مهمان‌نوازی ابراهیم (قرآن)یکی از فضایل ابراهیم علیه‌السلام که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «مهمان‌نوازی» است. ۱ - مهمان‌نواز بودنبرخوردارى ابراهيم عليه‌السلام از خصلت مهمان‌نوازی: ۱. «وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» ۲. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ • فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قالَ أَ لا تَأْكُلُونَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد، و نزديک آنها گذارد، ولى با تعجب ديد دست به سوى غذا نمى‌برند گفت: چرا نمى‌خوريد؟!» ۲ - مباشرت در پذیراییمباشرت حضرت ابراهيم عليه‌السلام در پذيرايى از مهمانان خويش: ۱. «وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» ۲. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ • فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قالَ أَ لا تَأْكُلُونَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد، و نزديک آنها گذارد، ولى با تعجب ديد دست به سوى غذا نمى‌برند گفت: چرا نمى‌خوريد؟!» ۳ - مهمان‌نوازی از ناشناسمهماننوازى ابراهيم عليه‌السلام از مهمانان خود، به رغم ناشناس بودن آنان: «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! در آن زمان كه بر او وارد شدند و گفتند: سلام بر تو! او گفت: سلام بر شما كه گروهى ناآشناييد! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد.» ۴ - مراجعه به همسرمراجعه ابراهيم عليه‌السلام به همسر خود، براى تهيه غذاى مهمانان: «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ • فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قالَ أَ لا تَأْكُلُونَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد، و نزديک آنها گذارد، ولى با تعجب ديد دست به سوى غذا نمى‌برند گفت: چرا نمى‌خوريد؟!» ۵ - پذیرایی با گوسالهپذيرايى ابراهيم عليه‌السلام از مهمانان خويش، با گوساله فربه و بريان: ۱. «وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» «حنيذ» يعنى بريان شده. ۲. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد.» ۶ - لازمه مهماننوازیمهمان نوازى ابراهيم عليه‌السلام حاكى از سخاوت كريمانه: ۱. «وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» ۲. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَراغَ إِلى أَهْلِهِ فَجاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! سپس پنهانى به سوى خانواده خود رفت و گوساله فربه و بريان شده‌اى را براى آنها آورد.» آوردن گوساله چاق و بريان، براى مهمانى چند نفره، حاكى از سخاوت ابراهيم عليه‌السلام و ساره است. ۷ - تعارف به مهمانتقاضاى ابراهيم عليه‌السلام از مهمانان، براى خوردن غذا: «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قالَ أَ لا تَأْكُلُونَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! و نزديک آنها گذارد، ولى با تعجب ديد دست به سوى غذا نمى‌برند گفت: چرا نمى‌خوريد؟!» ۸ - عبرت‌آموز بودنسرگذشت ابراهيم عليه‌السلام و مهمانان او، شايان شنيدن و درس‌آموزی: ۱. «وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ؛و به آنها از مهمانهاى ابراهيم خبر ده.» ۲. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟!» ۹ - سلام بر مهمانپاسخ ابراهيم عليه‌السلام به سلام مهمانان خويش، قبل از هر سخن ديگر: ۱. «وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ فَما لَبِثَ أَنْ جاءَ بِعِجْلٍ حَنِيذٍ؛فرستادگان ما (فرشتگان) براى ابراهيم بشارت آوردند؛ گفتند: سلام! او نيز گفت: سلام! و چندان درنگ نكرد كه گوساله بريانى براى آنها آورد.» ۲. «وَ نَبِّئْهُمْ عَنْ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ • إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ إِنَّا مِنْكُمْ وَجِلُونَ؛و به آنها از مهمانهاى ابراهيم خبر ده. نگامى كه بر او وارد شدند و سلام كردند؛ ابراهيم گفت: ما از شما بيمناكيم!» ۳. «هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْراهِيمَ الْمُكْرَمِينَ • إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقالُوا سَلاماً قالَ سَلامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ؛آيا خبر مهمانهاى گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟! در آن زمان كه بر او وارد شدند و گفتند: سلام بر تو! او گفت: سلام بر شما كه گروهى ناآشناييد!» ۱۰ - پانویس
۱۱ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۰، ص۳۰۲، برگرفته از مقاله «مهمان‌نوازی ابراهیم علیه‌السلام». |