قصه اصحاب رسقصه اصحاب رس، سرگذشت یکی از اقوام مذکور در قرآن رامی‌گویند. ۱ - در قراناز جمله قصص اقوام گذشته در قرآن ، قصه اصحاب رس است. قرآن کریم در دو مورد از اصحاب رس نام برده است؛ اما درباره این قوم هیچ گونه توضیحی در قرآن نیامده است. ۲ - در تفاسیربیشتر مفسران معتقدند اصحاب رس طایفه‌ای در یمامه بوده‌اند که پیغمبری به نام حنظله بر ایشان مبعوث شد و آنان وی را تکذیب کرده، در چاه افکندند. عده‌ای دیگر، رس را به معنای چاه دانسته‌اند، و بعضی هم می‌گویند «رس» نام چاه مخصوصی است. جمعی هم «رس» را با « ارس » یکی دانسته و گفته‌اند اصحاب رس در آذربایجان بوده‌اند که سی پیغمبر خود را کشتند و سرانجام شهرهای ایشان ویران شد و خود نیز هلاک شدند. ۲.۱ - نوع گناهکاریدرباره نوع گناهکاری ایشان نیز میان مفسران اختلاف است؛ عده‌ای آنان را پرستنده صنوبری به نام « شاه درخت » معرفی کرده و بعضی هم عبادت دوشیزگان را به ایشان نسبت داده‌اند. در تفسیر علی بن ابراهیم آمده است که زنان این قوم با هم مساحقه می‌کردند. ۲.۲ - محل زندگیتفاسیر اولیه، اصحاب رس را از بقایای عاد و ثمود می‌شناسند و « بئر معطله » و « قصر مشید » در آیه ۴۵ سوره حج را مربوط به ایشان می‌دانند و محل آن را در « حضرموت » گفته‌اند. از نظر برخی محققان، اصحاب رس منتسب به جنوب عربستان بوده‌اند که جزئیات آن نزد اعراب زمان اسلام شناخته شده نبوده است و تسمیه آن پس از عاد و ثمود یا پس از قوم نوح ، مسلم می‌دارد قصه این مردم به حدود زمان اعراب « بائده » برمی گردد. [۳]
خزائلی، محمد، ۱۲۹۲-۱۳۵۳، اعلام القرآن، ص۱۴۹.
[۴]
قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۳، ص(۸۸-۹۰).
[۵]
خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴ -، دانش نامه قرآن وقرآن پژوهی، ج۱، ص۲۳۵.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قصه اصحاب رس». |