دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة (کتاب)« دروس تمهيدية في القواعد الفقهية» در دو جلد توسط جناب استاد آقای باقر ایروانی نگاشته شده و به بحث درباره انواع قواعد فقهى كه كاربردهاى فراوانى در ابواب مختلف فقه دارد پرداخته است. اين مجموعه توسط دار الفقه للطباعة و النشر در قم منتشر شده است. در پايان هر جلد فهرستى تفصيلى از عناوين ارائه شده است. در پاورقى كتاب نيز مستندات مؤلف در استخراج قواعد فقهیه درج شده است. ۱ - انگيزه تأليف گردآورى قواعد فقهى در يك مجموعه براى دسترسى آسان طلاب علوم دينى و شيفتگان فقه اهل بیت . ۲ - ساختار با استفاده از ادله عقلى و نقلى و كلام فقها، قواعد فقهى استخراج و موارد كاربرد آنها همراه با شروط اجراى اين قواعد بررسى شده است. ۳ - گزارش محتوا در جلد اول از اين مجموعه، نگارنده ضمن بيان اهميت قواعد فقهى به تاريخ بحث از اين قواعد در فقه پرداخته و فرق ميان قاعده فقهی و قاعده اصولی و همچنين فرق بين قاعده فقهى با مسئله فقهى و موارد امتیاز و اشتراک آنها را بررسى كرده است. [۱]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۷.
وى معتقد است كه قواعد فقهى در عدد خاصى متعين نيست. او ابتدا به مفاد قاعده« لا تعاد» و مضمون اين قاعده و مدارك و مستندات آن و موارد شمول و موارد عدم اجراى اين قاعده اشاره كرده و سپس به قاعده« فراغ و تجاوز» و مضمون و مدارك و كاربردهاى اين قاعده در نماز و وضو پرداخته و شروط اجراى آن را بررسى نموده است. [۲]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۳۵.
« أصالة الصحة » نيز يكى ديگر از قواعد فقهى است كه نگارنده به بررسى مستندات روايى و عقلى آن پرداخته و شروط اجراى اين قاعده را بيان كرده است. [۳]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۷۱ .
قاعده« لا ضرر» و كاربردهاى فراوان آن در فقه معاملات و مستندات عقلى و نقلى اين قاعده به همراه شمول اين قاعده بر برخى از مسائل فقهى از مباحث بعدى كتاب است. [۴]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص ۸۵.
در ادامه مباحث كتاب در جلد اول، نگارنده به قاعده« نفی حرج» [۵]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۶۹ .
و قاعده« ید» و مضمون اين دو قاعده و موارد اجراى آن در ابواب فقهى مختلف و ادله عقلى و نقلى مربوط به اين دو قاعده پرداخته است. [۶]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۱، ص۱۸۵ .
در جلد دوم قواعد فقهى مهم ديگرى مانند قاعده« قرعه» ، مضمون و موارد كاربرد آن و كيفيت اجراى قرعه در امور مشكل فقهى به ويژه در باب قضاء بيان گرديده است. [۷]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹.
قاعده« طهارت» و جريان يافتن اين قاعده در باب نجاسات و شك در آنها نيز از مباحث بعدى كتاب است كه نگارنده مضمون اين قاعده و مدارك فقهى آن را از روايات استخراج نموده است. [۸]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۴۱ .
مضمون و مدرك قاعده« الزام» [۹]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۵۹ .
و كاربردهاى آن در مسائل فقهى، و قواعد ديگر فقهى مانند قاعده« سوق مسلمین» ، [۱۰]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷۵ .
قاعده« سلطنت» ، [۱۱]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۹۳.
قاعده« میسور» ، [۱۲]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۱۵ .
قاعده« علی الید» ، [۱۳]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۳۱ .
قاعده« غرور» ، [۱۴]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۱۵۱ .
قاعده« اقرار» [۱۵]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۶۷.
و قاعده« فراش» [۱۶]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص ۱۸۳.
و مفاد اين قواعد و مدارك عقلى و نقلى آنها و همچنين كاربردهاى آن در ابواب مختلف فقهى به ويژه فقه معاملات و همچنين نحوه اجراى اين قواعد و موارد استثناى آنها، از ديگر مباحث مندرج در جلد دوم اين كتاب است. [۱۷]
دروس تمهيدية في القواعد الفقهية، آقاى باقر ايروانى، ج۲، ص۷ .
۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |