زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

سخن باطل (قرآن)





در آیات قرآن از سخنان باطل گفتن نهی شده است.


۱ - دروغ بستن به خدا



دروغ بستن به خدا، سخنى باطل و سبب قرار گرفتن در زمره ستمکارترین افراد:
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا ... الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ...؛چه کسی ستمکارتر است از کسی که دروغی به خدا ببندد، ... امروز در برابر دروغهایی که به خدا بستید مجازات خوارکننده‌ای خواهید دید! (به حال آنها تأسف خواهى خورد)! ....»

۲ - ادعای دریافت وحی



ادّعاى دروغين دريافت وحی، سخنى باطل و ناحق:
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ ... الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ؛چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد، يا بگويد: بر من، وحى شده، در حالى كه بر او چيزى وحى نشده است، ... امروز در برابر دروغهايى كه به خدا بستيد و نسبت به آيات او تکبّر ورزيديد، مجازات خواركننده‌اى خواهيد ديد (به حال آنها تأسف خواهى خورد)!»

۳ - ادعای همسان آوردن برای قرآن



ادّعاى همسان آوردن براى قرآن، سخنى باطل و ناحق:
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا ... وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ ... الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ...؛چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد، ... و كسى كه بگويد: من نيز همانند آنچه خدا نازل كرده است، نازل خواهم كرد؟! ... امروز در برابر دروغهايى كه به خدا بستيد مجازات خواركننده‌اى خواهيد ديد» به حال آنها تأسف خواهى خورد)! ....»

۴ - اجتناب از سخن باطل



فرمان خدا به دورى جستن از سخن باطل:
«... فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ؛... از پلیدیهای بت‌ها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید!»

۴.۱ - ستایش اجتناب‌کنندگان


اجتناب از سخن باطل، مورد ستایش خداوند:
«وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ؛و هرگاه سخن لغو و بیهوده بشنوند، از آن روی می‌گردانند و می‌گویند: اعمال ما از آن ماست و اعمال شما از آن خودتان؛ سلام بر شما (سلام وداع)؛ ما خواهان جاهلان نیستیم!»

۴.۲ - لزوم اجتناب


لزوم اجتناب از سخن باطل، درباره خداوند:
«... وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللّهِ وَكَلِمَتُهُ ...؛... و در باره خدا، غیر از حق نگویید! مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا، و کلمه (و مخلوق) اوست....»

۵ - کیفر سخن باطل


کیفر سخن باطل عبارت است از:

۵.۱ - عذاب خوارکننده


عذاب خواركننده در برزخ، کیفر گفتار باطل و ناحق درباره خداوند:
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ ... الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ...؛چه کسی ستمکارتر است از کسی که دروغی به خدا ببندد، یا بگوید: بر من، وحی فرستاده شده»، در حالی که به او وحی نشده است، و کسی که بگوید: من نیز همانند آنچه خدا نازل کرده است، نازل می‌کنم؟! ... امروز در برابر دروغهایی که به خدا بستید مجازات خوارکننده‌ای خواهید دید»! (به حال آنها تأسف خواهی خورد)....»
مقصود از «الیوم» زمان پس از مرگ و قبل از قیامت است که «برزخ» نام دارد.

۵.۲ - سختی در جان دادن


به سختى جان دادن، كيفر سخنان باطل درباره خداوند:
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ ...؛چه كسى ستمكارتر است از كسى كه دروغى به خدا ببندد، يا بگويد: بر من، وحى شده، در حالى كه بر او چيزى وحى نشده است، و كسى كه بگويد: من نيز همانند آنچه خدا نازل كرده است، نازل خواهم كرد؟! و اگر ببينى هنگامى كه اين ستمكاران در شدايد مرگ فرو رفته‌اند، و فرشتگان دستها را گشوده، به آنان مى‌گويند: جان خود را تسليم كنيد! امروز در برابر دروغهايى كه به خدا بستيد مجازات خواركننده‌اى خواهيد ديد» به حال آنها تأسف خواهى خورد)! ....»

۶ - پانویس


 
۱. انعام/سوره۶، آیه۹۳.    
۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۷، ص۳۷۴.    
۳. انعام/سوره۶، آیه۹۳.    
۴. انعام/سوره۶، آیه۹۳.    
۵. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۸۹.    
۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۴، ص۵۲۴.    
۸. قصص/سوره۲۸، آیه۵۵.    
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۶، ص۷۷.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۱۷۱.    
۱۱. انعام/سوره۶، آیه۹۳.    
۱۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص۲۰۰.    
۱۳. انعام/سوره۶، آیه۹۳.    


۷ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۰۰، برگرفته از مقاله «سخن باطل».    


رده‌های این صفحه : باطل | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.