حذف اقتطاعحذف اقتطاع به حذف بعضی از حروف کلمه یا جمله اطلاق می‌شود. ۱ - تعریف«حذف اقتطاع» یکی از انواع ایجازحذف است. «اقتطاع» در لغت به معنای جداسازی است، و در اصطلاح اهل معانی، حذف بعضی از حروف کلمه یا جمله را گویند. ۲ - دیدگاههاابن اثیر وقوع حذف اقتطاع در قرآن را انکار کرده است؛ ولی در جواب او گفته‌اند حروف مقطعه اول سوره‌ها از باب حذف اقتطاع است؛ زیرا هریک از آن‌ها اسمی از اسمای الهی است؛ همچنان که از ابن عباس نقل شده که معنای «الم»، «انا الله اعلم و اری» است. ۳ - مثال حذف اقتطاع۱. (وامسحوا برؤوسکم) که برخی گفته‌اند حرف «با» جزئی از کلمه «بعض» بوده که بقیه آن حذف شده است؛ یعنی در اصل «و امسحوا بعض رؤسکم» بوده است؛ ۲. (واللیل اذا یسر) که در اصل «یسری» بوده است؛ ۲. (لکنا هو الله ربی) که در اصل «لکن انا» بوده است. [۶]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص۳۸۴.
[۷]
کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۴۶.
[۸]
بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۷۴۵.
۴ - عناوین مرتبطایجاز حذف . ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«حذف اقتطاع». |