جحر (مفردات‌نهج‌البلاغه)جَحر (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای غار عمیق و (بر وزن قفل) به معنای لانه و سوراخی است که حشرات و درندگان برای خود می‌سازند و حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ویژگی لانه مورچه و سرزنش و توبیخ یاران خویش از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجَحر (بر وزن عقل) به معنای غار عمیق و (بر وزن قفل) به معنای لانه و سوراخی است که حشرات و درندگان برای خود می‌سازند، آمده است. واژه «انجحار» نیز به معنای رفتن در سوراخ آمده است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با مورچه فرموده است: «انظروا الی النّملة ... کیف دبّت علی ارضها و صبّت علی رزقها تنقل الحبّة الی جحرها...» منظور از «جحر» لانه مورچه است. امام (علیه‌السلام) در توبیخ یاران خود فرموده است: «کلّما اطلّ علیکم منسر من مناسر اهل الشام اغلق کلّ رجل منکم بابه و انجحر انجمار الضبّة فی جحرها و الضبع فی وجارها؛ هر وقت پیشقراولی از پیشقراولان اهل شام بر شما روی آورد و هر یک از شما در خانه‌اش را بسته و به لانه خویش می‌خزد مانند خزیدن سوسمار به لانه‌اش و کفتار به کنامش.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جحر»، ص۲۰۳-۲۰۲. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|