نسخ به بدلنسخ حکمی شرعی با جای‌گزینی حکم دیگر را نسخ به بدل گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفنسخ به بدل، مقابل نسخ به غیر بدل بوده و عبارت است از نسخ حکم شرعی، به وسیله شارع، همراه با جای‌گزین نمودن حکم دیگر؛ برای مثال، خدای متعال، مسلمانان را در صدر اسلام از جنگ با کفار نهی فرمود و آنان را به عفو و گذشت ترغیب و تشویق کرده و فرمود: (فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتّی یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ، سپس این نهی را با اذن جهاد، به وسیله آیه دیگر (أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا) نسخ نمود؛ بنابر این، بدل از عفو و گذشت، جهاد و قتال با کفار قرار داده شده است. [۳]
ابن عقیل، علی بن عقیل، الواضح فی اصول الفقه، ص ۱۳۹.
[۴]
خضری، محمد، اصول الفقه، ص ۳۰۱.
[۵]
فخر رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، ج ۳، ص ۳۲۰.
[۷]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج ۳، ص ۶۲.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «نسخ به بدل». رده‌های این صفحه : نسخ | نسخ به بدل
|