زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

اعتذار





اعتذار یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای خطابه در مقام دفاع از امر واقع‌شده در مشاجرات است.


۱ - توضیح اصطلاح



هر گاه خطابه در اطراف امری ایراد شود که در گذشته موجود شده است، دو صورت دارد:
۱. امر موجود شده، مفید بوده است و خطیب هم منفعت‌های به‌دست آمده را از آن تقریر می‌کند؛ بی‌گمان شنونده را نزاع و انکاری در آن نیست و این‌گونه خطابه در حقیقت، ستایش و سپاس‌گویی از گذشته است؛ به این سبب، این قسم را در اصطلاح، «شکر» می‌خوانند.
۲. امر موجود شده، دارای ضرر بوده است و خطیب، ضررهایش را شرح و تقریر می‌کند. در این هنگام ممکن است مخاطب در صدد نزاع و دفاع برآید؛ به این سبب، این قسم را به نام «مشاجرات» یا «خصامیات» خوانده‌اند.
شرح و تقریر خطیب را در مشاجرات، «شکایت» و دفاع مخاطب را «عذر» یا «اعتذار» می‌خوانند.
[۸] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۵۰.


۲ - مستندات مقاله



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
(۱) مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
(۲) حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
(۳) خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
(۴) مظفر، محمدرضا، المنطق.    

۳ - پانویس


 
۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۳۶.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۸۵.    
۳. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۴۱.    
۴. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۸۵.    
۵. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۳۶.    
۶. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۳۶.    
۷. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۴۳۶.    
۸. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۵۰.


۴ - منبع



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اعتذار»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۱/۸.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.