غلات

---

غُلات، به جماعت غالیان یا اهل غلوّ می‌گویند.

۱ - مفهوم غلوّ

---

غُلات جمع غالی از غلوّ به معنای گذشتن از حدّ است غلوّ در اصطلاح عبارت است از گذشتن از حدّ و بالابردن مرتبه پیامبر صلّی اللّه‌ علیه و آله و امامان معصوم علیهم السّلام و یا غیر آنان به مرتبه خدایی یا شریک بودن با خدا در افعال او، از قبیل آفریدن، روزی دادن، میراندن و زنده کردن آفریده‌ها و یا تفویض و واگذار کردن خدا امور خلق را به آنان و کنار رفتن و دخالت نکردن او در امور یاد شده.

۲ - مصادیق غلوّ

---

از مصادیق غلوّ، برتر دانستن امامان علیهم السّلام از پیامبر صلّی اللّه‌ علیه و آله و یا برابر دانستن مقام امامان علیهم السّلام با مقام آن حضرت است؛ به گونه‌ای که رسالت و وساطت رسول خدا صلّی اللّه‌ علیه و آله بین خدا و بندگان، آنان را دربرنگیرد.
در غلوّ و بالا بردن به مقام خدایی تفاوتی نیست میان این‌که غالی اعتقادی به خدای دیگر نداشته باشد یا داشته باشد؛ لیکن بگوید خدا در آنان حلول کرده و یا با ایشان یکی شده‌است.
اعتقاد به این‌که پیامبر اکرم صلّی اللّه‌ علیه و آله و امامان معصوم علیهم السّلام، اسماء و اوصاف خدای تعالی و دست قدرت او در جریان فیض الهی به سوی خلق هستند، بدون شک غلوّ محسوب نمی‌شود.
روایات متعددی بر این مطلب دلالت دارد.

۳ - کاربرد فقهی

---

از عنوان یاد شده به مناسبت در باب طهارت سخن گفته‌اند.

۴ - حکم غلات

---

غلات، اگر غلوشان در ربوبیت و یا بالا بردن بندگان به مرتبه خدایی و یا شریک بودن با او باشد، بدون شک، کافر و مشرک‌ اند؛ چنان که اعتقاد به نبوت و پیامبری امامان علیهم‌السلام نیز موجب کفر و معتقدان به آن کافراند؛ لیکن اعتقاد به تفویض، بر خلاف ضرورت دین است و بر معتقد به آن، حکم منکر ضروری جاری می‌شود .
ظاهر کلام جمعی از فقها ثبوت کفر غلات به سبب انکار ضروری است .لیکن برخی گفته‌اند:اگر غلات منکر وجود خدا باشند، حکم آنان حکم بت پرستان است؛ اما اگر منکر وجود خدا نباشند، لیکن معتقد به حلول خدا در ائمه علیهم السّلام یا اتحاد باشند، منکر ضروری به شمار رفته و محکوم به حکم آن اند.

۵ - پانویس

---