خواتم سورخواتم سور به آیات پایانی سوره‌های قرآن اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفبه آخرین آیه یا آیات سوره‌های قرآن «خواتم السور» یا «خواتیم السور» می‌گویند. پایان سوره‌ها مانند آغاز آن‌ها از حسن و زیبایی بی مانند برخوردار است و به خواننده گوشزد می‌کند که کلام الهی در حال پایان گرفتن است. ۲ - کلام ابن ابی الاصبعابن ابی الاصبع گفته است: باید گوینده سخنش را به زیباترین و شیواترین شکل پایان دهد؛ به گونه‌ای که مخاطب منتظر ادامه سخن نباشد؛ زیرا چه بسا شنونده از همه گفته‌های او فقط آخرین سخن را به خاطر سپارد. به طورکلی خواتم سوره‌های قرآن شامل مباحثی همچون ادعیه ، وصایا ، فرایض ، تهلیل ، مواعظ ، وعد و وعید و… است. ۳ - خواتیم سوره‌ها به اعتبار موضوعخواتیم سوره‌ها به اعتبار موضوع عبارتند از: خواتم تحریضی ؛ خواتم تحمیدی ؛ خواتم تسلیتی ؛ خواتم تعظیمی ؛ خواتم تهلیلی ؛ خواتم دعایی ؛ خواتم فرائضی ؛ خواتم مدحی ؛ خواتم مواعظی ؛ خواتم وصایایی ؛ خواتم وعدی ؛ خواتم وعیدی . توضیح لازم ذیل هر یک از این اصطلاحات آمده است. [۱]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۲۳۷.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«خواتم سور». |