مفسران قرن نهمدر قرن نهم هجری، عده‌ای از فقهاء از باب پاسخگویی به مسائل اجتماعی به تفسیر پرداخته‌اند؛ لذا افرادی مانند مقدس اردبیلی ، فاضل مقداد حلی و ابن متوج بحرانی گرایش علمی و اجتماعیشان فقه بوده و اگر به تفسیر پرداخته‌اند، در پرتو فقه و در راه پربار ساختن آرا و افکار فقهی بوده است. ۱ - مفسران شیعه در قرن نهمبرخی از مفسران شیعه در قرن نهم عبارتند از: ۱. ملا رجب بن محمد بن رجب برسی حلی، معروف به حافظ برسی (زنده در سال ۸۰۱ ق) از عرفا و ادبای امامیه و صاحب تفسیر مشارق الامان و لباب حقائق الایمان؛ ۲. ابوناصر جمال الدین احمد بن عبدالله بن محمد بن علی بن حسن بن متوج بحرانی، معروف به «ابن متوج» (م ۸۲۰ ق) صاحب تفسیر کبیر. در بحرین امور حسبیه به دست وی بوده است؛ ۳. ابوعبدالله شرف الدین مقداد بن عبدالله سیوری حلی، معروف به « فاضل مقداد » (م ۸۲۶ ق)، از شاگردان شهید اول ، شارح معروف باب حادی عشر و صاحب تفسیر کنزالعرفان فی فقه القرآن؛ ۴. یوسف بن احمد ثلاثی (م ۸۳۲ ق) از فقهای نامدار زیدیه و صاحب تفسیر الثمرات الیانعة و الاحکام الواضحة القاطعة از تفاسیر مهم و معتبر فقهی؛ ۵. شیخ عفیف الدین طیفور بن سراج الدین جنید حافظ (زنده در سال ۸۷۶ ق) از مفسران و علمای امامیه و صاحب تفسیر طیفور؛ ۶. شیخ کمال الدین (تاج الدین) حسن بن شمس الدین محمد استرآبادی نجفی (زنده در سال ۸۹۱ ق) از بزرگان امامیه و از شاگردان فاضل مقداد و صاحب تفسیر معارج السؤول و مدارج المامول فی تفسیر آیات الاحکام (تفسیر اللباب). ۲ - مفسران اهل سنت در قرن نهماز مفسران اهل سنت در قرن نهم نیز می‌توان به افراد ذیل اشاره کرد: ۱. علی بن احمد بن ابراهیم مهایمی (م ۸۳۵ق)، صاحب تبصیرالتفسیر؛ ۲. ابراهیم بن عمر بقاعی (م ۸۸۵ ق) صاحب تفسیر نظم الدرر فی تناسب الآی و السور؛ ۳. عبدالرحمان بن مخلوف ثعالبی (م ۸۷۵ ق) صاحب تفسیر الجواهرالحسان فی تفسیر القرآن معروف به «تفسیر ثعالبی». [۱]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۱۱۵.
[۲]
صدرحاج سیدجوادی، احمد، دائرة المعارف تشیع، ج۴، ص ۵۲۱-۵۲۵.
[۳]
عقیقی بخشایشی، عبد الرحیم، طبقات مفسران شیعه، ج۲، ص ۲۹۲-۳۳۹.
۳ - عناوین مرتبطتفاسیر قرن نهم قمری . ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «مفسران قرن نهم». |