مرجحات سندی (اعم)عوامل رجحان یکی از اخبار متعارض به لحاظ سند را مرجحات سندی گویند. ۱ - تعریفمرجحات سندی، مقابل مرجحات دلالی بوده و به مرجحاتی گفته می‌شود که سبب رجحان یکی از دو خبر متعارض از نظر سند می‌گردد. ۲ - مواردبرخی از این مرجحات عبارت است از: ۲.۱ - کثرت روات۱. کثرت روات: هرگاه شمار راویان یکی از دو خبر متعارض بیشتر از دیگری باشد، رجحان از آنِ همان خبر است، زیرا ظن حاصل از خبری که راویانش بسیار است، قوی تر است از ظن حاصل از خبری که راویانش کم می‌باشد؛ ۲.۲ - علو سند۲. علو سند: مراد از علو، کم بودن واسطه‌ها است؛ یعنی هر اندازه که تعداد واسطه‌ها میان راوی و امام علیه‌السّلام کمتر باشد، آن خبر از نظر سند ارزنده تر بوده و بر خبر دیگر مقدم می‌شود، زیرا در خبری که علو سند دارد احتمال خطا کمتر است؛ ۲.۳ - صفات کمالی راوی۳. صفات کمالی راوی: هرگاه راوی یکی از دو خبر متعارض، از نظر دارا بودن صفات کمالی هم چون: علم ، تقوا ، فطانت و حسن ضبط، بر راویان دیگر برتری داشته باشد، ترجیح با روایت او خواهد بود، زیرا خبری که به وسیله ارباب علم و تقوا روایت شود، اطمینان بخش تر و از خطا محفوظ است. [۲]
تحریر المعالم، مشکینی، علی، ص۲۲۸.
[۳]
المستصفی من علم الاصول (به ضمیمه فواتح الرحموت بشرح مسلم الثبوت)، غزالی، محمد بن محمد، ج۲، ص (۲۰۷-۲۰۵).
[۷]
التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، ج۲، ص۱۷۵.
[۱۰]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۷، ص۱۶۲.
[۱۱]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۷، ص۲۶۳.
[۱۲]
شرح رسائل، محمدی، علی، ج۷، ص۲۶۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۲۰، برگرفته از مقاله «مرجحات سندی». رده»مرجحات تعارض |