کتابخانه بادلیانبادْلیان، کتابخانه‌ای قدیمی در دانشگاه آکسفرد و یکی از مهم ترین کتابخانه‌های انگلستان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیاین کتابخانه پس از کتابخانه بریتانیا مهم‌ترین کتابخانه انگلستان به شمار می‌رود. [۱]
ایرج افشار، «یادداشتهای سفر آکسفرد»، ج۱، ص۹۸، آینده، تهران، ۱۳۶۶ش، شم ۱-۳.
بادلیان افزون بر کتب جدید، در بردارنده مجموعه ارزشمندی از آثار خطی و چاپی اسلامی نیز هست. [۲]
Bodleian Library and its Dependent Libraries، Oxford، ج۱، ص۱۱۶، ۱۹۹۹.
کتابخانه دارای بخش‌های نقشه، میکروفیلم و میکروفیش و نیز ۲۴ سالن مطالعه است که روزانه نزدیک به ۰۰۰، ۲مراجعه کننده از آن‌ها استفاده می‌کنند. [۳]
ایرج افشار، «یادداشتهای سفر آکسفرد»، ج۱، ص۹۸، آینده، تهران، ۱۳۶۶ش، شم ۱-۳.
استفاده از کتابخانه محدود به افراد دارای مجوز است و نظام امانت کتاب، جز به صورت بین کتابخانه‌ای در آن وجود ندارد. [۴]
Bodleian Library and its Dependent Libraries، Oxford، ج۱، ص۱۱۹، ۱۹۹۹.
کتابخانه بادلیان مشتمل بر یک ساختمان اصلی متشکل از بنای کتابخانه‌های قدیم، جدید و «رادکلیف کامرا» و ۸ ساختمان پیوسته، از جمله کتابخانه‌های هنر و بررسی‌های شرقی است. کتابخانه بادلیان تاکنون چندین نمونه از اثاثیه کتابخانه‌های سده ۱۶م انگلیسی را حفظ کرده است. [۵]
Masson، A and PSalvan، ج۱، ص۲۲_ ۲۳، Les Biblioth I ques، Paris، ۱۹۶۱.
این کتابخانه از امتیاز دریافت نسخه‌های رایگان کتاب‌ها و نشریات منتشر شده در انگلستان برخوردار است. [۶]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۳۲، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
۲ - پیشینه تاریخیکتابخانه بادلیان در ۱۵۹۸م/۱۰۰۶ق توسط سرتامس بادلی۶ (۱۵۴۵-۱۶۱۳م)، عبری‌شناس و گردآورنده نسخه‌های خطی در دانشگاه آکسفرد پایه‌گذاری، و در ۱۶۰۲م گشوده شد [۷]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۳۳، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
کتاب‌ها در آغاز به ۴ گروه موضوعی، شامل الهیات، حقوق، پزشکی و هنر تقسیم شد و از ۱۶۱۲م روش قفسه‌بندی دیواری اجرا گردید.۳ - فهرست‌بندی کتابهافهرست کتاب‌ها نخستین بار در ۱۶۰۵م، و سپس در سال‌های ۱۶۲۰، ۱۶۷۴، ۱۷۳۸ و ۱۸۴۳م انتشار یافت و در این سال مقرر شد که کتابخانه از قوانین فهرست‌نویسی موزه بریتانیا پیروی کند. [۸]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۳۶، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
[۹]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۵۳، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
[۱۰]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۵۷، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
[۱۱]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۷۷، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
در این دوران کتاب‌ها در هر موضوع بر حسب قطع تقسیم می‌شد. کتاب‌های رحلی به میزها زنجیر می‌گردید و کتاب‌های رحلی کوچک و وزیری در قفسه‌های بسته نگهداری، و کتب هم‌قطع هر رده براساس نام مؤلفان طبقه‌بندی می‌شد. [۱۲]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۳۶، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
۴ - گسترش کتابخانهکتابخانه با دریافت نسخه‌های خطی اسلامی و شرقی و مجموعه‌های بررسی‌های شرق‌شناسان در سده۱۷م گسترش بیشتر یافت. در ۱۸۸۲م کتابخانه بادلیان، مستقل از موزه بریتانیا ۵۴ قاعده فهرست‌نویسی براساس قوانین انجمن کتابداران انگلیس تهیه کرد و مجموعه قوانین فهرست‌نویسی را در ۱۸۸۵م تنظیم نمود و در ۱۸۹۳م منتشر ساخت و در ۱۹۱۸م ویرایش جدید فهرست مزبور را با افزایش شمار قواعد به ۶۸ انتشار داد. [۱۳]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۱۵۷، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
این کتابخانه در ۱۶۲۰م، ۰۰۰، ۱۶ کتاب، در ۱۷۰۰م، ۰۰۰، ۳۰کتاب، در اواسط دهه ۱۹۷۰م، ۰۰۰، ۵۰۰، ۳نسخه چاپی و ۰۰۰، ۵۰نسخه خطی، [۱۴]
جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ج۱، ص۳۳، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش.
و در اواخر سده ۲۰م، ۰۰۰، ۱۰۰، ۶ نسخه چاپی و ۰۰۰، ۱۵۴ نسخه خطی داشت. [۱۵]
The World of Learning ۱۹۹۸، Europa Publications Limited، ج۱، ص۱۵۳۶.
در اواسط دهه۱۹۹۰م نسخه‌های خطی شامل ۳۵۰، ۲ نسخه به زبان عربی، ۵۳۰، ۲ نسخه به زبان فارسی، ۴۸۰ نسخه به زبان ترکی، ۰۰۰، ۳ نسخه به زبان عبری، ۷۵ نسخه به زبان اردو و ۲۰ نسخه به زبان مالایایی بود [۱۶]
Bodleian Library and its Dependent Libraries، Oxford، ج۱، ص۱۱۸، ۱۹۹۹.
۵ - فهرست منابع(۱) ایرج افشار، «یادداشتهای سفر آکسفرد»، آینده، تهران، ۱۳۶۶ش، شم ۱-۳. (۲) جیمز تامپسن، تاریخ اصول کتابداری، ترجمة محمود حقیقی، تهران، ۱۳۶۶ش. (۳) Bodleian Library and its Dependent Libraries، Oxford، ۱۹۹۹. (۴) Masson، A and PSalvan، Les Biblioth I ques، Paris، ۱۹۶۱. (۵) Middle East Sources، ed IR Netton، England، ۱۹۹۸. (۶) The World of Learning ۱۹۹۸، Europa Publications Limited. ۶ - پانویس
۷ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بادلیان»، شماره۴۳۱۴. |