زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

جبرئیل (مفردات‌نهج‌البلاغه)






جبرائیل، جبرئیل یا جبریل یکی از مفردات نهج البلاغه، نام فرشته‌ی وحی، که حضرت علی (علیه‌السلام) در در توصیف خدای تعالی و عاجز بودن انسان از توصیف ملائکه و ... از این واژه استفاده نموده است.


۱ - مفهوم‌شناسی



جبرائیل، جبرئیل یا جبریل به معنای نام فرشته‌ی وحی آمده است.

۲ - کاربردها



امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیان این‌که خدای تعالی نامتناهی و غیر قابل توصیف است و این‌که انسان همچنین از توصیف ملائکه عاجز است، فرموده است: «... ان کنت صادقا ایّها المتکلّف لوصف ربّک فصف جبریل و میکائیل و جنود الملائکة المقربین فی حجرات القدس مرجحنّین متولّهة عقولهم ان یحدّوا احسن الخالقین...؛ ‌ای آن‌که برای وصف خدایت خودت را به زحمت می‌اندازی، اگر راست می‌گویی توصیف کن جبرئیل و میکائیل و اقسام ملائکه را که در غرفه‌های قدس در مقابل عظمت خدا خاضع و سر به زیر هستند و عقولشان واله و حیران است از این‌که احسن الخالقین را توصیف کنند.»
واژه «مرجحنّ» بر وزن مقشعّر، به معنای کسی است که بر اثر ثقل خم شده و نیز آن‌که به طرف راست و چپ خم می‌شود. «ارجحنّ الحجر: اذا مال‌هادیا.»
امام (علیه‌السلام) همچنین در خطبه قاصعه، ضمن مذمت یارانش فرموده است: اگر از اسلام دست کشیده و به غیر آن پناه بردید، اهل کفر با شما می‌جنگند دیگر نه جبرئیل کمکتان می‌کند و نه میکائیل ... «و انّکم ان لجاتم الی غیره، حاربکم اهل الکفر ثم لا جبرائیل و لا میکائیل و لا مهاجرون و لا انصار ینصرونکم الّا المقارعة بالسیف حتّی یحکم اللّه بینکم.»

۳ - تعداد کاربرد



این واژه دو ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۲، خطبه۱۸۲.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۹۹، خطبه۱۹۲.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جبرائیل»، ص۱۹۹-۱۹۸.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.