سوء ظن (قرآن)از اقسام ظن که در آیات قرآن به ان اشاره شده،«سوء ظن» است. ۱ - اجتناب از سوء ظنمترتّب شدن گناه بر بعضى از گمانها، مقتضى اجتناب هر چه بيشتر انسان از بسيارى از بدگمانيها: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است....» ۲ - توبه از سوء ظنبدگمانى به مؤمنان، گناهى نيازمند توبه: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ... وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است؛ ... تقوای الهی پيشه كنيد كه خداوند توبه‌پذير و مهربان است.» ۳ - گناه بودن سوء ظنگناه بودن برخى سوء ظنهاى مؤمنان به يكديگر: ۱. «إِنَّ الَّذِينَ جاؤُ بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَ الَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظِيمٌ • لَوْ لا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْراً وَ قالُوا هذا إِفْكٌ مُبِينٌ؛به يقين كسانى كه آن تهمت عظيم را عنوان كردند گروهى متشكّل و توطئه‌گر از شما بودند؛ امّا گمان نكنيد اين ماجرا به زيان شماست، بلكه خير شما در آن است؛ هر يك از آنها سهم خود را از اين گناهى كه مرتكب شدند دارند؛ و آن‌كس از آنان كه بخش مهمّ آن را بر عهده داشت عذاب عظيمى براى اوست! چرا هنگامى كه اين تهمت را شنيديد، مردان و زنان باايمان نسبت به كسى كه از خودشان بود، گمان خير نبردند و نگفتند اين دروغ بزرگِ آشكارى است؟!» ۲. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ... وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، ... تقواى الهى پيشه كنيد كه خداوند توبه‌پذير و مهربان است.» ۴ - نهی از سوء ظنبسيارى از بدگمانيهاى مؤمنان نسبت به يكديگر، نادرست و مورد نهى خداوند: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ...؛اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است....» ۵ - قصه افک و سوء ظنانتشار قصّه افک، موجب سوء ظن مؤمنان به يكديگر: «إِنَّ الَّذِينَ جاؤُ بِالْإِفْكِ عُصْبَةٌ مِنْكُمْ لا تَحْسَبُوهُ شَرًّا لَكُمْ بَلْ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ مَا اكْتَسَبَ مِنَ الْإِثْمِ وَ الَّذِي تَوَلَّى كِبْرَهُ مِنْهُمْ لَهُ عَذابٌ عَظِيمٌ • لَوْ لا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بِأَنْفُسِهِمْ خَيْراً وَ قالُوا هذا إِفْكٌ مُبِينٌ؛به يقين كسانى كه آن تهمت عظيم را عنوان كردند گروهى متشكّل و توطئه‌گر از شما بودند؛ امّا گمان نكنيد اين ماجرا به زيان شماست، بلكه خير شما در آن است؛ هر يك از آنها سهم خود را از اين گناهى كه مرتكب شدند دارند؛ و آن‌كس از آنان كه بخش مهمّ آن را بر عهده داشت عذاب عظيمى براى اوست! چرا هنگامى كه اين تهمت را شنيديد، مردان و زنان باايمان نسبت به كسى كه از خودشان بود، گمان خير نبردند و نگفتند اين دروغ بزرگِ آشكارى است؟!» ۶ - عناوین مرتبطآثار سوء ظن (قرآن)، موارد سوء ظن (قرآن)، موانع سوء ظن (قرآن). ۷ - پانویس
۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۴۱۶، برگرفته از مقاله «سوء ظن». رده‌های این صفحه : ظن | موضوعات قرآنی
|