زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

علم ابراهیم (قرآن)





از فضایل ابراهیم علیه‌السلام که در آیات قرآن اشاره شده، علم است.


۱ - علم شهودی



علم شهودی ابراهيم علیه‌السلام به ملکوت آسمان‌ها و زمين:
«وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ ...؛و اين گونه، ملكوت آسمانها و زمین و حاكميت مطلق خداوند بر آنها را به ابراهيم نشان داديم....»
مقصود از ارايه ملكوت، علم شهودى است.

۲ - علم به فرزنددار شدن


حضرت ابراهیم علیه‌السلام از فرزنددارشدن خود آگاه شدند.

۲.۱ - آگاهی توسط ملائکه


آگاه شدن ابراهيم علیه‌السلام از فرزنددار شدن، به‌وسيله ملائکه:
«هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا ... • ... وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ؛ آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! در آن زمان كه بر او وارد شدند و گفتند: سلام بر تو! ... و او را بشارت به تولّد پسرى دانا دادند.»

۲.۲ - آگاهی در پیری


آگاه شدن ابراهيم علیه‌السلام از سوى ملائكه به فرزنددار شدن در دوران پیری:
۱. «وَلَقَدْ جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ سَلاَمًا ... • قَالَتْ يَا وَيْلَتَى أَأَلِدُ وَأَنَاْ عَجُوزٌ وَهَذَا بَعْلِي شَيْخًا...؛فرستادگان ما (فرشتگان‌) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! ... گفت: «اى واى بر من! آيا من فرزند مى‌آورم در حالى كه پيرزنم، و اين شوهرم پيرمردى است؟!....»
۲. «وَنَبِّئْهُمْ عَن ضَيْفِ إِبْراَهِيمَ • قَالُواْ لاَ تَوْجَلْ إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ عَلِيمٍ • قَالَ أَبَشَّرْتُمُونِي عَلَى أَن مَّسَّنِيَ الْكِبَرُ ...؛ و به آنها از مهمانهاى ابراهيم خبر ده. گفتند: نترس، ما تو را به پسرى دانا بشارت مى‌دهيم! گفت: آيا به من چنين بشارت مى‌دهيد با اين‌كه پير شده‌ام؟! ....»

۲.۳ - آگاهی از سوی خدا


آگاه شدن ابراهيم علیه‌السلام از سوى خدا به فرزنددار شدن:
۱. «وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ • فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِيمٍ؛و از پيروان او ابراهيم بود؛ ما او (ابراهيم‌) را به نوجوانى بردبار و صبور بشارت داديم.»
۲. «سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ • وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِيًّا مِّنَ الصَّالِحِينَ؛سلام بر ابراهيم! ما او را به اسحاق- پيامبرى از شايستگان- بشارت داديم.»

۳ - علم به نجوم



ابراهيم علیه‌السلام آگاه به حركت اجرام آسمانی و آشنا به علم نجوم:
«وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ • فنظر نظرة فى النّجوم‌• فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٌ؛و از پيروان او ابراهيم بود؛ و گفت: من بيمارم (و با شما به مراسم جشن نمى‌آيم).»
از جمله «اّنى سقيم» بعد از جمله «نَظَرَ نظرةً» مى‌توان دريافت كه ابراهيم علیه‌السلام با علم نجوم آشنايى داشته است. روايتى از امام کاظم علیه‌السلام نيز آن را تأييد مى‌كند.

۴ - علم به عذاب قوم لوط



آگاه شدن ابراهيم علیه‌السلام از نزول عذاب بر قوم لوط، از سوى ملائكه:
وَلَمَّا جَاءتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ • قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا ....؛ و هنگامى كه فرستادگان ما بشارت تولد فرزند را براى ابراهيم آوردند، گفتند: ما اهل اين شهر و آبادى قوم لوط را هلاك خواهيم كرد، چرا كه اهل آن ستمكارند. ابراهيم گفت: در آنجا لوط است! ....»

۵ - تعلم‌دهنده حضرت ابراهیم



ابراهيم علیه‌السلام، تعليم‌يافته از جانب خداوند:
۱. «وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ...؛اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش عطا كرديم....»
۲. «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا • يَا أَبَتِ إِنِّي قَدْ جَاءنِي مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ يَأْتِكَ ...؛در اين كتاب، ابراهيم را ياد كن، كه او پيامبرى بسيار راستگو بود. اى پدر! دانشى براى من آمده كه براى تو نيامده است ....»

۶ - عناوین مرتبط



بصیرت ابراهیم (قرآن).

۷ - پانویس


 
۱. انعام/سوره۶، آیه۷۵.    
۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۱۷۲.    
۳. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۴.    
۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۵.    
۵. ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۸.    
۶. هود/سوره۱۱، آیه۶۹.    
۷. هود/سوره۱۱، آیه۷۲.    
۸. حجر/سوره۱۵، آیه۵۱.    
۹. حجر/سوره۱۵، آیه۵۳.    
۱۰. حجر/سوره۱۵، آیه۵۴.    
۱۱. صافات/سوره۳۷، آیه۸۳.    
۱۲. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۱.    
۱۳. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۹.    
۱۴. صافات/سوره۳۷، آیه۱۱۲.    
۱۵. صافات/سوره۳۷، آیه۸۳.    
۱۶. صافات/سوره۳۷، آیه۸۸.    
۱۷. صافات/سوره۳۷، آیه۸۹.    
۱۸. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۴۸، ص ۱۴۵، ح ۲۱.    
۱۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۳۱.    
۲۰. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۳۲.    
۲۱. انعام/سوره۶، آیه۸۳.    
۲۲. مریم/سوره۱۹، آیه۴۱.    
۲۳. مریم/سوره۱۹، آیه۴۳.    


۸ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۱۲۸، برگرفته از مقاله «علم ابراهیم علیه‌السلام».    


رده‌های این صفحه : حضرت ابراهیم | علم | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.