مغالطه سوء تألیفمغالطه سوء تألیف، مغالطه معنوی ناشی از اختلال در تالیف مقدمات قیاس برهانی از حیث ماده یا صورت است. ۱ - اقسام مغالطهمغالطه بر دو قسم است: مغالطه لفظی و مغالطه معنوی. و مغالطه معنوی نیز بر دو قسم است: مغالطه تالیف قضایا و مغالطه در اجزای قضیه. مغالطه تالیف قضایا به دو دسته تقسیم می‌شود: مغالطه جمع مسائل در یک مسئله و مغالطه تالیف قیاسی. ۲ - توضیح اصطلاحمغالطه سوء تالیف، از اقسام مغالطه تالیف قیاسی است و عبارت است از این که در تالیف قیاس، از جهت ماده یا از جهت صورت، خللی وارد شود و ترکیب مقدمات، خارج از قواعد قیاس باشد. سوء تالیف را از راه شرایط قیاس می‌توان شناخت به این معنا که اگر شرایط و قواعد تالیف قیاس را بدانیم، از فقدان یکی از این شرایط می‌توانیم به سوء تالیف پی ببریم. فقدان شرایط در تالیف قیاس ممکن است صریح و روشن، و یا مبهم باشد (تشخیص آن مشکل باشد). قیاسی که مغالطه سوء تالیف در آن به کار رفته باشد، در واقع قیاس نیست بلکه شبه قیاس است. ۳ - مترادف‌های مغالطه سوء تألیف"غلط سوء تالیف" مترادف مغالطه سوء تالیف است و مغالطه در صورت و مغالطه در ماده قیاس اقسام آن است. [۵]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۶۱-۳۶۲.
[۶]
خندان، على‌اصغر، مغالطات، ص۲۸۱.
۴ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • خندان، على‌اصغر، مغالطات. • علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه سوء تألیف»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۰. |