سوره اسراء که اجل مهلت اتمام آن را نداده و ناتمام مانده است. و نیمه دوم آن ناتمام مانده است. مؤلف آن را بر یک مقدمه و دوازده فصل در علوم مختلف قرآن ترتیب داده است. ۲ - محتوای کتابنخست در فضیلت و ثواب تلاوت قرآن، اسامی قراء و مشهورترین آنان نزد شیعه امامیه، منع تفسیر به رای، عدم تحریف یا نقصان قرآن، حکم و ایمان به ظاهر قرآن، تاویل و تفسیر، محکم و متشابه، ناسخ و منسوخ، اسماء قرآن و معنی آن، تعداد آیات و کلمات قرآن، و غیره و سپس به تفسیر استعاذه و بسمله و بعد سوره الحمد پرداخته است. هـنگام تفسیر آیات قیامت به مسائل حاد مورد جدل آن عصر در زمینه معاد جسمانی و روحانی و اوصاف قیامت و خلقت آسمان‌ها و غیره می‌پردازد و از طریق عقل و روایات، آراء شیخیه رد می‌کند. نسخه اصل به خط مؤلف در کتابخانه شیخ محمد صالح برغانی در کربلا موجود است. [۱]
شیخ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، سیره آل البرغانی، (خطی).
[۲]
انصاری، مرتضی، شخصیت شیخ انصاری، ص۲۲۹.
[۳]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، الکرام البررة، ج۱، ص۳۲۷.
[۴]
امین، سیدمحسن، مـسـتـدرکـات اعیان الشیعة، ج۲، ص۳۰۴.
[۵]
کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۲۰۳.
[۶]
مدرسی طباطبائی، حسین، مـقـدمه‌ای بر فقه شیعه، ص۱۱۵.
[۷]
برغانی، محمدصالح، مقدمه موسوعة فی فقه الشیعة، ج۱، ص۴۹.
[۸]
عوّاد، کورکیس، معجم المؤلفین العراقیین، ج۳، ص۵۶۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن سیزدهم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۶/۷. رده‌های این صفحه : تفاسیر روایی | تفاسیر شیعه | تفاسیر قرن سیزدهم | تفاسیر کلامی | تفسیر | کتاب شناسی
|