حجیت مفهوم موافقصحت استناد به مفهوم موافق یک قضیه در کشف حکم شرعی را حجیت مفهوم موافق گویند. ۱ - تعریفحجیت مفهوم موافق، به معنای اعتبار آن در نزد عقلا است. اصولیون در حجیت مفهوم موافق، اختلافی ندارند هر چند در حجیت مفهوم مساوی (و ادنی) اختلاف دارند ولی در این که ماهیت مفهوم موافق چیست و به چه دلیل حجت است، اختلاف نظر دارند. بیشتر صاحب نظران معتقدند حجیت مفهوم موافق از باب دلالت لفظی است، ولی برخی دیگر آن را از باب قیاس اولویت، حجت می‌دانند. ۲ - دلایل موافقین حجیتگروه اول برای اثبات مدعای خود به دلایل زیر استناد کرده‌اند: ۱. تمامی فرقه‌های اسلامی (غیر از ظاهریه ) مفهوم موافق را حجت می‌دانند و این در حالی است که برخی از آنان منکر قیاس هستند؛ ۲. قیاس نیاز به نظر و اجتهاد دارد، ولی مفهوم موافق، تنها به درک حکم از راه شناخت اسلوب‌های لغوی نیاز دارد. کسانی که معتقدند حجیت مفهوم موافق از باب دلالت لفظی است، در لغوی یا سیاقی بودن آن اختلاف نظر دارند. [۱]
مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، محمدی، ابوالحسن، ص۷۲.
[۲]
مناهج الاصولیین، حسن، خلیفه بابکر، ص۱۴۴.
[۳]
مناهج الاصولیین، حسن، خلیفه بابکر، ص۱۵۱.
[۴]
جواهر الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص۱۱۴.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۱۱، برگرفته از مقاله «حجیت مفهوم موافق». |